NL

Anton Mussert

Anton Mussert was oprichter en partijleider van de Nationaal-Socialistische Beweging in Nederland (NSB).

Persoon

  • Anton Adriaan Mussert
  • Geboren op: 11 mei 1894
  • Geboren in: Werkendam, Nederland
  • Overleden op: 7 mei 1946
  • Overleden in: Den Haag, Nederland

Anton Mussert[1] was oprichter en partijleider van de Nationaal-Socialistische Beweging (NSB). Hij was waterstaatkundig ingenieur bij de provincie Utrecht. Later richte hij de NSB op en leidde deze beweging tot 1945. In de vooroorlogse periode lukte het Mussert niet om tot een serieuze machtsfactor uit te groeien.[2] Tijdens de bezetting bracht hij het niet verder dan zetbaas. Wegens hulpverlening aan de vijand, een aanslag op de grondwettelijke regering en een poging Nederland onder vreemde heerschappij te brengen, werd hij eind ‘45 ter dood veroordeeld.[3]

Op 10 juni 1944 zei Mussert tijdens een grote bijeenkomst in het Concertgebouw:

'Er zijn er die zich zullen afvragen: En waar zult gij, leider, zijn, wanneer de invasie hier in ons land komt? Staat uw auto al klaar? Ik kan hun zeggen, mijn kameraden, ik heb mijn besluit genomen. Als de invasie komt zal ik onder alle omstandigheden in Utrecht zijn. Vanochtend heb ik een nieuwe uniform gekregen, dat van vrijwillig soldaat bij de Duitsche Weermacht. Dit uniform zal ik aantrekken, zoodra de invasie hier komt.'[4]

Bij zijn arrestatie op 7 mei 1945 in Den Haag was hij in burger gekleed.[5]

Noten

  1. ^ Wordt door Anne aangeduid als: dikkert. Anne Frank, Dagboek A, 27 juni 1944, in: Verzameld werk, Amsterdam: Prometheus, 2013.
  2. ^ Zie: Wikipedia: Anton Mussert. Zie verder: Robin te Slaa & Edwin Klijn, De NSB. Deel I: Ontstaan en opkomst van de Nationaal-Socialistische Beweging, 1931-1935, Amsterdam: Boom, 2009; Deel II: Twee werelden botsen, 1936-1940, Amsterdam: Boom, 2021.
  3. ^ Zie verder: R. Havenaar. Anton Adriaan Mussert: verrader voor het vaderland: een biografische schets, 2e, aangevulde dr., Den Haag: Kruseman, 1984; Jan Meyers, Mussert, een politiek leven, Amsterdam: de Arbeiderspers, 1984; Tessel Pollmann, Mussert & Co. De NSB-leider en zijn vertrouwelingen, Amsterdam: Boom 2012.
  4. ^ "Mussert soldaat van de Duitsche Weermacht", Gooi- en Eemlander, 12 juni 1944.
  5. ^ Foto in: Keesing’s Historisch Archief, nr. 725, 7-13 mei 1945.