Eva Schloss
Eva Schloss is de dochter van Otto Franks tweede vrouw Fritzi Markovits.
Eva Schloss is de dochter van Otto Franks tweede vrouw Fritzi Markovits. Ze groeide de eerste jaren van haar leven op in het Wenen van de jaren dertig. Na de ‘Anschluß’ in 1938 ging ze met haar broer en moeder in Brussel wonen. Haar vader Erich was net als zijn vader schoenfabrikant.[1]
Omstreeks februari 1940 kwam Eva met haar broer en ouders op het Merwedeplein terecht. Ze bezocht de nabijgelegen Vondelschool.[2] Een van haar klasgenoten was Sanne Ledermann. Als gevolg van de anti-Joodse maatregelen moest ze die school in 1941 verlaten en volgde het zesde leerjaar op een Joodse lagere school.[3]
In 1942 dook Eva met haar moeder onder. Ze hebben op verschillende adressen gezeten. Haar broer Heinz en vader Erich zaten op het laatst ondergedoken bij Gré Katee-Walda aan de Noorderweg in Soest.[4] Eva en Fritzi gingen geregeld bij hen op bezoek met de trein. Ook al wisten zij dat ze hiermee een groot risico liepen. Ze stuurden onder de namen Annie en Elly ansichtkaarten aan Katee. Zo kondigden ze bezoek aan of gaven ze andere boodschappen voor man en broer door. Op 23 november 1943 schreven ze dat Eva (‘Elly’) was ingeënt tegen difterie.[5] En uit een ander schrijven blijkt dat zij op 23 december 1943 langs wilden komen.[6]
Toen Eva en haar moeder in mei 1944 naar een tijdelijk onderduikadres in Amsterdam wilden gaan, vielen ze door verraad in handen van de Sichterheitsdienst, net als haar vader en broer.[7] Het hele gezin ging via Westerbork naar Auschwitz. Ze maakten deel uit van het transport van 19 mei 1944. Alleen Eva en haar moeder overleefden en maakten dezelfde repatriëringsreis over Odessa en Marseille als Otto Frank.[8]
Eva ging na haar terugkeer naar het Amsterdamsch Lyceum en kwam midden juni 1945 in de ‘Bijwerkklasse’.[9] Als bijbaantje werkte ze bij het Lichtbeelden Instituut op de Herengracht.[10]
In juli 1949 ging ze als gedelegeerde van de Liberaal Joodse Gemeente naar het congres van de World Union for Progressive Judaism in Londen. Daardoor liet ze bij de ceremoniële afsluiting van haar school verstek gaan.
Otto Frank kende in Londen iemand met een fotostudio en daar kon ze als leerling terecht. Later legde ze zich toe op het fotograferen van kinderen. Ze trouwde op 17 juli 1952 met de Israëliër H. (‘Zvi’) Schloss. Het echtpaar bleef in Londen wonen en kreeg drie dochters. Zvi overleed in 2016.
In 1972 begon Eva een antiekhandel.[11] Die was gevestigd aan de Whitchurch Lane in Edgeware en heette Edgeware Antiques.[12]
Eva opende in 1986 de tentoonstelling The World of Anne Frank in Londen.[13] Het was de eerste keer dat zij in de openbaarheid verscheen bij iets wat Anne Frank betrof. In 1988 publiceerde ze vervolgens in samenwerking met journaliste Evelyn Julia Kent haar eigen verhaal onder de titel Eva’s story. A survivor’s tale by the stepsister of Anne Frank.[14] In het Nederlands verscheen dat in 1995 als Herinneringen van een Joods meisje.
De Faculty of Health, Social Work and Education van de University of Northumbria (Newcastle) kende haar in juli 2001 een Degree of Honorary Doctor of Civil Law toe. Dit vanwege de grote waardering die zij internationaal krijgt voor haar educatieve activiteiten. Zij mag daardoor Hon DCL achter haar naam zetten.[15]
In januari 2012 maakte koningin Elisabeth haar Member of the Order of the British Empire (MBE) vanwege haar educatieve werk en haar rol in de Anne Frank Trust UK.
Eva Schloss besloot in juni 2021 na tientallen jaren het Oostenrijkse staatsburgerschap opnieuw aan te nemen. Omdat haar inmiddels overleden echtgenoot niets van zijn oorspronkelijk Duitse nationaliteit wilde weten, had ze aanvankelijk twijfels. Oostenrijk kende haar ook de Medaille für Verdienste toe, een onderscheiding vergelijkbaar met de Britse MBE.[16]
Adressen: Lautenbachgasse 18, Wenen,[17] Brussel; Merwedeplein 46-I, Amsterdam (februari 1940); 8 Olive Road, Londen (1953).[18]
Noten
- ^ Eva Schloss, Herinneringen van een Joods meisje 1938 – 1945, 3e druk, Breda: De Geus, 2005, p. 23.
- ^ Tot 1938 was dat de Jekerschool, de school die Margot Frank bezocht.
- ^ Stadsarchief Amsterdam (SAA), Het Amsterdams Lyceum, toegang 902, inv. nr. 2713: Notitie in leerlingendossier van Eva Minni Geiringer.
- ^ Nationaal Archief (NL-HaNA), Den Haag, Centraal Archief van de Bijzondere Rechtspleging (CABR), toegang 2.09.09, inv. nr. 75212: p.v.b. no. 188, Politieke Recherche Afdeling van de Gemeentepolitie Soest.
- ^ Familiearchief Anne Frank Fonds (AFF), Bazel, Familiearchief Frank-Elias, OtF_pdoc_019, tien kaarten aan Katee-Walda, 1943; privécollectie Eva Schloss-Geiringer: kaart aan Katee-Walda, 1943. Hier: OtF pdoc 019: kaart 23 november 1943.
- ^ AFF, OtF pdoc 019: kaart 19 december 1943.
- ^ NL-HaNA, CABR, inv. nr. 75212: p.v.b. no. 188, p. 9.
- ^ Anne Frank Stichting (AFS), Anne Frank Collectie (AFC), reg. code A_OFrank_I_001: 18 lijsten opgemaakt door Centraal Registratie Bureau voor Joden met namen van Joodse overlevenden, 1945, lijst no. 3, lijst van Joden, via Odessa in Marseille aangekomen.
- ^ SAA, Het Amsterdams Lyceum, toegang 902, inv. nr. 2713: Leerlingendossier van Eva Minni Geiringer.
- ^ AFS, Getuigenverhalen: Transcriptie interview Eva Schloss-Geiringer door David de Jongh, 12 en 13 november 2008, tijdcode 1:01:16.
- ^ AFS, Getuigenverhalen: transcriptie interview Evan Schloss-Geiringer, tijdcode 00:26:42.
- ^ AFS, AFC, Otto Frank Archief (OFA), reg. code OFA_074: Notitie Eva Schloss op briefpapier van de zaak, ongedateerd.
- ^ 'Eva Schloss: Anne Frank was gewoon meisje', Het Parool, 13 februari 1986.
- ^ 'De terugkeer van Eva Schloss', Trouw, 22 april 1984.
- ^ AFS, AFC, Getuigenarchief E. Schloss-Geiringer: E-mail Hilary Dixon van Northumbria, 18 juni 2021.
- ^ Eva Schloss: 'Why I took Austrian citizenship aged 92', BBC News, 22 juni 2021.
- ^ Wiener Adressbuch. Lehmann’s allgemeiner Wohnungs-Anzeiger I, Wenen: Österreichische Anzeige-Gesellschaft AG, 1935, p. 353.
- ^ AFS, AFC, OFA, reg. code: OFA_010: Agenda 1953, Adressen.