Otto Frank

Otto Heinrich Frank werd geboren op zondag 12 mei 1889 in Frankfurt am Main, als zoon van Kaufman (koopman) Michael Frank en Alice Betty Frank-Stern.^[1]
Otto Heinrich was het tweede kind uit een gezin van vier kinderen, allen geboren in Frankfurt am Main. Hij had twee broers, Robert Hermann en Herbert August, en een zus, genaamd Helène. Ten tijde van Otto Franks geboorte woonde het gezin Frank op Gärtnerweg 58 te Frankfurt am Main.

De Joodse familie Frank behoorde tot de gegoede kringen van Frankfurt.^[2] Otto’s vader Michael slaagde erin de laatste decennia van de negentiende eeuw in een succesvol bankbedrijf op te zetten. De familie was een typisch product van het Duitse Bildungsbürgertum. Na het doorlopen van het Lessing Gymnasium ging Otto voor een zomersemester naar de universiteit van Heidelberg, waar hij colleges kunstgeschiedenis volgde. Hierna doorliep hij een leertijd bij de bank Ferdinand Sander in Frankfurt. Vervolgens vertrok hij naar New York. Hij werkte als stagiair in Macy’s en bij een bank in het Financial District. Terug in Duitsland werkte hij bij Fenestra, een fabrikant van allerhande staalconstructies en industriële installaties. Na het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog werkte Otto, alvorens in het leger te gaan, bij een hoefijzerfabriek.^[3]

In augustus 1915 kwam hij terecht bij het derde Regiment Fußartillerie in Mainz. Na zijn opleiding kwam zijn eenheid in de omgeving van Bapaume terecht. Otto was telefonist en waarnemer, waardoor hij op enige afstand van de daadwerkelijke gevechtslinie zat. Na zijn demobilisatie nam hij de leiding van de familiebank op zich. Het bedrijf was door de economische en politieke chaos in Duitsland in zwaar weer terechtgekomen. In 1923 richtten Otto en enkele familieleden in Amsterdam twee bedrijven op die zich in de financiële sector bewogen. Jo Kleiman was bij beide bedrijven als directeur en procuratiehouder betrokken.

In 1925 trouwde Otto met Edith Holländer. Haar familie had een bedrijf dat grote overeenkomsten vertoonde met Fenestra. Uit het huwelijk werden de dochters Margot en Anne geboren. Na 1929 werd de economische situatie slechter. Ook het politieke klimaat in Duitsland verslechterde snel. Na Hitlers machtsovername vertrokken Otto en zijn gezin naar Amsterdam. Otto richtte in de zomer van 1933 de Nederlandsche Opekta Maatschappij op. In december 1933 werd hij commissaris van de ‘Centrale Maatschappij voor Handel en Industrie’, waarvan Kleiman directeur was. Eind jaren dertig liep een poging een zaak in Engeland op te zetten op niets uit. De ‘Centrale Maatschappij’ verdween, waarna Otto en Kleiman zich op de opbouw van Pectacon toelegden.

In de beginfase van de oorlog probeerde Otto met zijn gezin naar de Verenigde Staten te emigreren, wat als gevolg van de onmogelijke procedure en bureaucratie mislukte. Toen de vervolgingsmaatregelen toenamen, ontstond het plan om onder te duiken. Op initiatief van Kleiman werd het Achterhuis hiervoor gereed gemaakt. Op 6 juli 1942 betrok het gezin de schuilplaats.

Otto was de enige van de acht onderduikers die na de arrestatie en deportatie uit Auschwitz terugkeerde. Hij hervatte zijn werk en deed daarnaast veel om Joodse kinderen die ouderloos uit de oorlog kwamen bij familie of pleeggezinnen onder te brengen. Bovendien redigeerde hij Annes dagboek en zorgde dat het uitgegeven werd.^[4] Hij zag Anne als representante van alle vermoorde Joodse kinderen en hoopte dat haar dagboek de mensheid tot bezinning zou brengen.

Otto woonde na terugkeer zeven jaar bij Miep en Jan Gies. Hij vertrok vervolgens naar Bazel en trouwde met Elfriede Markovits, die vergelijkbare oorlogservaringen had. Tot op hoge leeftijd correspondeerde hij met vooral jongeren van over de hele wereld over Anne en haar ideeënwereld. Hij overleed op 91-jarige leeftijd in een Zwitsers ziekenhuis.