Juanita Wagner
Juanita Wagner was een scholiere uit Danville, Iowa, die in 1940 kort correspondeerde met Anne Frank.
Juanita Wagner werd geboren in Danville, Iowa, waar haar ouders Elmer Chester Wagner (23 november 1897 - 5 november 1932) en Ann (Annie) Mary Wagner-Dunn (1 oktober 1896 - 17 juli 1967) een boerderij bezaten.[1] Toen ze drie jaar oud was overleed haar vader. Haar moeder stond er vanaf toen alleen voor, maar vond werk als lerares. Juanita en haar oudere zus Betty Ann Wagner (27 september 1925 - 15 augustus 2015) hielpen hun moeder op de boerderij.[2]
In het schooljaar van 1939-’40 nam hun onderwijzeres Birdie Mathews het initiatief om haar leerlingen te laten corresponderen met scholieren in het buitenland. Ze had meerdere reizen gemaakt door Europa en ook Nederland bezocht. Daar ontmoette ze waarschijnlijk Martha von der Möhlen, die lerares Engels was op het Gemeentelijk Lyceum voor Meisjes in Amsterdam.[3] Na terugkeer in Amerika startte zij een ‘program of international correspondence’. Uit Europa had ze een lijst meegenomen, met namen van schoolkinderen die wilden corresponderen. Juanita zou van deze lijst de naam van Anne Frank hebben uitgekozen.[4] Aangezien alleen Margot Frank Engelse les kreeg van juffrouw Von der Möhlen, is het ook aannemelijk dat Betty Ann en Margot eerst aan elkaar gekoppeld werden en dat ze vervolgens hun jongere zusjes aan elkaar koppelden. In haar brief aan Betty Ann bedankte Margot namelijk voor de brief van Juanita en schreef dat niet zij, maar Anne deze zou beantwoorden.[5]
Begin 1940 stuurde Juanita en Betty Ann hun eerste brieven aan Anne en Margot. De originele brieven van de zusjes Wagner zijn niet bewaard gebleven, maar Betty Ann herinnerde zich dat Juanita schreef over haar familie en haar leven op de boerderij. Ook vroeg ze om Danville op te zoeken op een kaart, met als tip te zoeken in de buurt van Burlington en de rivier de Mississippi.[6]
Anne antwoordde op 29 april 1940: ‘I did receive your letter and want to answer you as quick as possible.’ Ze schreef over haar ouders en school, en over haar plaatjesverzameling. Ze vroeg Juanita om foto's van haar en haar zus te sturen. Verder schreef ze dat ze aan haar vriendin Sanne Ledermann had gevraagd of: ‘[…] she would like to communicate with one of your friends. She wants to do it with a girl about my age not with a boy.’[7] Onderaan de brief voegde ze het adres van Sanne toe. Op de Zesde Montessorischool kreeg Anne nog geen Engelse lessen. Waarschijnlijk schreef ze haar brief eerst in het Nederlands, waarna Margot of Otto Frank hielp met de vertaling.[8]
Toen Juanita begin mei 1940 de brief van Anne ontving, schreef ze meteen terug. Op 10 mei 1940 viel Nazi-Duitsland Nederland binnen. Dat Anne en Margot Duits-Joodse vluchtelingen waren, wisten de zusjes Wagner in Danville niet. Ze ontvingen geen antwoord meer op hun brieven en ze maakten zich zorgen over hoe het hun penvriendinnen tijdens de oorlog verging. Na de oorlog probeerde Juanitas zus opnieuw contact op te nemen met hun Nederlandse penvriendinnen. Ze ontving een reactie van Otto Frank waarin hij uitlegde dat zijn gezin had moeten onderduiken en dat zijn vrouw en dochters in een concentratiekamp waren omgekomen.[9]
Tijdens de oorlog verhuisde de familie van Juanita meermaals op zoek naar werk. Eerst naar het nabijgelegen Burlington, om na een kort verblijf in Denver, Colorado, hier weer terug te keren. Aan het einde van de oorlog in de zomer van 1945 verhuisden Juanitas moeder en zus naar Rock Island, Illinois. Zelf bleef ze in Burlington wonen, om haar middelbare school af te ronden. Ook had ze er een baan als serveerster.[10]
Juanita verhuisde eind jaren veertig met haar moeder en zus naar Sierra Madre, Californië. Daar trouwde ze op 9 december 1949 met Thurman Gerold Bender, met wie ze twee zoons kreeg. Na hun scheiding hertrouwde ze en verhuisde ze naar Redlands, Californië.[11]
Bron persoonsgevens.[12] Adres: Danville, Iowa, VS.
Noten
- ^ State Historical Society of Iowa (Des Moines), "Death Certificates, Iowa State D-32-2, v. 2", Death certificate Elmer Chester Wagner, via: FamilySearch, Image Group Number 101797048, Image 1488 of 5025; "Find a Grave Index," database, FamilySearch, Ann M. Dunn Wagner, 1967; Burial, Hollywood Hills, Los Angeles, California, United States of America, Forest Lawn Memorial Park; citing record ID 85953022, Find a Grave.
- ^ Susan Goldman Rubin, Searching for Anne Frank. Letters from Amsterdam to Iowa, New York: Harry N. Abrams, 2003, p. 10, 26-29.
- ^ Elders wordt gesuggereerd dat het ook mogelijk is dat ze elkaar aan Colombia University in New York hebben ontmoet bij lessen daar, maar onduidelijk is of Martha von der Möhlen daarbij is geweest. Zie: Goldman Rubin, Searching for Anne Frank, p. 7. Zeker is dat Birdie Mathews in Europa rondreisde in 1914 en 1939 en tijdens haar eerste reis (en mogelijk ook in 1939) Nederland had bezocht.
- ^ Shelby Myers-Verhage, ‘Postmarked from Amsterdam. Anne Frank and her Iowa Pen Pal’, in: The Palimpsest 76 (1995) nr. 4 (winter), p. 152-159; Goldman Rubin, Seaching for Anne Frank, p. 9.
- ^ Anne Frank Stichting (AFS), Anne Frank Collectie (AFC), reg. code Extern.00052: Kopie brief Margot Frank aan Betty Ann Wagner, 27 april 1940. De originele brief (en ook de brief van Anne aan Juanita Wagner, bevinden zich in het archief van het Simon Wiesenthal Center Museum of Tolerance, Los Angeles, Verenigde Staten; In de bibliotheek van Danville is een museum opgericht over de correspondentie tussen de zusjes Frank en Wagner, zie: Danville Station Library and Museum.
- ^ Goldman Rubin, Searching for Anne Frank, p. 9.
- ^ Anne Frank Stichting (AFS), Anne Frank Collectie, reg. code Extern.00067: Kopie brief Anne Frank aan Juanita Wagner, 29 april 1940; zie noot 5.
- ^ Goldman Rubin, Seaching for Anne Frank, p. 10.
- ^ Ibidem, p. 24-25 en 94-95.
- ^ Ibidem, p. 74-79 en 92-95.
- ^ "California, County Marriages, 1850-1953", FamilySearch, Entry for Thurman Gerold Bender and Juanita Jane Wagner, 9 December 1949; Goldman Rubin, Seaching for Anne Frank, p. 131.
- ^ Iowa State Archives (Des Moines), "Iowa, Birth and Stillbirth Records, 1921-1947", Birth certificate Juanita Jane Wagner, 18 September 1929, via: FamilySearch, Image Group Number 104103465, Image 2681 of 5300; "United States Social Security Death Index," database, FamilySearch, Juanita J Hiltgen, 24 Dec 2001; citing U.S. Social Security Administration, Death Master File.