De eerste bewoners van Merwedeplein 37-II betrokken de toen nieuwe woning in 1931. Otto Frank was eind 1933 de vierde hoofdbewoner. Bouwer en beheerder van het hele blok was de N.V. Bouw en Exploitatie Maatschappij Hilwis en de huur bedroeg zeventig gulden. Dat was inclusief twintig gulden voor de warmwatervoorziening en centrale verwarming die de stookkelder van de nabijgelegen z.g. 'Wolkenkrabber' leverde, de woontoren die nog altijd deel van het complex uitmaakt.^[1]

Huishoudelijke hulpen

Buiten de familie Frank kwamen ook tal van andere Duitsers, waaronder veel Joden, na het aan de macht komen van Adolf Hitler en zijn NSDAP naar Nederland. Organisaties die al langer actief waren bij het helpen van Joodse vluchtelingen uit Oost-Europa speelden op deze nieuwe ontwikkelingen in. Zo creëerde het Comité voor Joodsche Vluchtelingen werkgelegenheid in de huishoudelijke dienstverlening om zo vrouwen en meisjes kansen te bieden zich in Nederland te vestigen.^[2]

In de woning van het gezin Frank vond een aantal van deze vrouwen voor kortere of langere tijd werk of onderdak. Enkele van hen, Renate Wolf en Malli Aschenbrand, waren eveneens afkomstig uit Frankfurt. Ilse Windesheim, Gerda Einstein, Julie van Groningen en Rosel Goldschmidt kwamen uit andere delen van Duitsland.

Onderhuurders

In de latere jaren dertig vond een verandering in de ecomische omstandigheden van het gezin plaats. Otto Frank reisde in 1937 verschillende keren naar Engeland in vruchteloze pogingen daar een zakelijk initiatief van de grond te krijgen. In juni 1938 richtte Jo Kleiman in samenwerking met Otto Frank de nieuwe firma Pectacon op. De laatste huishoudelijke hulp vertrok half oktober 1937, en in juni 1938 verscheen de eerste onderhuurder Ernst Katz. Hij zou de eerste van vier zijn: na hem kwamen nog Johanna Briels, Paul Wronker en Werner Goldschmidt. Over de onderhuurders schreef Anne haar verhaaltje 'Pension- of huurgasten'.^[3] Wronker en Goldschmidt komen ook voor in haar dagboek.^[4]

Oma Holländer

Otto en Edith Frank vroegen in september 1938 voor oma Holländer om toelating tot Nederland, zodat zij zich bij het gezin van haar dochter in Amsterdam kon voegen. Het Ministerie van Justitie wees dat af omdat de regering in mei van dat jaar de grens voor vluchtelingen sloot. Door een beperkte verruiming na de pogroms van november kon ze uiteindelijk toch komen en in maart 1939 vestigde zij zich hier alsnog.^[5] Haar komst bracht het aantal personen in huis op zes.

Moortje

In het najaar van 1941 kwam de poes Moortje er nog bij.^[6] Anne schrijft over haar in een brief aan haar grootmoeder, en noemde haar later herhaaldelijk in haar dagboek. Moortje ging niet mee naar het Achterhuis, maar volgens het dagboek bracht Werner Goldschmidt haar naar de buren.^[7] Het buurgezin Kupers op 39-III zou de verdere zorg op zich nemen.

Gezin Kohnke

Als laatsten verschenen de drie leden van het gezin Kohnke - Leyens. Leni Kohnke was een goede bekende van Edith en moest met haar man en dochtertje hun woonplaats Hilversum verlaten. Omstreeks mei 1942 woonden ze enkele weken bij het gezin in.^[8] Oma Holländer was in januari overleden, dus in deze weken was het aantal personen in de woning acht.

Evacués

Nadat de familie Frank vertrok bleef onderhuurder Werner Goldschmidt achter. Later vestigden zich in de woning evacués uit andere plaatsen die verplicht naar Amsterdam trokken.^[9] Hoewel bronnen ontbreken lijkt hier de Joodse Raad een rol in te spelen. De huuradministratie van Hilwis laat zien dat de laatste evacué op 20 juni 1943 vertrok en dat de woning de 28e leeg was.^[10] De nieuwe hoofdbewoner Tim Choy stond per 3 september 1943 op dit adres in het bevolkingsregister ingeschreven.^[11] Desondanks behielden alle vier de leden van het gezin Frank hun inschrijvingen op de woning nog tot 27 oktober 1944, bijna twee maanden na hun deportatie naar Auschwitz.^[12]