NL

Caroline Holländer

Caroline Holländer was een tante van Edith Frank-Holländer.

Persoon

Fotograaf: Wilhelm Preim, Fotocollectie Anne Frank Stichting
  • Caroline Holländer
  • Geboren op: 28 februari 1869
  • Geboren in: Eschweiler, Duitsland
  • Overleden in: Treblinka

Caroline Holländer op de bruiloft van Otto Frank en Edith Holländer, 8 mei 1925

Fotograaf: Wilhelm Preim, Fotocollectie Anne Frank Stichting

Rechthebbende(n) onbekend

Caroline (Lina, Karoline) Holländer was een dochter van Benjamin Holländer (1830-1924) en Sara Bertha Menken (1832-1910).[1] Ze was een zus van Abraham Holländer en dus een tante van Edith. Caroline Holländer was getrouwd met haar neef Joseph (Josef) Holländer, een zoon van Moises Holländer, die weer een broer was van Ediths grootvader Benjamin.[2] Er wordt gespeculeerd dat dit huwelijk tussen neef en nicht mogelijk economische redenen had. Lina zou met haar neef Joseph zijn getrouwd omdat Moises Holländer garant stond voor zijn broer Benjamin, toen zijn grote en goed verzekerde groothandel in Aken afbrandde.[3] Maar Lina en Joseph waren in 1895 getrouwd, terwijl de grote brand pas in 1900 plaatsvond.[4]

Aanvankelijk woonden Lina en Joseph Holländer op de Burgstraße in Eschweiler-Röthgen, waar hun zes kinderen - Irma, Erich, Henriette, Dina, Eugen en Elsbeth - werden geboren.[5] Rond 1905 verhuisde het gezin naar Aken. Irma en Elsbeth waren twee van de nichtjes met wie Edith in Aken naar school was gegaan en als jonge vrouw heeft ze met hen getennist.[6] Irma en Dina, evenals hun moeder Lina, bevonden zich onder de gasten op de bruiloft van Otto Frank en Edith Holländer op 8 mei 1925.[7]

Lina en Joseph woonden in de Mozartstraße in Aken tot de dood van Joseph, die in 1935 overleed door zelfdoding.[8] Daarna verhuisde zij naar de Roonstraße.[9] Op 15 september 1938 verhuisde ze naar het Joodse bejaardentehuis in de toenmalige Horst-Wessel-Straße (nu Kalverbenden 87) in Aken. Bijna vier jaar later, op 25 juli 1942, werden alle bewoners die er nog verbleven, gedwongen te vertrekken. Ze werden gedeporteerd naar het getto van Theresienstadt. Op 26 september 1942 werd Lina Holländer samen met 2003 andere, veelal oude en zieke Joodse vrouwen en mannen vanuit Theresienstadt naar het vernietigingskamp Treblinka gebracht, waar ze werd vermoord, waarschijnlijk direct na aankomst.[10]

Joseph Holländer had een verglijkbare onderneming als zijn vader en oom Benjamin.[11] Na zijn dood in 1935 kwam het bedrijf in handen van oudste zoon Erich, die in 1937 in Heerlen een eigen bedrijf, NV IJzerwerk, zou opzetten. Hij overleefde de Duitse bezetting op verschillende onderduikadressen in Nederland. Oudste dochter Irma en echtgenoot Julius Würzburger slaagden erin om met hun twee kinderen, Dorothee en Franz, eind jaren dertig naar Engeland te vluchten en emigreerden na de oorlog naar de Verenigde Staten. Dochter Dina, die zich later Ilse noemde, emigreerde met haar echtgenoot Otto Wallerstein en hun drie kinderen in 1938 naar New York. Zoon Eugen vond samen met zijn echtgenote Anne Berta Rosenberg ook toevlucht in de VS,[3] gevolgd door Henriette, die zich Teddy ging noemen, en haar man Otto David.[12] Jongste dochter Elsbeth overleed in 1931 door zelfdoding, haar echtgenoot Walter Strauss achterlatend met twee dochters.[13]

Bron persoonsgegevens.[1]

Noten

  1. a, b Familienbuch Euregio: Caroline Holländer.
  2. ^ Familienbuch Euregio: Moises Holländer.
  3. a, b Juden in Eschweiler, Aachen gedenkt Lina Holländer aus Eschweiler, 19 juni  2016 
  4. ^ Holger A. Dux, 'Zur Geschichte der Vorfahren der Anne Frank in Aachen', in: Winfried Casteel & Yvonne Hugot-Zgodda (Red.), Beiträge zur Geschichte des Nationalsozialismus in Aachen, Aachen: Volkshochschule Aachen, 2012, p. 3.6/4.
  5. ^ Familienbuch Euregio: Caroline Holländer. Irma en Henriette worden daar niet genoemd als dochters van Caroline en Joseph, maar wel op FamilySearch: Irma Hollaender.
  6. ^ Melissa Müller, Anne Frank: de biografie, 5e geh. herz. dr., Amsterdam: Bert Bakker, 2013, p. 65; Er is een foto bekend van Edith, Dina en Elsbeth met tennisrackets: Anne Frank Stichting (AFS), Anne Frank Collectie (AFC), reg. code A_FamilieledenFrank_III_089.
  7. ^ AFS, AFC, reg. code A_FamilieledenFrank_III_098: Foto van de huwelijksdag van Otto Frank en Edith Holländer, 12 mei 1925.
  8. ^ Dora Francken schreef op 2 oktober 1935 aan haar dochter Ruth: 'Heute Nachmittag war ich also auf dem Friedhof. Herr Herz machte mir selbst auf, und sagte, ich hätte Glück gehabt, es würde jetzt immer um 4 Uhr geschlossen, aber eben sei eine Leiche gekommen. Auf meine Frage erfuhr ich dann, dass es Josef Holländer ist, der sich erschossen hat'. Dora Francken, geboren Heymann, schreef ussen 5 januari 1934 en 16 mei 1939 ongeveer 700 brieven en ansichtkaarten aan haar dochter Dr. Ruth Francken, die in december 1933 naar Engeland was geëmigreerd. Zie: Familienbuch Euregio: Joseph Holländer.
  9. ^ Een Stolperstein in de Roonstraße herinnert aan haar verblijf aldaar. Wikipedia: Liste der Stolpersteine in Aachen.
  10. ^ Bundesarchiv - Gedenkbuch: Opfer der Verfolgung der Juden unter der nationalsozialistischen Gewaltherrschaft in Deutschland 1933 – 1945: Holländer, Lina Karoline.
  11. ^ Joseph had ook een nog broer, vernoemd naar hun oom Benjamin, die een gelijiksoortige onderneming bestierde in Stolberg.
  12. ^ In 1940 woonden zij op een adres in New York. Zie: MyHeritage: Otto Israel David, 1886 - 1952.
  13. ^ Melissa Müller, Anne Frank: de biografie, 5e geh. herz. dr., Amsterdam: Bert Bakker, 2013, p. 65.