Betty Ann Wagner
Betty Ann Wagner was een scholiere uit Danville, Iowa, die in 1940 kort correspondeerde met Margot Frank.
Persoon
Betty Ann Wagner werd geboren in Danville, Iowa, waar haar ouders Elmer Chester Wagner (23 november 1897 - 5 november 1932) en Ann (Annie) Mary Wagner-Dunn (1 oktober 1896 - 17 juli 1967) een boerderij bezaten.[1] Toen ze zeven jaar oud was overleed haar vader. Haar moeder stond er vanaf toen alleen voor, maar vond werk als lerares. Betty Ann en haar jongere zus Juanita Wagner (18 september 1929 – 24 december 2001) hielpen hun moeder op de boerderij.[2]
In het schooljaar van 1939-’40 nam hun onderwijzeres Birdie Mathews het initiatief om haar leerlingen te laten corresponderen met scholieren in het buitenland. Ze had meerdere reizen gemaakt door Europa en ook Nederland bezocht. Daar ontmoette ze waarschijnlijk Martha von der Möhlen, die lerares Engels was op het Gemeentelijk Lyceum voor Meisjes in Amsterdam.[3] Na terugkeer in Amerika startte zij een ‘program of international correspondence’. Uit Europa had ze een lijst meegenomen, met namen van schoolkinderen die wilden corresponderen. Juanita zou van deze lijst de naam van Anne Frank hebben uitgekozen.[4] Aangezien alleen Margot les kreeg van juffrouw Von der Möhlen is het ook aannemelijk dat Betty Ann en Margot eerst aan elkaar gekoppeld werden en dat ze vervolgens hun jongere zusjes aan elkaar koppelden. In de brief die Margot aan Betty Ann terugstuurde, bedankte ze namelijk voor de brief van Juanita en schreef dat niet zij, maar Anne deze zou beantwoorden.[5]
Begin 1940 stuurden Betty Ann en Juanita hun eerste brieven aan Margot en Anne. Deze originele brieven zijn niet bewaard gebleven. Margot antwoordde op 27 april 1940. In haar brief aan Betty Ann schreef ze over haar familie, school en hobby’s. Ook schreef ze over hoe het is om in Nederland te wonen en over de oorlogsdreiging: ‘We often listen to the radio, as times are very exciting, having a frontier with Germany and being a small country we never feel safe.’[5]
Toen Betty Ann begin mei 1940 de brief van Margot ontving, schreef ze meteen terug. Op 10 mei 1940 viel Nazi-Duitsland Nederland binnen. Dat Anne en Margot Duits-Joodse vluchtelingen waren, wisten de zusjes Wagner in Danville niet. Ze ontvingen geen antwoord meer op hun brieven en maakten zich zorgen over hoe het hun penvriendinnen tijdens de oorlog verging.[6]
De familie van Betty Ann verhuisde tijdends de oorlog meermaals op zoek naar werk. Eerst naar het nabijgelegen Burlington, om na een kort verblijf in Denver, Colorado, hier weer terug te keren. Aan het einde van de oorlog in de zomer van 1945 verhuisde Betty Ann met haar moeder naar Rock Island, Illinois. Ze vond werk als onderwijzeres op een school in het nabijgelegen plaatsje Milan.[7]
Na de oorlog probeerde Betty Ann opnieuw contact op te nemen met de penvriendinnen van haar en Juanita in Nederland. Ze ontving toen een lange brief van Otto Frank, waarin hij uitlegde dat zijn gezin had moeten onderduiken, dat ze na vijfentwintig maanden waren gearresteerd en dat zijn vrouw en dochters in een concentratiekamp waren omgekomen. Deze brief is niet bewaard gebleven, maar op 6 september 1945 schreef Otto Frank aan zijn moeder dat hij tijdens het schrijven ervan erg emotioneel was.[8] Betty Ann herinnerde zich dat ze de brief van Otto Frank ook door haar leerlingen liet lezen om ze te onderwijzen over de oorlog.[9]
Betty Ann verhuisde eind jaren veertig met haar moeder en zus naar Sierra Madre, Californië. In 1980 stichtte ze de organisatie Wayfarers Ministries, die hielp bij het oprichten van bibliotheken en boeken verstuurde naar missionarissen.[10]
Bron persoonsgevens.[11] Adres: Danville, Iowa, VS.
Noten
- ^ State Historical Society of Iowa (Des Moines), "Death Certificates, Iowa State D-32-2, v. 2", Death certificate Elmer Chester Wagner, via: FamilySearch, Image Group Number 101797048, Image 1488 of 5025; "Find a Grave Index," database, FamilySearch, Ann M. Dunn Wagner, 1967; Burial, Hollywood Hills, Los Angeles, California, United States of America, Forest Lawn Memorial Park; citing record ID 85953022, Find a Grave.
- ^ Susan Goldman Rubin, Searching for Anne Frank. Letters from Amsterdam to Iowa, New York: Harry N. Abrams, 2003, p. 10, 26-29.
- ^ Elders wordt gesuggereerd dat het ook mogelijk is dat ze elkaar aan Colombia University in New York hebben ontmoet bij lessen daar, maar onduidelijk is of Martha von der Möhlen daarbij is geweest. Zie: Goldman Rubin, Searching for Anne Frank, p. 7. Zeker is dat Birdie Mathews in Europa rondreisde in 1914 en 1939 en tijdens haar eerste reis (en mogelijk ook in 1939) Nederland had bezocht.
- ^ Shelby Myers-Verhage, ‘Postmarked from Amsterdam. Anne Frank and her Iowa Pen Pal’, in: The Palimpsest 76 (1995) nr. 4 (winter), p. 152-159; Goldman Rubin, Seaching for Anne Frank, p. 9.
- a, b Anne Frank Stichting (AFS), Anne Frank Collectie (AFC), reg. code Extern.00052: Kopie brief Margot Frank aan Betty Ann Wagner, 27 april 1940. De originele brief (en ook de brief van Anne aan Juanita Wagner, bevinden zich in het archief van het Simon Wiesenthal Center Museum of Tolerance, Los Angeles, Verenigde Staten; In de bibliotheek van Danville is een museum opgericht over de correspondentie tussen de zusjes Frank en Wagner, zie: Danville Station Library and Museum.
- ^ Goldman Rubin, Seaching for Anne Frank, p. 24-25.
- ^ Ibidem, p. 74-79 en 92-95.
- ^ AFS, AFC, Otto Frank Archief (OFA), reg. code OFA_072: Familiecorrespondentie, Otto Frank aan Alice Frank-Stern, 6 september 1945.
- ^ Goldman Rubin, Seaching for Anne Frank, p. 94-95.
- ^ Ibidem, p. 120.
- ^ Iowa State Archives (Des Moines), "Iowa, Birth and Stillbirth Records, 1921-1947", Birth certificate Betty Ann Wagner, 27 September 1925, via: FamilySearch, Image Group Number 104103464, Image 2183 of 2226; "Find a Grave Index," database, FamilySearch, Betty Ann Wagner, Burial, Hollywood Hills, Los Angeles, California, United States of America, Forest Lawn Memorial Park; citing record ID 161646180, Find a Grave.