NL

Margot en Anne Frank corresponderen kort met twee scholieren uit de Verenigde Staten

In het schooljaar 1939-‘40 kreeg Margot Frank voor het eerst Engelse les. Hieruit volgde een korte briefwisseling tussen de zusjes Frank en de zusje Wagner uit de Verenigde Staten.

In het schooljaar 1939-’40 ging Margot Frank naar de tweede klas van het Gemeentelijk Lyceum voor Meisjes in Amsterdam. Ze kreeg toen voor het eerste Engelse les van Martha von der Möhlen. Waarschijnlijk had Von der Möhlen kort daarvoor de Amerikaanse docent Birdie Mathews ontmoet, die in 1939 een reis door Europa maakte.[1] Na haar terugkomst in de Verenigde Staten startte zij een ‘program of international correspondence’, waarbij haar leerlingen op een school in Danville, Iowa, een leeftijdsgenoot in Europa uitkozen om een brief aan te schrijven. 

Door dit programma ontving Margot begin 1940 een brief van Betty Ann Wagner. Anne ontving tegelijk een brief van Betty Anns jongere zus Juanita Wagner. Juanita zou van een lijst de naam van Anne Frank hebben uitgekozen om een brief naar te sturen.[2] Aangezien alleen Margot les kreeg van juffrouw Von der Möhlen is het ook aannemelijk dat Betty Ann en Margot eerst aan elkaar gekoppeld werden en dat ze vervolgens hun jongere zusjes aan elkaar koppelden. In de brief die Margot op 27 april 1940 aan Betty Ann terugstuurde, bedankte ze namelijk voor de brief van Juanita en schreef dat niet zij, maar Anne deze zou beantwoorden.[3] Anne schreef haar brief op 29 april 1940. Beide in het Engels geschreven brieven werden in één envelop verstuurd naar Amerika. Aangezien Anne op de Zesde Montessorischool nog geen Engels kreeg, schreef zij haar brief waarschijnlijk eerst in het Nederlands, waarna Margot of Otto Frank hielp met de vertaling.[4]

Andere leerlingen uit de klas van Margot schreven ook Engelse brieven aan buitenlandse scholieren. Zo vertelde Hetty Last dat haar penvriendin bij de zusjes Wagner in de klas zat. Zij en haar penvriendin zijn altijd blijven corresponderen.[5] Ook Greet Bezema schreef een paar brieven naar Iowa, maar verloor door de oorlog contact.[6] Bella van der Wilk-Kohlwey correspondeerde met een meisje in Engeland, met wie ze bevriend bleef.[7]

In hun brieven schreven Margot en Anne over hun familie, school en hobby’s. Ze stuurden foto’s van zichzelf mee en Anne vroeg Juanita om ook foto’s te sturen. Anne voegde ook een ansichtkaart van Amsterdam toe uit haar plaatjesverzameling. Verder schreef ze dat ze aan haar vriendin Sanne Ledermann had gevraagd of: '[…] she would like to communicate with one of your friends. She wants to do it with a girl about my age not with a boy.’[8] Onderaan de brief voegde ze het adres van Sanne toe. Margot verwoordde in haar brief de oorlogsdreiging: ‘We often listen to the radio, as times are very exciting, having a frontier with Germany and being a small country we never feel safe.’[3] Door de Duitse inval van Nederland twee weken later op 10 mei 1940 bleef het bij één brief van Margots en Annes kant.

De originele brieven van Anne en Margot werden na de oorlog geveild en daarna gedoneerd aan het Simon Wiesenthal Center Library and Archives in Los Angeles, Verenigde Staten. Daar worden ze tentoongesteld in het bijbehorende Museum of Tolerance.[9] In de bibliotheek van Danville is een klein museum opgericht over de correspondentie tussen de zusjes Frank en Wagner.[10]

Noten

  1. ^ Elders wordt gesuggereerd dat het ook mogelijk is dat ze elkaar aan Colombia University in New York hebben ontmoet bij lessen daar, maar onduidelijk is of Martha von der Möhlen daarbij is geweest. Zie: Susan Goldman Rubin, Searching for Anne Frank. Letters from Amsterdam to Iowa, New York, NY: Harry N. Abrams, 2003, p. 7. Zeker is dat Birdie Mathews in Europa rondreisde in 1914 en 1939 en tijdens haar eerste reis (en mogelijk ook in 1939) Nederland had bezocht.
  2. ^ Shelby Myers-Verhage, ‘Postmarked from Amsterdam. Anne Frank and her Iowa Pen Pal’, in: The Palimpsest 76 (1995) nr. 4 (winter), p. 152-159; Goldman Rubin, Seaching for Anne Frank, p. 9.
  3. a, b Anne Frank Stichting (AFS), Anne Frank Collectie (AFC), reg. code Extern.00052: Kopie brief Margot Frank aan Betty Ann Wagner, 27 april 1940. De originele brief (en ook de brief van Anne aan Juanita Wagner, bevinden zich in het archief van het Simon Wiesenthal Center Museum of Tolerance, Los Angeles, Verenigde Staten.
  4. ^ Goldman Rubin, Seaching for Anne Frank, p. 10.
  5. ^ AFS, Getuigenarchief, Last, Hetty, transcriptie interview Hetty Last door Erika Prins, 16 november 2011.
  6. ^ AFS, Getuigenarchief, Bezema, Greet, transcriptie interview Greet Bezema door Erika Prins, 16 november 2011.
  7. ^ AFS, Getuigenarchief, Wilk-Kolhwey, Bella van der, transcriptie interview Bella van der Wilk-Kolhwey door Erika Prins, 16 november 2011.
  8. ^ AFS, AFC, reg. code Extern.00067: Kopie brief Anne Frank aan Juanita Wagner, 29 april 1940: zie noot 3.
  9. ^ Goldman Rubin, Seaching for Anne Frank, p. 121.
  10. ^ Zie: Danville Station Library and Museum.