Hans Goslar
Hans Goslar was de vader van Annes vriendin Hanneli en een vriend van Otto Frank.
Hans Goslar was de vader van Annes vriendin Hanneli en een vriend van Otto Frank.[1] In Duitsland werkte hij als journalist en later als Pressechef van het Pruisische Innenministerium. Tevens was hij actief als zionist en sociaal democraat.[2]
Zijn functie als perschef vervulde hij dertien jaar, maar per 1 oktober 1932 werd hij na een verlofperiode van zijn post ontheven. Hierbij was sprake van druk van nationaalsocialistische zijde.[3] In 1933 vluchtte hij met zijn gezin naar Nederland en kwam vanaf begin 1934 te wonen op het Merwedeplein 31-1. Daar raakte de familie Goslar bevriend met de familie Frank.[4]
Samen met Franz Ledermann werkte hij in Nederland als adviseur.[5] Zij dreven een Beratungsbüro voor Duitse Joden.[6] In Nederland gebruikte Goslar briefpapier met in het briefhoofd onder meer de functies 'Eertijds Ministerialrat te Berlijn', 'Financieel advies', 'Deviezen- en transferaangelegenheden' en 'Hoofd-vertegenwoordiger der Industrial & Financial Corporation of Palestine Ltd'.[7]
Op 25 juni 1938 werd Hans Goslar de deutschen Staatsangehörigkeit afgenomen.[8] Op 26 juli 1938 kreeg hij van de gemeente Amsterdam een verklaring van goed gedrag, aangevraagd vanwege voorgenomen emigratie.[9] Een bestemming stond niet aangegeven.
Op 28 augustus 1940 schreef hij naar uitgeverij van Loghum Slaterus om zijn diensten aan te bieden bij eventuele vertalingen naar het Duits. Hij verwees in zijn brief naar contacten met de tekenaar Jo Spier en zet uiteen hoe hij zich als vertaler en corrector nuttig kon maken. De uitgeverij antwoordde op 30 augustus dat Duitstalige uitgaven zelden voorkwamen.[10]
Hij was lid van de Beirat van de Joodse Raad.[6] Het gezin Goslar is in religieus opzicht strikt in de leer, en hield zich aan alle ge- en verboden.[11] Het eerste adres in Nederland, hotel Hiegentlich, adverteerde als hotel 'onder rabbinaal toezicht'.[12]
Op 20 juni 1943 bij de grote razzia in Amsterdam Zuid en Oost werd hij met zijn gezin opgepakt en naar kamp Westerbork getransporteerd. Vanuit daar werden zij op 15 februari 1944 naar Bergen-Belsen gedeporteerd. Hij moest eerst in een quarantainebarak waardoor hij van zijn twee dochters, Hanneli en Gabi, werd gescheiden. Op 25 februari 1945 overleed hij door ziekte en uitputting.[13]
Bron persoonsgegevens.[6] Adressen: In den Zelten 21a, Berlijn.[14] Nieuwe Hoogstraat 9-11, Amsterdam (hotel Hiegentlich, december ‘33); Merwedeplein 31 I (februari '34).[15]Zuider Amstellaan 16 II (’37).[6]
Noten
- ^ Anne Frank, Dagboek A, 22 augustus 1942 en 2 november 1942, 1e; Dagboek B, 5 juli 1942, in: Verzameld werk, Amsterdam: Prometheus, 2013.
- ^ Heide Kramer, Hans Goslar: ein jüdisches Politikerschicksal der Weimarer Zeit, haGalil.com, März 2003.
- ^ "Hans Goslar, Jewish press chief for thirteen years, is definitely dismissed from post", JTA Daily News Bulletin (Jewish Telegraphic Agency, New York), vol. IX, 19 september 1932.
- ^ Willy Lindwer, De laatste zeven maanden. Vrouwen in het spoor van Anne Frank. Hilversum: Gooi en Sticht, 1988, p.25-26.
- ^ Advertentie in Limburger Koerier, 4 mei 1936. Deze verscheen dezelfde dag ook in het Nieuwsblad van het Noorden en de Haagsche Courant.
- a, b, c, d Stadsarchief Amsterdam (SAA), Dienst Bevolkingsregister, Archiefkaarten (toegang 30238): Archiefkaart H. Goslar.
- ^ NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, Comité voor Joodsche Vluchtelingen (toegang 181b), inv. nr. 21: Hans Goslar aan R.H. Eitje, 19 december 1938.
- ^ Hans Georg Lehmann & Michael Hepp (Einl.), Die Ausbürgerung deutscher Staatsangehöriger 1933 – 45 nach den im Reichsanzeiger veröffentlichten Listen. Band 1. Listen in chronologischer Reihenfolge, München: Saur, 1985, p. 59.
- ^ SAA, Algemene Zaken (toegang 5181), inv. nr. 7641: register van afgegeven verklaringen van goed gedrag, Nederlanderschap en kostwinnerschap, volgnr. 8588.
- ^ Literatuurmuseum, Den Haag, signatuur VLS/MM1989L-005133: Brief Hans Goslar aan de heer Van Tricht, directeur van Uitgevers My N.V. Loghum Slaterus, 28 augustus 1940 en antwoord van de uitgeverij, 30 augustus 1940 (doorslag).
- ^ Hanneli Goslar in: Het Klokhuis: Anne Frank (uitgezonden door de NOS op 30 en 31 oktober 2005) (transcriptie bij: Anne Frank Stichting, Getuigenarchief, Goslar).
- ^ Nieuw Israelietisch Weekblad, 5 april 1935 en 26 februari 1937.
- ^ Willy Lindwer, De laatste zeven maanden, p. 39-46
- ^ Jüdisches Adressbuch für Gross-Berlin 1931, p. 18.
- ^ SAA, Dienst Bevolkingsregister, Gezinskaarten (toegangsnummer 5422): Gezinskaart H. Goslar.