NL

Hermann van Pels en militaire dienst

Hermann van Pels woonde in Duitsland, maar was Nederlands staatsburger. Hij ging daarom niet in het Duitse leger. Hij viel onder de Nederlandse dienstplichtbepalingen, maar ging ook niet in het Nederlandse leger.

Onderwerp

In mei 1918, met de Eerste Wereldoorlog nog in volle gang en het Nederlandse leger gemobiliseerd, werd Van Pels ingedeeld bij het in Naarden gelegerde 18e Regiment Infanterie. Hij vroeg uitstel van eerste oefening en kreeg dat ook. Hij kreeg verder verlof om gedurende dat uitstel in Duitsland te blijven.[1]

Zijn eerste oefening moest 16 september 1919 beginnen, maar er kwam opnieuw een jaar verlof bij. Op de nieuwe opkomstdatum, 1 oktober 1920, verscheen hij niet. Daarop gaf de legerleiding hem op 29 oktober 1920 de status van deserteur.[2] Daar had hij niet zoveel last van, maar de kwestie kreeg een vervolg toen hij in de loop van de jaren dertig naar Nederland wilde uitwijken. Van Pels werd in 1937 formeel “in de sterkte gebracht”, maar hij kreeg als bijzonder geval toch voorgoed vrijstelling. Op 10 oktober 1938 volgde de officiële “diensteindiging”.[1] 

Terwijl Van Pels op 6 januari 1939 op het bureau van de Vreemdelingendienst was - vermoedelijk vanwege familieleden van zijn vrouw, die allen Duits waren - bleek zijn signalering als deserteur in het Algemeen Politieblad te staan. De recherche van het Hoofdbureau lichtte de Commandant Politie Troepen in. Het liep met een sisser af toen deze commandant liet weten dat de signalering als vervallen was te beschouwen.[3] 

Noten

  1. a, b Stadsarchief Amsterdam (SAA), Archief van de secretarie, Afdeling Militaire Zaken en rechtsvoorganger, toegang 5182, inv. nr. 4422: lotingsregister 1918, volgnr. 4695.
  2. ^ Nationaal Archief, Den Haag, Ministerie van Oorlog, stamboeken van onderofficieren en minderen van de Landmacht, 1813-1924, toegang 2.13.09, inv. nr. 2394: stamboek 18RI, 1918-1919, volgnr. 9539.
  3. ^ SAA, Gemeentepolitie Amsterdam, toegang 5225, inv. nr. 3215: rapporten van de recherche aan het Hoofdbureau, 6 januari 1939, mut. 11.00 en 11.45 v.m.