NL

Panorama

Panorama was een geïllustreerd weekblad dat in het Achterhuis gelezen werd.

Collectie: Anne Frank Stichting

Voorpagina van Panorama, 18 juni 1942

Collectie: Anne Frank Stichting Gebruiksrechten: Publiek domein.

Panorama rolde in 1913 voor het eerst van de koperdiepdrukpersen van uitgeverij Sijthoff in Leiden.[1] Toen Panorama voor het eerst verscheen, waren het vooral de foto-illustraties die lezers trokken. De fotoreportages over de strijd aan het front tijdens de Eerste Wereldoorlog maakte het zelfs mogelijk dat het blad, tijdelijk, tweemaal per week uitkwam.

In eerste instantie was Panorama een rooms-katholiek tijdschrift dat door het hele gezin werd gelezen. Het blad, dat bekend stond om zijn hoogwaardige drukwerk, werd in 1929 overgenomen door Uitgeverij en Drukkerij De Spaarnestad in Haarlem, de uitgever van Katholieke Illustratie en - vanaf 1934 - Libelle.[2] Onder auspiciën van De Spaarnestad werd Panorama het neutrale equivalent van de Katholieke Illustratie en richtte zich eveneens op gezinnen met een grote verscheidenheid aan onderwerpen, waaronder actuele evenementen, kunst, mode, sport en fotoverhalen uit binnen- en buitenland. 

Tijdens de Duitse bezetting verscheen Panorama om de twee weken in plaats van wekelijks. De afleveringen uit 1942 bevatten onder meer mode- en kooktips, een feuilleton van J.G. Toonder, getiteld De Zandhoeve, (foto)verslagen van de Duitse militaire successen aan het front. Op de achterpagina van elk nummer stond de ontspanningsrubriek ‘Ter leringe ende vermaek’ met kruiswoordpuzzels, cartoons, moppen en de strip ‘Sjors. Voorzitter van de rebellenclub’.[3] Anne schrijft op 26 oktober 1942 in haar dagboek: 'Mijnh. Kugler heeft weer 12 Panorama's meegebracht, nu hebben we weer wat te lezen.'[4]  Uit de Panorama van 18 juni 1942 knipte zij een cartoon van van Henk Rotgans en plakte die op een van de muren van haar kamer.[5] Daarvan zijn alleen nog wat resten over.[6] Een afbeeling van oorspronkelijke cartoon is hieronder te zien.

Na de oorlog ontwikkelde Panorama zich in de loop der jaren van een familieweekblad tot een mannenblad, met veel aandacht voor misdaad, seks en sport.[7]

Noten

  1. ^ Zie: Joan Hemels & Renée Vegt, Het geïllustreerde tijdschrift in Nederland: bron van kennis en vermaak, lust voor het oog. Bibliografie. Deel I: 1940-1945, Amsterdam: Otto Cramwinckel, 1993, p. 347-351; Elsbeth Kwant, Marieke van Delft, Reinder Storm (samenst. & red.), Het Tijdschriftenboek, Zwolle: Waanders, 2006, p. 160; Marieke van Delft, Nel van Dijk, Reinder Storm (red.), Magazine! 150 jaar Nederlandse publiekstijdschriften, Zwolle: Waanders, 2006, p. 58-59; KB - Topstukken: Tijdschrift Panorama.
  2. ^ Voor de geschiedenis van het geïllustreerde tijdschrift in Nederland en de rol van uitgeverij De Spaarnestad, zie: Tom van der Linden, Spaarnestad-fotografen: broodfotografen of unieke beeldkunstenaars? Een onderzoek naar de fotografie van uitgeverij De Spaarnestad tussen 1910 en 2000 (Master thesis Media & Journalistiek, Erasmus Universiteit Rotterdam, 2013).
  3. ^ Sjors was een stripreeks over een een kwajongen die spannende avonturen meemaakt. Wikipedia: Sjors en Sjimmie.
  4. ^ Anne Frank, Dagboek A, 26 oktober 1942, in: Verzameld werk, Amsterdam: Prometheus, 2013.
  5. ^ Panorama, 18 juni 1942, p. 16. Diverse jaargangen van Panorama zijn integraal te raadplegen op Delpher, de website van de Koninklijke Bibliotheek, met gedigitaliseerde historische Nederlandse kranten, boeken, tijdschriften en radiobulletins uit bibliotheken, musea en andere erfgoedinstellingen.
  6. ^ Anne Frank Stichting - Collectie online: Resten van een cartoon.
  7. ^ Wikipedia: Panorama (Nederlands tijdschrift).

 

Digitale Bestanden (1)

Caroon van Henk Rotgans in Panorama, 18 juni 1942