Rika Kuperus - de Rooij
Rika Kuperus was hoofdonderwijzeres van de Zesde Montessorischool.
Persoon
Hendrika (Rika) Kuperus trouwde op 5 november 1925 in Amsterdam met illustrator Sjoerd Kuperus.[1] Als onderwijzeres zorgde zij voor een vast inkomen, zodat Kuperus zich geheel tot kunstenaar kon ontplooien.[2] Het huwelijk bleef kinderloos. Sinds 1926 was ze werkzaam op de Eerste Montessorischool in Amsterdam.[3] Uit drie leerkrachten van deze school koos de gemeente haar in 1934 als hoofd van de nieuw gevormde Zesde Montessorischool. Bij die beslissing woog mee dat zij bij een eerdere voordracht was gepasseerd, en dat zij kostwinner was.[4] Oud-leerling Rob van Schaik typeerde haar als 'streng en gedisciplineerd' wier 'aureool van rechtvaardige ongenaakbaarheid' accent kreeg omdat haar privé-leven voor de leerlingen verborgen bleef.[5]
Anne schrijft dat ze bij mevrouw Kuperus in klas 6C zit.[6] Volgens de administratie van het Ouderfonds van de school zat Anne in schooljaar 1940-’41 in klas 6A.[7] Otto Frank gaf Kuperus het dagboek al begin 1946 ter lezing.[8] Zij verzocht hem toen om haar achternaam te verkorten tot K.[9] Hij stuurde haar in 1947 een exemplaar van Het Achterhuis. In de begeleidende brief schreef hij: 'U kende haar zoo goed, U begreep haar aard en ze hield zoo veel van U'.[10] Rond 1970 schreef Kuperus een boekbespreking van Het Achterhuis.[11]
In 1963 ging Rika Kuperus met pensioen. Een jaar later verhuisde ze met haar maan naar Friesland waar ze in 1993 overleed. Kort voor haar dood vertelde ze in een interview hoe tijdens de Duitse bezetting de anti-Joodse stemming langzaam de school was binnengedrongen.[9] Ook sprak ze over Anne, volgens haar geen opvallend meisje.
'Anne was een aardig meisje, niet opvallend, maar wel altijd actief en spontaan. Ze had vriendinnetjes, werkte vaak ook met de kinderen samen (...), maar viel niet op als een aparte persoonlijkheid. (....) Als je ze in een groepje bij elkaar zag, waren het leuke kinderen. Dat vond ik soms moeilijk na het verschijnen van het dagboek. Dan kwamen er mensen bij mij om te vertellen dat het zo'n bijzonder intelligent kind was. Dat was ze helemaal niet. Ze was niet dom hoor, maar Anne heeft periodes gehad dat ze vrij veel verzuimde. Ze is nogal eens een paar keer ziek geweest. En in die tijd kwam ze achter met haar werk'.[12]
Bron persoonsgegevens.[13] Adressen: Deurloostraat 34 III, Amsterdam; Koudum (1964).[14]
Noten
- ^ Centraal Bureau voor Genealogie (CBG), Den Haag: Persoonskaart H.A.M. de Rooij. Sjoerd Kuperus (1893-1988) was een Nederlands kunstenaar, hij was tekenaar, etser, lithograaf, boekbandontwerper en ontwerper van ex libris. Wikipedia: Sjoerd Kuperus.
- ^ Histoarysk Koudum: Sjoerd Kuperus.
- ^ Stadsarchief Amsterdam (SAA), Afdeling Onderwijs, toegang 5191, inv. nr. 9995: Stamkaart H.A.M. Kuperus-de Rooij.
- ^ SAA, Afdeling Onderwijs, inv. nr. 5630, volgnr. 4796: Concept en voordracht, 21 en 22 september 1934.
- ^ Bas Moll e.a. (red.), 75 jaar en springlevend: 6e Montessorischool Anne Frank 1932-2007, Amsterdam: Zesde Montessorischool, 2008, p. 21.
- ^ Anne Frank, Dagboek A, 16 juni 1942, in: Verzameld werk, Amsterdam: Prometheus, 2013.
- ^ Anne Frank Stichting (AFS), Anne Frank Collectie (AFC ), reg. code A_Montessori_I_027: Kasschriftje.
- ^ AFS, AFC, Otto Frank Archief (OFA), reg. code OFA_100: Mw. Kuperus aan Otto Frank, 18 maart 1946.
- a, b Moll e.a., 75 jaar en springlevend, p. 37.
- ^ AFC, AFC, reg. code OFA_100: Otto Frank aan mw. Kuperus, juni 1947.
- ^ Kopie bij: AFS, Getuigenarchief Kuperus-de Rooy.
- ^ Moll e.a., 75 jaar en springlevend, p. 22-23, 37.
- ^ SAA, Dienst Bevolkingsregister, Archiefkaarten (toegangsnummer 30238): Archiefkaart H.A.M. de Rooij; CBG: Persoonskaart H.A.M. de Rooij.
- ^ SAA, Dienst Bevolkingsregister, Archiefkaarten (toegangsnummer 30238): Archiefkaart H.A.M. de Rooij.
Digitale Bestanden (1)
Niet doen wat je wilt, maar willen wat je doet.
Verslag van onderzoek naar de Zesde Montessorischool en Anne Frank.