Overlijden Fritz Pfeffer
Fritz Pfeffer overleed op 20 december 1944 in het concentratiekamp Neuengamme.

Uit de kampadministratie van Neuengamme: een boek met de namen van de gevangenen die tussen 17 december 1944 en 19 januari 1945 zijn gestorven. Fritz Pfeffer staat zesde van onder.
KZ_Gedenkstätte Neuengamme Gebruiksrechten: Publiek domein
Ergens in de winter van 1944 werd Fritz Pfeffer ernstig ziek. Op 16 februari 1945 werd op aangeven van Otto von Apenburg een overlijdensakte nr. IX/107 opgemaakt in het dodenboek van concentratiekamp Neuengamme. Daar staat dat Fritz Pfeffer op 20 december 1944 om negen uur in de ochtend is overleden aan enterocolitis: een ontsteking aan het darmslijmvlies.[1] Enterocolitis veroorzaakt diarree, leidt zonder behandeling tot dysenterie en uiteindelijk tot de dood.[2]
Als adres van overlijden wordt vermeld: Hausdeich 60 te Hamburg-Neuengamme.[4] Met dit adres werd het crematorium van Neuengamme aangeduid.[5] Het is daarom aannemelijk dat Fritz Pfeffer is gecremeerd.
Op 23 oktober 1945 schreef het Nederlandse Rode Kruis (NRK) een formeel overlijdensbericht aan Charlotte Kaletta: ‘Van een alhier binnengekomen bericht van een hulpteam in Duitschland van het Nederlandsche Roode Kruis, heb ik de droeve plicht U te moeten mededelen, dat de heer Fritz Pfeffer, geboren 30 April 1889 en laatstelijk woonachtig in Amsterdam, op 20 December 1944 in het concentratiekamp Neuengamme is overleden.’[6]
Het Bureau Repatriering van het Militair Gezag geeft het overlijden van Pfeffer door aan de Burgerlijke Stand van Amsterdam. Daar wordt op 15 juli 1946 het overlijden in de akte 7/495 ingeschreven.[7]
Noten
- a, b Gedenkstätte Neuengamme, "Häftlings-Toten-Nachweis", 17.12.1944-19.1.1945 (kopie: Anne Frank Stichting (AFS), Anne Frank Collectie (AFC), reg. code A_Pfeffer_I_0150).
- ^ Menselijk Lichaam: Enterocolitis.
- ^ Standesamt Hamburg-Neuengamme: Afschrift overlijdensakte (AFS, AFC, reg. code A_Pfeffer_I_016).
- ^ Het Nederlandse Rode Kruis (NRK), Den Haag, dossier 7500: Overlijdensacte Fritz Pfeffer: Nr.IX/107.
- ^ KZ-Gedenkstätte Neuengamme: Bauliche Entwicklung des KZ Neuengamme 1938 bis 1945 - Krematorium.
- ^ NRK, dossier 7500: Brief aan mevrouw C. Kaletta van J. van de Voss, 23 oktober 1945.
- ^ Stadsarchief Amsterdam, Dienst Bevolkingsregister, Archiefkaarten (toegangsnummer 30238): Archiefkaart Fritz Pfeffer (onafgeplakte kopie).