NL

Merwedeplein

Het Merwedeplein ligt in het hart van de Amsterdamse Rivierenbuurt.

Locatie

Amsterdam

52,34561 N 4,90114 O

Amsterdam

in

Nederland

Vervaardiger onbekend. Fotocollectie Anne Frank Stichting, Amsterdam

Ansichtkaart van het Merwedeplein in jaren '30 die Anne in haar fotoalbum plakte. Rechts heeft ze met een streepje aangegeven waar ze woonde.

Vervaardiger onbekend. Fotocollectie Anne Frank Stichting, Amsterdam Gebruiksrechten: Publiek domein

In het kader van de aanleg van Plan-Zuid nam de Amsterdamse gemeenteraad op 16 februari 1927 het besluit om het Plein, begrensd door de Waalstraat, de Jekerstraat en de Roerstraat de naam Merwedeplein te geven.[1] Het plein is overbekend geworden vanwege het op nummer 37 II gevestigde woonhuis van Otto Frank en zijn gezin.[2] Zij woonden daar van 1933 tot hun onderduik in juli 1942. Maar zij waren niet de enige Joodse gezinnen aan dit plein en in deze buurt. Naast de vele Nederlands-Joodse gezinnen woonden er veel buitenlandse Joden op dit plein, voor een groot deel Duitse-Joodse vluchtelingen.[3] Op nummer 23 woonde de half Joodse zoon van de beroemde Duitse cabaretier Rudolf Nelson. En op nummer 59 II Michel Velleman met zijn gezin. Velleman, beter bekend onder de artiestennaam Ben Ali Libi, was een Nederlandse goochelaar en illusionist. De familie van Anne Franks vriendinnetje Hanneli Goslar betrok in februari 1933 een appartement aan het Merwedeplein en ook Fritzi Markovitz, de tweede vrouw van Otto Frank, woonde voor de oorlog met Erich Geiringer, haar toenmalige echtgenoot, zoon Heinz en dochter Eva aan het Merwedeplein.[4]

Anne Frank duidde het plein in haar dagboek twee keer aan als ‘het Merry’.[5] Het dagelijks leven in haar oude buurt leverde veel herinneringen. Ze miste het oude leven op het Merwedeplein om allerlei redenen, maar mede vanwege het comfort: ze had liever centrale verwarming dan rokerige kachels.[6]

Noten

  1. ^ Zie: Wikipedia: Merwedeplein.
  2. ^ Zie: Geerthe Schilder & Annemarie de Wildt, 'Merwedeplein 37 II', in: Ons Amsterdam, 05/04/2006.
  3. ^ Harriët Salm, 'Wie waren de buren van Anne Frank? Historica Rian Verhoeven zocht het uit', in: Trouw, 28 november 2019; Hanneloes Pen, 'Op zoek naar de buren van Anne Frank', Het Parool, 26/11/2019.
  4. ^ Voor de lotgevalllen van een aantal bewoners van het Merwedeplein, zie Rian Verhoeven, Anne Frank was niet alleen: het Merwedeplein, 1933-1945, Amsterdam: Prometheus, 2019.
  5. ^ Anne Frank Stichting, Dagboek B,  8 november 1943 en 7 maart 1944, in: Verzameld werk, AMsterdam: Prometheus, 2013.
  6. ^ Anne Frank, Dagboek A, 7 november 1942, in: Verzameld werk.