HTTP 200 OK
Allow: GET, HEAD, OPTIONS
Content-Type: application/json
Vary: Accept
{
"id": 2498,
"image": null,
"pictures": [],
"url": "https://research.annefrank.org/en/personen/93853815-6040-41b7-9805-0f98908c9c7b/",
"subjects": [
"https://research.annefrank.org/en/api/subjects/3684c3f2-ba86-43cb-a9ed-73e6ec6c6189?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/subjects/e6090c55-5e26-4b2b-9dc9-8c5d1fe3b98b?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/subjects/c8d25c6e-d1f9-4415-b091-e45ab3f20672?format=api"
],
"published": true,
"uuid": "93853815-6040-41b7-9805-0f98908c9c7b",
"first_name": "Rozette",
"last_name": "Goldstein - van Cleef",
"infix": "",
"title": "Ronnie Goldstein - van Cleef",
"title_nl": "Ronnie Goldstein - van Cleef",
"title_en": "Ronnie Goldstein - van Cleef",
"content": "<p>Rozette (Ronnie) van Cleef was born in Amersfoort on <strong>28 June 1921</strong> and grew up in a liberal Jewish family.<sup data-footnote-id=\"885ki\"><a href=\"#footnote-1\" id=\"footnote-marker-1-1\" rel=\"footnote\">[1]</a></sup> Her younger brother Heiman and sister Alida were born in <strong>1929</strong> and died a few months apart in <strong>1931.</strong><sup data-footnote-id=\"70qph\"><a href=\"#footnote-2\" id=\"footnote-marker-2-1\" rel=\"footnote\">[2]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Her father, Meijer van Cleef (1897-1943), was a sales representative and through his business trips to Germany was well informed about the situation in Germany and what was happening to the Jewish population there.<sup data-footnote-id=\"w24iw\"><a href=\"#footnote-3\" id=\"footnote-marker-3-1\" rel=\"footnote\">[3]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>In <strong>1936</strong>, the family moved from Amersfoort to Pletterijstraat 53 in The Hague.<sup data-footnote-id=\"5oaah\"><a href=\"#footnote-4\" id=\"footnote-marker-4-1\" rel=\"footnote\">[4]</a></sup> At seventeen, Ronnie became a member of the Jewish youth association <em>Tot Ons Plezier</em> (TOP).<sup data-footnote-id=\"n1lxf\"><a href=\"#footnote-5\" id=\"footnote-marker-5-1\" rel=\"footnote\">[5]</a></sup> At an early age, she started singing and writing poetry; something she kept doing even in the camps.<sup data-footnote-id=\"3y31w\"><a href=\"#footnote-6\" id=\"footnote-marker-6-1\" rel=\"footnote\">[6]</a></sup></p>\r\n\r\n<h1>Resistance</h1>\r\n\r\n<p>After the German invasion, Ronnie joined the resistance as early as <strong>early 1941</strong>. Together with her then boyfriend Kurt Heinz Reiner (1921-1944), she was in a - mostly Jewish - resistance group consisting of four young men and two young women.<sup data-footnote-id=\"3mw5e\"><a href=\"#footnote-7\" id=\"footnote-marker-7-1\" rel=\"footnote\">[7]</a></sup> The group arranged hiding addresses and forged identity cards. One of the women worked as a manager in the <em>KINO- EN FOTOHANDEL KIFO</em> at Fahrenheitstraat 555 in The Hague, where the group met in the back of the shop.<sup data-footnote-id=\"njuys\"><a href=\"#footnote-8\" id=\"footnote-marker-8-1\" rel=\"footnote\">[8]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>From <strong>early 1941</strong>, a<em> Verwalter </em>(business agent appointed by the Nazis) was assigned to Ronnie's father's business and the family decided to stop living at home.<sup data-footnote-id=\"hrdo1\"><a href=\"#footnote-9\" id=\"footnote-marker-9-1\" rel=\"footnote\">[9]</a></sup> With her parents, cousins and nieces, rooms were rented from a boarding house owner friend in The Hague. When the first razzias took place in The Hague <strong>in mid-1942</strong>, the Van Cleef family went into hiding.<sup data-footnote-id=\"bojsn\"><a href=\"#footnote-10\" id=\"footnote-marker-10-1\" rel=\"footnote\">[10]</a></sup></p>\r\n\r\n<h1>Hiding</h1>\r\n\r\n<p>A period followed during which Ronnie lived in hiding at various addresses. On <strong>3 March 1943</strong>, after being betraying by the tenant, her father was arrested in a castle in Almelo where he was in hiding with others.<sup data-footnote-id=\"d94ev\"><a href=\"#footnote-11\" id=\"footnote-marker-11-1\" rel=\"footnote\">[11]</a></sup> Meijer van Cleef arrived in Westerbork on <strong>6 March</strong> and was put on a transport to Sobibor on <strong>10 March 1943</strong>. There he was murdered immediately after arriving on <strong>13 March 1943</strong>.<sup data-footnote-id=\"3wo7k\"><a href=\"#footnote-12\" id=\"footnote-marker-12-1\" rel=\"footnote\">[12]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>After her father's arrest, Ronnie van Cleef became more active in the resistance. She started working with Willem Mondriaan (uncle Willem), who was part of Hendrik (Henk) Höften's (1913-1944) group in Almelo.<sup data-footnote-id=\"m7zwk\"><a href=\"#footnote-13\" id=\"footnote-marker-13-1\" rel=\"footnote\">[13]</a></sup> For him, she travelled with people in hiding, and took false papers and voucher cards to Almelo, The Hague, Amsterdam and Zwolle, among other places.<sup data-footnote-id=\"3s7qu\"><a href=\"#footnote-14\" id=\"footnote-marker-14-1\" rel=\"footnote\">[14]</a></sup></p>\r\n\r\n<h1>Betrayal</h1>\r\n\r\n<p>In the <strong>spring of 1944</strong>, Ronnie met a former schoolmate who asked her for help. That schoolmate turned out to be working as an informant for the notorious SD officer Cornelis (Kees) Johannes Kaptein (1915-1949) and arranged for Ronnie to be followed by Kaptein.<sup data-footnote-id=\"sxzh6\"><a href=\"#footnote-15\" id=\"footnote-marker-15-1\" rel=\"footnote\">[15]</a></sup> In <strong>June 1944</strong>, she was arrested on the train.<sup data-footnote-id=\"5whyl\"><a href=\"#footnote-16\" id=\"footnote-marker-16-1\" rel=\"footnote\">[16]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>After interrogation at Euterpestraat in Amsterdam, Ronnie was transferred to Detention Centre I (Weteringschans).<sup data-footnote-id=\"fn2xm\"><a href=\"#footnote-17\" id=\"footnote-marker-17-1\" rel=\"footnote\">[17]</a></sup> There, in the cell, she met Frieda Menco-Brommet (1925-2019), with whom she became good friends. Frieda Brommet recalled in an interview with the Anne Frank House that she helped Ronnie van Cleef write poems for the male prisoners.<sup data-footnote-id=\"ebsii\"><a href=\"#footnote-18\" id=\"footnote-marker-18-1\" rel=\"footnote\">[18]</a></sup></p>\r\n\r\n<h1>Auschwitz-Birkenau</h1>\r\n\r\n<p>In early <strong>July 1944,</strong> Ronnie van Cleef ended up in one of the prison barracks in Westerbork. On <strong>3 September 1944</strong>, like the people from the Secret Annex, she was put on a transport to Auschwitz concentration and extermination camp. The transport arrived on<strong> 6 September 1944</strong>, and after the first selections, Ronnie was put in the same barracks as Edith, Anne and Margot Frank in Auschwitz-Birkenau.<sup data-footnote-id=\"mksyu\"><a href=\"#footnote-19\" id=\"footnote-marker-19-1\" rel=\"footnote\">[19]</a></sup> The Frank sisters regularly stood near her during roll calls, Ronnie recalled in an interview with Willy Lindwer in 1988.<sup data-footnote-id=\"odj3t\"><a href=\"#footnote-20\" id=\"footnote-marker-20-1\" rel=\"footnote\">[20]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>In Auschwitz-Birkenau, prisoners had to perform forced labour by lugging stones from one side of the camp to the other, and back again. Ronnie wrote a poem for Frieda Brommet about it.<sup data-footnote-id=\"ndxc2\"><a href=\"#footnote-21\" id=\"footnote-marker-21-1\" rel=\"footnote\">[21]</a></sup> Ronnie recalled that she braved the horrors of the camp by immersing herself in memories of beautiful things and mainly in music.<sup data-footnote-id=\"otugs\"><a href=\"#footnote-22\" id=\"footnote-marker-22-1\" rel=\"footnote\">[22]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Not long after arriving at the camp, she contracted scarlet fever and ended up in a sick barracks. That is also where Frieda and the Frank sisters eventually ended up. Frieda's mother, Rebecca Ritmeester-Brommet (1897-1989), and Edith Frank, provided food for the four in the infirmary by digging a hole under the hut through which they passed the food.<sup data-footnote-id=\"34kza\"><a href=\"#footnote-23\" id=\"footnote-marker-23-1\" rel=\"footnote\">[23]</a></sup> Ronnie recalled how she would sing for the Frank girls in the barracks to keep their spirits up.<sup data-footnote-id=\"t9il3\"><a href=\"#footnote-24\" id=\"footnote-marker-24-1\" rel=\"footnote\">[24]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>After six weeks there, she had recovered enough to be released from the infirmary and managed to join the 50 Dutch women selected for forced labour in Libau. The women worked six and a half days a week in a factory and were free on Sunday afternoons. One of her camp mates, Bloeme Evers-Emden (1926-2016), recalled that during those free hours, songs were sung that Ronnie had written to opera and operetta melodies.<sup data-footnote-id=\"kzlkh\"><a href=\"#footnote-25\" id=\"footnote-marker-25-1\" rel=\"footnote\">[25]</a></sup></p>\r\n\r\n<h1>Liberation</h1>\r\n\r\n<p>On <strong>8 May 1945</strong>, the women in Libau were liberated by the Soviet army. On <strong>18 May</strong>, they began their journey back to the Netherlands. Via Prague, Limburg and Eindhoven, Ronnie eventually arrived in The Hague and was reunited with her mother.<sup data-footnote-id=\"ya95u\"><a href=\"#footnote-26\" id=\"footnote-marker-26-1\" rel=\"footnote\">[26]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>At the trial of SD officer Cornelis Kaptein, Ronnie van Cleef was among the witnesses. Kaptein was given the death penalty on <strong>21 July 1949</strong>.<sup data-footnote-id=\"y7tug\"><a href=\"#footnote-27\" id=\"footnote-marker-27-1\" rel=\"footnote\">[27]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>In <strong>1949</strong>, Ronnie married Benjamin Jacques van Dijk (1921-2001) whom she divorced in <strong>1968</strong>. In <strong>1971</strong>, she married Fritz Goldstein (1921-2001).<sup data-footnote-id=\"5oaah\"><a href=\"#footnote-4\" id=\"footnote-marker-4-2\" rel=\"footnote\">[4]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>To process her war trauma, Ronnie took up drawing and poetry. In <strong>1990</strong>, she published her poems about the concentration camps in a book <em>Een hoed vol liefde</em>.</p>\r\n\r\n<p><em>Source personal data</em>.<sup data-footnote-id=\"zbdo4\"><a href=\"#footnote-28\" id=\"footnote-marker-28-1\" rel=\"footnote\">[28]</a></sup></p>\r\n\r\n<div style=\"text-align:start\">\r\n<div>\r\n<section class=\"footnotes\">\r\n<header>\r\n<h2>Footnotes</h2>\r\n</header>\r\n\r\n<ol>\r\n\t<li data-footnote-id=\"885ki\" id=\"footnote-1\"><sup><a href=\"#footnote-marker-1-1\">^</a> </sup><cite>Stadarchief Amsterdam (SAA), DIenst Bevolkingsregister, Persoonskaarten (toegangsnummer 30408): <a href=\"https://archief.amsterdam/indexen/deeds/76cdc3fe-04fe-46a2-b848-0cfde7e05729?person=9853343b-16e1-56a3-e053-b784100ade19\" target=\"_blank\">Persoonskaart Rozette van Cleef</a>; Willy Lindwer, <em>De laatste zeven maanden. Vrouwen in het spoor van Anne Frank, </em>Hilversum: Gooi & Sticht, 1988, p. 177.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"70qph\" id=\"footnote-2\"><sup><a href=\"#footnote-marker-2-1\">^</a> </sup><cite>Saar Roelofs, <em>Nog altijd. Ronnie Goldstein-Van Cleef over jeugd, verzet, concentratiekampen en het leven daarna.</em> Kampen: Ten Have, 2005, p. 19-20. Zie ook; <a href=\"https://www.geni.com/people/Heiman-van-Cleef/6000000042768243777\">https://www.geni.com/people/Heiman-van-Cleef/6000000042768243777</a> (geraadpleegd 7 november 2022).</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"w24iw\" id=\"footnote-3\"><sup><a href=\"#footnote-marker-3-1\">^</a> </sup><cite>Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 27. Zie ook <a href=\"https://www.joodsmonument.nl/nl/page/143067/meijer-van-cleef\">https://www.joodsmonument.nl/nl/page/143067/meijer-van-cleef</a> (geraadpleegd 3 oktokber 2022).</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"5oaah\" id=\"footnote-4\"><sup><a href=\"#footnote-marker-4-1\">a</a>, <a href=\"#footnote-marker-4-2\">b</a> </sup><cite>SAA, Dienst Bevolkingsregister, Persoonsoonkaarten (toegangsnummer 30408): Persoonskaart Rozette van Cleef.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"n1lxf\" id=\"footnote-5\"><sup><a href=\"#footnote-marker-5-1\">^</a> </sup><cite>Mogelijk gaat dit om deTOP-groep, een Joodse padvinderijgroep in Den Haag; daar is ze echter in haar memoires niet helemaal duidelijk over. Zie : <a href=\"https://www.joodserfgoeddenhaag.nl/t-o-p-groep-een-joodse-padvindersgroep-in-den-haag-1932-1941/\">https://www.joodserfgoeddenhaag.nl/t-o-p-groep-een-joodse-padvindersgroep-in-den-haag-1932-1941/</a> (geraadpleegd 29 oktober 2022); Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 25-26.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"3y31w\" id=\"footnote-6\"><sup><a href=\"#footnote-marker-6-1\">^</a> </sup><cite>In haar memoires staan verschillende van haar gedichten en voorbeelden van welke muziek ze in haar hoofd had in het kamp. Zie bijvoorbeeld Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 77.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"3mw5e\" id=\"footnote-7\"><sup><a href=\"#footnote-marker-7-1\">^</a> </sup><cite>Kurt Reiner werd uiteindelijk verraden en kwam om in Auschwitz. Zie <a href=\"https://www.joodsmonument.nl/nl/page/540294/about-kurt-heinz-reiner%20\">https://www.joodsmonument.nl/nl/page/540294/about-kurt-heinz-reiner%20</a> (geraadpleegd 30 september 2022); Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 34.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"njuys\" id=\"footnote-8\"><sup><a href=\"#footnote-marker-8-1\">^</a> </sup><cite>'Advertentie KIFO', in: <em>Haagsche courant,</em> 19 april 1940, via Delpher: <a href=\"https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110527851:mpeg21:a0096\">https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110527851:mpeg21:a0096</a>; Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 34-35. Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p. 179.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"hrdo1\" id=\"footnote-9\"><sup><a href=\"#footnote-marker-9-1\">^</a> </sup><cite>Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p.35; <a href=\"https://www.joodsamsterdam.nl/verwalter/\">https://www.joodsamsterdam.nl/verwalter/</a> (geraadpleegd 3 oktober 2022).</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"bojsn\" id=\"footnote-10\"><sup><a href=\"#footnote-marker-10-1\">^</a> </sup><cite>Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p.36.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"d94ev\" id=\"footnote-11\"><sup><a href=\"#footnote-marker-11-1\">^</a> </sup><cite>Lindwer<em>, De laatste zeven maanden</em>, p.180.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"3wo7k\" id=\"footnote-12\"><sup><a href=\"#footnote-marker-12-1\">^</a> </sup><cite>Kaart V. Cleef, Meijer, Document ID 130270702, Arolsen Archives, <a href=\"https://collections.arolsen-archives.org/en/search/person/130270702?s=Meijer%20Cleef&t=2575089&p=0\">https://collections.arolsen-archives.org/en/search/person/130270702?s=Meijer%20Cleef&t=2575089&p=0</a> (geraadpleegd 3 oktokber 2022).</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"m7zwk\" id=\"footnote-13\"><sup><a href=\"#footnote-marker-13-1\">^</a> </sup><cite><a href=\"https://oorlogsgravenstichting.nl/personen/67413/hendrik-huften\">https://oorlogsgravenstichting.nl/personen/67413/hendrik-huften</a> (geraadpleegd 3 oktober 2022); <a href=\"https://www.oorlogsbronnen.nl/thema/Groep%20Henk%20H%C3%B6ften\">https://www.oorlogsbronnen.nl/thema/Groep%20Henk%20Höften</a> (3 oktober 2022); Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p.181; Roelofs, <em>Nog Altijd</em>, p.38-48.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"3s7qu\" id=\"footnote-14\"><sup><a href=\"#footnote-marker-14-1\">^</a> </sup><cite>Lindwer, <em>De laatste zeven maande</em>n, p. 181-182.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"sxzh6\" id=\"footnote-15\"><sup><a href=\"#footnote-marker-15-1\">^</a> </sup><cite>Cornelis Kaptein zou zichzelf tijdens de oorlog de ‘grootste jodenhater’ hebben genoemd. Hij werd na de oorlog ter dood veroordeeld en op 21 juli 1947 geëxecuteerd. Zie onder andere ‘Doodvonnis C.J. Kaptein voltrokken’ in: <em>Het Parool</em>, 21-07-1949, via Delpher: <a href=\"https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010828971:mpeg21:a0028\">https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010828971:mpeg21:a0028</a> en ‘Jodin in dienst der S.D.: Op één dag 29 menschen verraden’ in: <em>Nijmeegsch dagblad</em>, 28-12-1946, via Delpher <a href=\"https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMRANM03:048374072:mpeg21:a00002\">https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMRANM03:048374072:mpeg21:a00002</a> (geraadpleegd 3 oktober 2022).</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"5whyl\" id=\"footnote-16\"><sup><a href=\"#footnote-marker-16-1\">^</a> </sup><cite>Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 49-53.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"fn2xm\" id=\"footnote-17\"><sup><a href=\"#footnote-marker-17-1\">^</a> </sup><cite>Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 49-53; Lindwer, <em>De laatste zeven maande</em>n, p. 182-183.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"ebsii\" id=\"footnote-18\"><sup><a href=\"#footnote-marker-18-1\">^</a> </sup><cite>Ook Ronnie zelf vertelde over het maken van gedichtjes en briefjes in de gevangenis. Lindwer, <em>De laatste zeven maande</em>n, p.184; Anne Frank Stichting (AFS), Getuigenarchief, interview Frieda Menco-Brommet, 12 februari 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"mksyu\" id=\"footnote-19\"><sup><a href=\"#footnote-marker-19-1\">^</a> </sup><cite>In een interview met de Anne Frank Stichting vertelde Ronnie dat ze in Auschwitz in blok 29 zat met de familie Frank. AFS, Getuigenarchief, interview Ronnie Goldstein van Cleef, 13 december 1994. Lindwer<em>, De laatste zeven maanden</em>, p. 191.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"odj3t\" id=\"footnote-20\"><sup><a href=\"#footnote-marker-20-1\">^</a> </sup><cite>Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p. 195.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"ndxc2\" id=\"footnote-21\"><sup><a href=\"#footnote-marker-21-1\">^</a> </sup><cite>Ad van Liempt, <em>Frieda. Verslag van een gelijmd leven. Herinneringen aan kamp Westerbork,</em> Hooghalen: Herinneringscentrum Kamp Westerbork, 2007, p. 58. AFS, Getuigenarchief, interview Frieda Menco-Brommet, 12 februari 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"otugs\" id=\"footnote-22\"><sup><a href=\"#footnote-marker-22-1\">^</a> </sup><cite>Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p. 194; Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 59, 77.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"34kza\" id=\"footnote-23\"><sup><a href=\"#footnote-marker-23-1\">^</a> </sup><cite>Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 78-84; Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p. 197, 201. Ook Frieda Brommet vertelde hierover. AFS, Getuigenarchief, interview Frieda Menco-Brommet, 12-februari 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"t9il3\" id=\"footnote-24\"><sup><a href=\"#footnote-marker-24-1\">^</a> </sup><cite>Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p .200.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"kzlkh\" id=\"footnote-25\"><sup><a href=\"#footnote-marker-25-1\">^</a> </sup><cite>Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p. 139; AFS, Getuigenarchief. Interview Bloeme Everts-Emden, 11 maart 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"ya95u\" id=\"footnote-26\"><sup><a href=\"#footnote-marker-26-1\">^</a> </sup><cite>Haar moeder Vrouwtje van Cleef-Hilversum (1898-1971) wist de oorlog door onderduik te overleven. Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 107-114.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"y7tug\" id=\"footnote-27\"><sup><a href=\"#footnote-marker-27-1\">^</a> </sup><cite>Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 123; ‘Doodvonnis C.J. Kaptein voltrokken’ in: <em>Het Parool</em>, 21 juli 1949.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"zbdo4\" id=\"footnote-28\"><sup><a href=\"#footnote-marker-28-1\">^</a> </sup><cite><a href=\"https://nl.wikipedia.org/wiki/Ronnie_Goldstein-van_Cleef\" target=\"_blank\">https://nl.wikipedia.org/wiki/Ronnie_Goldstein-van_Cleef</a>.</cite></li>\r\n</ol>\r\n</section>\r\n\r\n<p> </p>\r\n</div>\r\n</div>",
"content_nl": "<p>Rozette (Ronnie) van Cleef werd op <strong>28 juni 1921</strong> geboren in Amersfoort en groeide op in een liberaal Joods gezin.<sup data-footnote-id=\"885ki\"><a href=\"#footnote-1\" id=\"footnote-marker-1-1\" rel=\"footnote\">[1]</a></sup> Haar jongere broertje Heiman en haar zusje Alida werden in <strong>1929</strong> geboren en stierven enkele maanden na elkaar in <strong>1931.</strong><sup data-footnote-id=\"70qph\"><a href=\"#footnote-2\" id=\"footnote-marker-2-1\" rel=\"footnote\">[2]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Haar vader, Meijer van Cleef (1897-1943), was handelsvertegenwoordiger en was door zijn zakenreizen naar Duitsland goed op de hoogte van de situatie in Duitsland en wat er met de Joodse bevolking daar gebeurde.<sup data-footnote-id=\"w24iw\"><a href=\"#footnote-3\" id=\"footnote-marker-3-1\" rel=\"footnote\">[3]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>In <strong>1936</strong> verhuisde het gezin van Amersfoort naar de Pletterijstraat 53 in Den Haag.<sup data-footnote-id=\"5oaah\"><a href=\"#footnote-4\" id=\"footnote-marker-4-1\" rel=\"footnote\">[4]</a></sup> Op haar zeventiende werd Ronnie lid van de Joodse jeugdvereniging <em>Tot Ons Plezier</em> (TOP).<sup data-footnote-id=\"n1lxf\"><a href=\"#footnote-5\" id=\"footnote-marker-5-1\" rel=\"footnote\">[5]</a></sup> Al op jonge leeftijd begon ze met zingen en het schrijven van gedichten; iets wat ze ook in de kampen bleef vohouden.<sup data-footnote-id=\"3y31w\"><a href=\"#footnote-6\" id=\"footnote-marker-6-1\" rel=\"footnote\">[6]</a></sup></p>\r\n\r\n<h1>Verzet</h1>\r\n\r\n<p>Na de Duitse inval ging Ronnie al <strong>begin 1941</strong> in het verzet. Samen met haar toenmalige vriendje Kurt Heinz Reiner (1921-1944) zat ze in een - grotendeels Joodse - verzetsgroep die bestond uit vier jonge mannen en twee jonge vrouwen.<sup data-footnote-id=\"3mw5e\"><a href=\"#footnote-7\" id=\"footnote-marker-7-1\" rel=\"footnote\">[7]</a></sup> De groep regelde onderduikadressen en vervalste persoonsbewijzen. Eén van de vrouwen werkte als bedrijfsleider in de <em>KINO- EN FOTOHANDEL KIFO</em> op de Fahrenheitstraat 555 in Den Haag, waar de groep achter in de zaak samenkwam.<sup data-footnote-id=\"njuys\"><a href=\"#footnote-8\" id=\"footnote-marker-8-1\" rel=\"footnote\">[8]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Vanaf <strong>begin 1941</strong> kwam er in de zaak van Ronnie’s vader een<em> Verwalter </em>(door de nazi’s aangewezen zaakwaarnemer) en besloot het gezin niet meer thuis te wonen.<sup data-footnote-id=\"hrdo1\"><a href=\"#footnote-9\" id=\"footnote-marker-9-1\" rel=\"footnote\">[9]</a></sup> Met haar ouders, neven en nichten werden er kamers gehuurd bij een bevriende pensioneigenaar in Den Haag. Toen <strong>midden 1942</strong> de eerste razzia’s in Den Haag plaatsvonden, dook het gezin Van Cleef onder.<sup data-footnote-id=\"bojsn\"><a href=\"#footnote-10\" id=\"footnote-marker-10-1\" rel=\"footnote\">[10]</a></sup></p>\r\n\r\n<h1>Onderduik</h1>\r\n\r\n<p>Er volgde een periode waarin Ronnie op verschillende adressen onderdook. Op <strong>3 maart 1943</strong> werd haar vader, na verraad van de pachter, gearresteerd in een kasteel in Almelo waar hij samen met anderen ondergedoken zat.<sup data-footnote-id=\"d94ev\"><a href=\"#footnote-11\" id=\"footnote-marker-11-1\" rel=\"footnote\">[11]</a></sup> Meijer van Cleef kwam op <strong>6 maart</strong> aan in Westerbork en werd op <strong>10 maart 1943</strong> op transport gesteld naar Sobibor. Daar werd hij na aankomst op <strong>13 maart 1943</strong> meteen vermoord.<sup data-footnote-id=\"3wo7k\"><a href=\"#footnote-12\" id=\"footnote-marker-12-1\" rel=\"footnote\">[12]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Na de arrestatie van haar vader zou Ronnie van Cleef actiever zijn geworden in het verzet. Ze ging samenwerken met Willem Mondriaan (oom Willem), die deel was van de groep van Hendrik (Henk) Höften (1913-1944) in Almelo.<sup data-footnote-id=\"m7zwk\"><a href=\"#footnote-13\" id=\"footnote-marker-13-1\" rel=\"footnote\">[13]</a></sup> Voor hem reisde ze met onderduikers, valse papieren en bonkaarten onder meer naar Almelo, Den Haag, Amsterdam en Zwolle.<sup data-footnote-id=\"3s7qu\"><a href=\"#footnote-14\" id=\"footnote-marker-14-1\" rel=\"footnote\">[14]</a></sup></p>\r\n\r\n<h1>Verraad</h1>\r\n\r\n<p>In het <strong>voorjaar van 1944</strong> kwam Ronnie een oud-schoolgenoot tegen die haar om hulp vroeg. Die schoolgenoot bleek als informant voor de beruchte SD’er Cornelis (Kees) Johannes Kaptein (1915-1949) te werken en zorgde ervoor dat Ronnie geschaduwd werd door Kaptein.<sup data-footnote-id=\"sxzh6\"><a href=\"#footnote-15\" id=\"footnote-marker-15-1\" rel=\"footnote\">[15]</a></sup> In <strong>juni 1944</strong> werd ze in de trein gearresteerd.<sup data-footnote-id=\"5whyl\"><a href=\"#footnote-16\" id=\"footnote-marker-16-1\" rel=\"footnote\">[16]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Na verhoor op de Euterpestraat in Amsterdam werd Ronnie overgeplaatst naar het Huis van Bewaring I (Weteringschans).<sup data-footnote-id=\"fn2xm\"><a href=\"#footnote-17\" id=\"footnote-marker-17-1\" rel=\"footnote\">[17]</a></sup> Daar leerde ze in de cel Frieda Menco - Brommet (1925-2019) kennen, met wie ze goed bevriend raakte. Frieda Brommet herinnerde zich in een interview met de Anne Frank Stichting dat ze Ronnie van Cleef hielp met het maken van gedichten voor de mannelijke gevangenen.<sup data-footnote-id=\"ebsii\"><a href=\"#footnote-18\" id=\"footnote-marker-18-1\" rel=\"footnote\">[18]</a></sup></p>\r\n\r\n<h1>Auschwitz-Birkenau</h1>\r\n\r\n<p>Begin <strong>juli 1944</strong> kwam Ronnie van Cleef in een van de strafbarakken in Westerbork terecht. Op <strong>3 september 1944 </strong>werd ze, net als de onderduikers uit het Achterhuis, op transport gesteld naar concentratie- en vernietigingskamp Auschwitz. Op<strong> 6 september 1944 </strong>kwam het transport aan en na de eerste selecties kwam Ronnie met Edith, Anne en Margot Frank in dezelfde barak in Auschwitz-Birkenau.<sup data-footnote-id=\"mksyu\"><a href=\"#footnote-19\" id=\"footnote-marker-19-1\" rel=\"footnote\">[19]</a></sup> Ook tijdens het appel stonden de zusje Frank regelmatig in de buurt van haar, herinnerde Ronnie zich in een interview met Willy Lindwer in 1988.<sup data-footnote-id=\"odj3t\"><a href=\"#footnote-20\" id=\"footnote-marker-20-1\" rel=\"footnote\">[20]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>In Auschwitz-Birkenau moesten de gevangenen dwangarbeid verrichten door stenen van de ene kant, naar de andere kant van het kamp te sjouwen en weer terug. Ronnie schreef er voor Frieda Brommet een gedicht over.<sup data-footnote-id=\"ndxc2\"><a href=\"#footnote-21\" id=\"footnote-marker-21-1\" rel=\"footnote\">[21]</a></sup> Ronnie herinnerde zich dat ze de verschrikkingen in het kamp trotseerde door weg te duiken in herinneringen aan mooi dingen en voornamelijk in muziek.<sup data-footnote-id=\"otugs\"><a href=\"#footnote-22\" id=\"footnote-marker-22-1\" rel=\"footnote\">[22]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Niet lang na aankomst in het kamp kreeg ze roodvonk en kwam ze in een ziekenbarak terecht. Daar kwamen uiteindelijk ook Frieda en de zusjes Frank te liggen. De moeder van Frieda, Rebecca Ritmeester-Brommet (1897-1989), en Edith Frank, zorgden voor eten voor de vier zieken door een gat te graven onder de barak waar ze het voedsel doorheen gaven.<sup data-footnote-id=\"34kza\"><a href=\"#footnote-23\" id=\"footnote-marker-23-1\" rel=\"footnote\">[23]</a></sup> Ronnie herinnerde dat ze in de barak veel voor de meisjes Frank heeft gezongen om de moed erin te houden.<sup data-footnote-id=\"t9il3\"><a href=\"#footnote-24\" id=\"footnote-marker-24-1\" rel=\"footnote\">[24]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Na zes weken in de ziekenbarak was ze genoeg opgeknapt om uit de ziekenbarak te worden ontslagen en wist ze mee te komen met de 50 Nederlandse vrouwen die geselecteerd waren voor dwangarbeid in Libau. De vrouwen werkten zes en halve dag per week in een fabriek en waren op zondagmiddag vrij. Een van haar kampgenoten, Bloeme Evers-Emden (1926-2016) herinnerde zich dat tijdens die vrije uren liedjes werden gezongen die Ronnie had geschreven op opera- en operettemelodieën.<sup data-footnote-id=\"kzlkh\"><a href=\"#footnote-25\" id=\"footnote-marker-25-1\" rel=\"footnote\">[25]</a></sup></p>\r\n\r\n<h1>Bevrijding</h1>\r\n\r\n<p>Op <strong>8 mei 1945</strong> werden de vrouwen in Libau door het Sovjetleger bevrijd. Op <strong>18 mei </strong>begonnen ze aan hun terugreis naar Nederland. Via Praag, Limburg en Eindhoven kwam Ronnie uiteindelijk in Den Haag aan en werd ze herenigd met haar moeder.<sup data-footnote-id=\"ya95u\"><a href=\"#footnote-26\" id=\"footnote-marker-26-1\" rel=\"footnote\">[26]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Tijdens het proces van SD’er Cornelis Kaptein was Ronnie van Cleef van de getuigen. Kaptein kreeg op <strong>21 juli 1949 </strong>de doodstraf.<sup data-footnote-id=\"y7tug\"><a href=\"#footnote-27\" id=\"footnote-marker-27-1\" rel=\"footnote\">[27]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>In <strong>1949</strong> trouwde Ronnie met Benjamin Jacques van Dijk (1921-2001) waar ze in <strong>1968</strong> van scheidde. In <strong>1971</strong> hertrouwde ze met Fritz Goldstein (1921-2001).<sup data-footnote-id=\"5oaah\"><a href=\"#footnote-4\" id=\"footnote-marker-4-2\" rel=\"footnote\">[4]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Om haar oorlogstrauma’s te verwerken, ging Ronnie tekenen en dichten. In <strong>1990</strong> publiceerde ze haar gedichten over de concentratiekampen in een boek <em>Een hoed vol liefde</em>.</p>\r\n\r\n<p><em>Bron persoonsgegegevens</em>.<sup data-footnote-id=\"zbdo4\"><a href=\"#footnote-28\" id=\"footnote-marker-28-1\" rel=\"footnote\">[28]</a></sup></p>\r\n\r\n<div style=\"text-align:start\">\r\n<div>\r\n<section class=\"footnotes\">\r\n<header>\r\n<h2>Footnotes</h2>\r\n</header>\r\n\r\n<ol>\r\n\t<li data-footnote-id=\"885ki\" id=\"footnote-1\"><sup><a href=\"#footnote-marker-1-1\">^</a> </sup><cite>Stadarchief Amsterdam (SAA), DIenst Bevolkingsregister, Persoonskaarten (toegangsnummer 30408): <a href=\"https://archief.amsterdam/indexen/deeds/76cdc3fe-04fe-46a2-b848-0cfde7e05729?person=9853343b-16e1-56a3-e053-b784100ade19\" target=\"_blank\">Persoonskaart Rozette van Cleef</a>; Willy Lindwer, <em>De laatste zeven maanden. Vrouwen in het spoor van Anne Frank, </em>Hilversum: Gooi & Sticht, 1988, p. 177.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"70qph\" id=\"footnote-2\"><sup><a href=\"#footnote-marker-2-1\">^</a> </sup><cite>Saar Roelofs, <em>Nog altijd. Ronnie Goldstein-Van Cleef over jeugd, verzet, concentratiekampen en het leven daarna.</em> Kampen: Ten Have, 2005, p. 19-20. Zie ook; <a href=\"https://www.geni.com/people/Heiman-van-Cleef/6000000042768243777\">https://www.geni.com/people/Heiman-van-Cleef/6000000042768243777</a> (geraadpleegd 7 november 2022).</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"w24iw\" id=\"footnote-3\"><sup><a href=\"#footnote-marker-3-1\">^</a> </sup><cite>Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 27. Zie ook <a href=\"https://www.joodsmonument.nl/nl/page/143067/meijer-van-cleef\">https://www.joodsmonument.nl/nl/page/143067/meijer-van-cleef</a> (geraadpleegd 3 oktokber 2022).</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"5oaah\" id=\"footnote-4\"><sup><a href=\"#footnote-marker-4-1\">a</a>, <a href=\"#footnote-marker-4-2\">b</a> </sup><cite>SAA, Dienst Bevolkingsregister, Persoonsoonkaarten (toegangsnummer 30408): Persoonskaart Rozette van Cleef.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"n1lxf\" id=\"footnote-5\"><sup><a href=\"#footnote-marker-5-1\">^</a> </sup><cite>Mogelijk gaat dit om deTOP-groep, een Joodse padvinderijgroep in Den Haag; daar is ze echter in haar memoires niet helemaal duidelijk over. Zie : <a href=\"https://www.joodserfgoeddenhaag.nl/t-o-p-groep-een-joodse-padvindersgroep-in-den-haag-1932-1941/\">https://www.joodserfgoeddenhaag.nl/t-o-p-groep-een-joodse-padvindersgroep-in-den-haag-1932-1941/</a> (geraadpleegd 29 oktober 2022); Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 25-26.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"3y31w\" id=\"footnote-6\"><sup><a href=\"#footnote-marker-6-1\">^</a> </sup><cite>In haar memoires staan verschillende van haar gedichten en voorbeelden van welke muziek ze in haar hoofd had in het kamp. Zie bijvoorbeeld Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 77.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"3mw5e\" id=\"footnote-7\"><sup><a href=\"#footnote-marker-7-1\">^</a> </sup><cite>Kurt Reiner werd uiteindelijk verraden en kwam om in Auschwitz. Zie <a href=\"https://www.joodsmonument.nl/nl/page/540294/about-kurt-heinz-reiner%20\">https://www.joodsmonument.nl/nl/page/540294/about-kurt-heinz-reiner%20</a> (geraadpleegd 30 september 2022); Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 34.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"njuys\" id=\"footnote-8\"><sup><a href=\"#footnote-marker-8-1\">^</a> </sup><cite>'Advertentie KIFO', in: <em>Haagsche courant,</em> 19 april 1940, via Delpher: <a href=\"https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110527851:mpeg21:a0096\">https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110527851:mpeg21:a0096</a>; Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 34-35. Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p. 179.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"hrdo1\" id=\"footnote-9\"><sup><a href=\"#footnote-marker-9-1\">^</a> </sup><cite>Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p.35; <a href=\"https://www.joodsamsterdam.nl/verwalter/\">https://www.joodsamsterdam.nl/verwalter/</a> (03-10-2022).</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"bojsn\" id=\"footnote-10\"><sup><a href=\"#footnote-marker-10-1\">^</a> </sup><cite>Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p.36.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"d94ev\" id=\"footnote-11\"><sup><a href=\"#footnote-marker-11-1\">^</a> </sup><cite>Lindwer<em>, De laatste zeven maanden</em>, p.180.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"3wo7k\" id=\"footnote-12\"><sup><a href=\"#footnote-marker-12-1\">^</a> </sup><cite>Kaart V. Cleef, Meijer, Document ID 130270702, Arolsen Archives, <a href=\"https://collections.arolsen-archives.org/en/search/person/130270702?s=Meijer%20Cleef&t=2575089&p=0\">https://collections.arolsen-archives.org/en/search/person/130270702?s=Meijer%20Cleef&t=2575089&p=0</a> (geraadpleegd 3 oktokber 2022).</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"m7zwk\" id=\"footnote-13\"><sup><a href=\"#footnote-marker-13-1\">^</a> </sup><cite><a href=\"https://oorlogsgravenstichting.nl/personen/67413/hendrik-huften\">https://oorlogsgravenstichting.nl/personen/67413/hendrik-huften</a> (geraadpleegd 3 oktober 2022); <a href=\"https://www.oorlogsbronnen.nl/thema/Groep%20Henk%20H%C3%B6ften\">https://www.oorlogsbronnen.nl/thema/Groep%20Henk%20Höften</a> (3 oktober 2022); Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p.181; Roelofs, <em>Nog Altijd</em>, p.38-48.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"3s7qu\" id=\"footnote-14\"><sup><a href=\"#footnote-marker-14-1\">^</a> </sup><cite>Lindwer, <em>De laatste zeven maande</em>n, p. 181-182.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"sxzh6\" id=\"footnote-15\"><sup><a href=\"#footnote-marker-15-1\">^</a> </sup><cite>Cornelis Kaptein zou zichzelf tijdens de oorlog de ‘grootste jodenhater’ hebben genoemd. Hij werd na de oorlog ter dood veroordeeld en op 21 juli 1947 geëxecuteerd. Zie onder andere ‘Doodvonnis C.J. Kaptein voltrokken’ in: <em>Het Parool</em>, 21-07-1949, via Delpher: <a href=\"https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010828971:mpeg21:a0028\">https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010828971:mpeg21:a0028</a> en ‘Jodin in dienst der S.D.: Op één dag 29 menschen verraden’ in: <em>Nijmeegsch dagblad</em>, 28-12-1946, via Delpher <a href=\"https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMRANM03:048374072:mpeg21:a00002\">https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMRANM03:048374072:mpeg21:a00002</a> (geraadpleegd 3 oktober 2022).</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"5whyl\" id=\"footnote-16\"><sup><a href=\"#footnote-marker-16-1\">^</a> </sup><cite>Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 49-53.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"fn2xm\" id=\"footnote-17\"><sup><a href=\"#footnote-marker-17-1\">^</a> </sup><cite>Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 49-53; Lindwer, <em>De laatste zeven maande</em>n, p. 182-183.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"ebsii\" id=\"footnote-18\"><sup><a href=\"#footnote-marker-18-1\">^</a> </sup><cite>Ook Ronnie zelf vertelde over het maken van gedichtjes en briefjes in de gevangenis. Lindwer, <em>De laatste zeven maande</em>n, p.184; Anne Frank Stichting (AFS), Getuigenarchief, interview Frieda Menco-Brommet, 12 februari 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"mksyu\" id=\"footnote-19\"><sup><a href=\"#footnote-marker-19-1\">^</a> </sup><cite>In een interview met de Anne Frank Stichting vertelde Ronnie dat ze in Auschwitz in blok 29 zat met de familie Frank. AFS, Getuigenarchief, interview Ronnie Goldstein van Cleef, 13 december 1994. Lindwer<em>, De laatste zeven maanden</em>, p. 191.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"odj3t\" id=\"footnote-20\"><sup><a href=\"#footnote-marker-20-1\">^</a> </sup><cite>Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p. 195.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"ndxc2\" id=\"footnote-21\"><sup><a href=\"#footnote-marker-21-1\">^</a> </sup><cite>Ad van Liempt, <em>Frieda. Verslag van een gelijmd leven. Herinneringen aan kamp Westerbork,</em> Hooghalen: Herinneringscentrum Kamp Westerbork, 2007, p. 58. AFS, Getuigenarchief, interview Frieda Menco-Brommet, 12 februari 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"otugs\" id=\"footnote-22\"><sup><a href=\"#footnote-marker-22-1\">^</a> </sup><cite>Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p. 194; Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 59, 77.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"34kza\" id=\"footnote-23\"><sup><a href=\"#footnote-marker-23-1\">^</a> </sup><cite>Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 78-84; Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p. 197, 201. Ook Frieda Brommet vertelde hierover. AFS, Getuigenarchief, interview Frieda Menco-Brommet, 12-februari 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"t9il3\" id=\"footnote-24\"><sup><a href=\"#footnote-marker-24-1\">^</a> </sup><cite>Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p .200.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"kzlkh\" id=\"footnote-25\"><sup><a href=\"#footnote-marker-25-1\">^</a> </sup><cite>Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p. 139; AFS, Getuigenarchief. Interview Bloeme Everts-Emden, 11 maart 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"ya95u\" id=\"footnote-26\"><sup><a href=\"#footnote-marker-26-1\">^</a> </sup><cite>Haar moeder Vrouwtje van Cleef-Hilversum (1898-1971) wist de oorlog door onderduik te overleven. Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 107-114.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"y7tug\" id=\"footnote-27\"><sup><a href=\"#footnote-marker-27-1\">^</a> </sup><cite>Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 123; ‘Doodvonnis C.J. Kaptein voltrokken’ in: <em>Het Parool</em>, 21 juli 1949.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"zbdo4\" id=\"footnote-28\"><sup><a href=\"#footnote-marker-28-1\">^</a> </sup><cite><a href=\"https://nl.wikipedia.org/wiki/Ronnie_Goldstein-van_Cleef\" target=\"_blank\">https://nl.wikipedia.org/wiki/Ronnie_Goldstein-van_Cleef</a>.</cite></li>\r\n</ol>\r\n</section>\r\n\r\n<p> </p>\r\n</div>\r\n</div>",
"content_en": "<p>Rozette (Ronnie) van Cleef was born in Amersfoort on <strong>28 June 1921</strong> and grew up in a liberal Jewish family.<sup data-footnote-id=\"885ki\"><a href=\"#footnote-1\" id=\"footnote-marker-1-1\" rel=\"footnote\">[1]</a></sup> Her younger brother Heiman and sister Alida were born in <strong>1929</strong> and died a few months apart in <strong>1931.</strong><sup data-footnote-id=\"70qph\"><a href=\"#footnote-2\" id=\"footnote-marker-2-1\" rel=\"footnote\">[2]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Her father, Meijer van Cleef (1897-1943), was a sales representative and through his business trips to Germany was well informed about the situation in Germany and what was happening to the Jewish population there.<sup data-footnote-id=\"w24iw\"><a href=\"#footnote-3\" id=\"footnote-marker-3-1\" rel=\"footnote\">[3]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>In <strong>1936</strong>, the family moved from Amersfoort to Pletterijstraat 53 in The Hague.<sup data-footnote-id=\"5oaah\"><a href=\"#footnote-4\" id=\"footnote-marker-4-1\" rel=\"footnote\">[4]</a></sup> At seventeen, Ronnie became a member of the Jewish youth association <em>Tot Ons Plezier</em> (TOP).<sup data-footnote-id=\"n1lxf\"><a href=\"#footnote-5\" id=\"footnote-marker-5-1\" rel=\"footnote\">[5]</a></sup> At an early age, she started singing and writing poetry; something she kept doing even in the camps.<sup data-footnote-id=\"3y31w\"><a href=\"#footnote-6\" id=\"footnote-marker-6-1\" rel=\"footnote\">[6]</a></sup></p>\r\n\r\n<h1>Resistance</h1>\r\n\r\n<p>After the German invasion, Ronnie joined the resistance as early as <strong>early 1941</strong>. Together with her then boyfriend Kurt Heinz Reiner (1921-1944), she was in a - mostly Jewish - resistance group consisting of four young men and two young women.<sup data-footnote-id=\"3mw5e\"><a href=\"#footnote-7\" id=\"footnote-marker-7-1\" rel=\"footnote\">[7]</a></sup> The group arranged hiding addresses and forged identity cards. One of the women worked as a manager in the <em>KINO- EN FOTOHANDEL KIFO</em> at Fahrenheitstraat 555 in The Hague, where the group met in the back of the shop.<sup data-footnote-id=\"njuys\"><a href=\"#footnote-8\" id=\"footnote-marker-8-1\" rel=\"footnote\">[8]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>From <strong>early 1941</strong>, a<em> Verwalter </em>(business agent appointed by the Nazis) was assigned to Ronnie's father's business and the family decided to stop living at home.<sup data-footnote-id=\"hrdo1\"><a href=\"#footnote-9\" id=\"footnote-marker-9-1\" rel=\"footnote\">[9]</a></sup> With her parents, cousins and nieces, rooms were rented from a boarding house owner friend in The Hague. When the first razzias took place in The Hague <strong>in mid-1942</strong>, the Van Cleef family went into hiding.<sup data-footnote-id=\"bojsn\"><a href=\"#footnote-10\" id=\"footnote-marker-10-1\" rel=\"footnote\">[10]</a></sup></p>\r\n\r\n<h1>Hiding</h1>\r\n\r\n<p>A period followed during which Ronnie lived in hiding at various addresses. On <strong>3 March 1943</strong>, after being betraying by the tenant, her father was arrested in a castle in Almelo where he was in hiding with others.<sup data-footnote-id=\"d94ev\"><a href=\"#footnote-11\" id=\"footnote-marker-11-1\" rel=\"footnote\">[11]</a></sup> Meijer van Cleef arrived in Westerbork on <strong>6 March</strong> and was put on a transport to Sobibor on <strong>10 March 1943</strong>. There he was murdered immediately after arriving on <strong>13 March 1943</strong>.<sup data-footnote-id=\"3wo7k\"><a href=\"#footnote-12\" id=\"footnote-marker-12-1\" rel=\"footnote\">[12]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>After her father's arrest, Ronnie van Cleef became more active in the resistance. She started working with Willem Mondriaan (uncle Willem), who was part of Hendrik (Henk) Höften's (1913-1944) group in Almelo.<sup data-footnote-id=\"m7zwk\"><a href=\"#footnote-13\" id=\"footnote-marker-13-1\" rel=\"footnote\">[13]</a></sup> For him, she travelled with people in hiding, and took false papers and voucher cards to Almelo, The Hague, Amsterdam and Zwolle, among other places.<sup data-footnote-id=\"3s7qu\"><a href=\"#footnote-14\" id=\"footnote-marker-14-1\" rel=\"footnote\">[14]</a></sup></p>\r\n\r\n<h1>Betrayal</h1>\r\n\r\n<p>In the <strong>spring of 1944</strong>, Ronnie met a former schoolmate who asked her for help. That schoolmate turned out to be working as an informant for the notorious SD officer Cornelis (Kees) Johannes Kaptein (1915-1949) and arranged for Ronnie to be followed by Kaptein.<sup data-footnote-id=\"sxzh6\"><a href=\"#footnote-15\" id=\"footnote-marker-15-1\" rel=\"footnote\">[15]</a></sup> In <strong>June 1944</strong>, she was arrested on the train.<sup data-footnote-id=\"5whyl\"><a href=\"#footnote-16\" id=\"footnote-marker-16-1\" rel=\"footnote\">[16]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>After interrogation at Euterpestraat in Amsterdam, Ronnie was transferred to Detention Centre I (Weteringschans).<sup data-footnote-id=\"fn2xm\"><a href=\"#footnote-17\" id=\"footnote-marker-17-1\" rel=\"footnote\">[17]</a></sup> There, in the cell, she met Frieda Menco-Brommet (1925-2019), with whom she became good friends. Frieda Brommet recalled in an interview with the Anne Frank House that she helped Ronnie van Cleef write poems for the male prisoners.<sup data-footnote-id=\"ebsii\"><a href=\"#footnote-18\" id=\"footnote-marker-18-1\" rel=\"footnote\">[18]</a></sup></p>\r\n\r\n<h1>Auschwitz-Birkenau</h1>\r\n\r\n<p>In early <strong>July 1944,</strong> Ronnie van Cleef ended up in one of the prison barracks in Westerbork. On <strong>3 September 1944</strong>, like the people from the Secret Annex, she was put on a transport to Auschwitz concentration and extermination camp. The transport arrived on<strong> 6 September 1944</strong>, and after the first selections, Ronnie was put in the same barracks as Edith, Anne and Margot Frank in Auschwitz-Birkenau.<sup data-footnote-id=\"mksyu\"><a href=\"#footnote-19\" id=\"footnote-marker-19-1\" rel=\"footnote\">[19]</a></sup> The Frank sisters regularly stood near her during roll calls, Ronnie recalled in an interview with Willy Lindwer in 1988.<sup data-footnote-id=\"odj3t\"><a href=\"#footnote-20\" id=\"footnote-marker-20-1\" rel=\"footnote\">[20]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>In Auschwitz-Birkenau, prisoners had to perform forced labour by lugging stones from one side of the camp to the other, and back again. Ronnie wrote a poem for Frieda Brommet about it.<sup data-footnote-id=\"ndxc2\"><a href=\"#footnote-21\" id=\"footnote-marker-21-1\" rel=\"footnote\">[21]</a></sup> Ronnie recalled that she braved the horrors of the camp by immersing herself in memories of beautiful things and mainly in music.<sup data-footnote-id=\"otugs\"><a href=\"#footnote-22\" id=\"footnote-marker-22-1\" rel=\"footnote\">[22]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Not long after arriving at the camp, she contracted scarlet fever and ended up in a sick barracks. That is also where Frieda and the Frank sisters eventually ended up. Frieda's mother, Rebecca Ritmeester-Brommet (1897-1989), and Edith Frank, provided food for the four in the infirmary by digging a hole under the hut through which they passed the food.<sup data-footnote-id=\"34kza\"><a href=\"#footnote-23\" id=\"footnote-marker-23-1\" rel=\"footnote\">[23]</a></sup> Ronnie recalled how she would sing for the Frank girls in the barracks to keep their spirits up.<sup data-footnote-id=\"t9il3\"><a href=\"#footnote-24\" id=\"footnote-marker-24-1\" rel=\"footnote\">[24]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>After six weeks there, she had recovered enough to be released from the infirmary and managed to join the 50 Dutch women selected for forced labour in Libau. The women worked six and a half days a week in a factory and were free on Sunday afternoons. One of her camp mates, Bloeme Evers-Emden (1926-2016), recalled that during those free hours, songs were sung that Ronnie had written to opera and operetta melodies.<sup data-footnote-id=\"kzlkh\"><a href=\"#footnote-25\" id=\"footnote-marker-25-1\" rel=\"footnote\">[25]</a></sup></p>\r\n\r\n<h1>Liberation</h1>\r\n\r\n<p>On <strong>8 May 1945</strong>, the women in Libau were liberated by the Soviet army. On <strong>18 May</strong>, they began their journey back to the Netherlands. Via Prague, Limburg and Eindhoven, Ronnie eventually arrived in The Hague and was reunited with her mother.<sup data-footnote-id=\"ya95u\"><a href=\"#footnote-26\" id=\"footnote-marker-26-1\" rel=\"footnote\">[26]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>At the trial of SD officer Cornelis Kaptein, Ronnie van Cleef was among the witnesses. Kaptein was given the death penalty on <strong>21 July 1949</strong>.<sup data-footnote-id=\"y7tug\"><a href=\"#footnote-27\" id=\"footnote-marker-27-1\" rel=\"footnote\">[27]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>In <strong>1949</strong>, Ronnie married Benjamin Jacques van Dijk (1921-2001) whom she divorced in <strong>1968</strong>. In <strong>1971</strong>, she married Fritz Goldstein (1921-2001).<sup data-footnote-id=\"5oaah\"><a href=\"#footnote-4\" id=\"footnote-marker-4-2\" rel=\"footnote\">[4]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>To process her war trauma, Ronnie took up drawing and poetry. In <strong>1990</strong>, she published her poems about the concentration camps in a book <em>Een hoed vol liefde</em>.</p>\r\n\r\n<p><em>Source personal data</em>.<sup data-footnote-id=\"zbdo4\"><a href=\"#footnote-28\" id=\"footnote-marker-28-1\" rel=\"footnote\">[28]</a></sup></p>\r\n\r\n<div style=\"text-align:start\">\r\n<div>\r\n<section class=\"footnotes\">\r\n<header>\r\n<h2>Footnotes</h2>\r\n</header>\r\n\r\n<ol>\r\n\t<li data-footnote-id=\"885ki\" id=\"footnote-1\"><sup><a href=\"#footnote-marker-1-1\">^</a> </sup><cite>Stadarchief Amsterdam (SAA), DIenst Bevolkingsregister, Persoonskaarten (toegangsnummer 30408): <a href=\"https://archief.amsterdam/indexen/deeds/76cdc3fe-04fe-46a2-b848-0cfde7e05729?person=9853343b-16e1-56a3-e053-b784100ade19\" target=\"_blank\">Persoonskaart Rozette van Cleef</a>; Willy Lindwer, <em>De laatste zeven maanden. Vrouwen in het spoor van Anne Frank, </em>Hilversum: Gooi & Sticht, 1988, p. 177.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"70qph\" id=\"footnote-2\"><sup><a href=\"#footnote-marker-2-1\">^</a> </sup><cite>Saar Roelofs, <em>Nog altijd. Ronnie Goldstein-Van Cleef over jeugd, verzet, concentratiekampen en het leven daarna.</em> Kampen: Ten Have, 2005, p. 19-20. Zie ook; <a href=\"https://www.geni.com/people/Heiman-van-Cleef/6000000042768243777\">https://www.geni.com/people/Heiman-van-Cleef/6000000042768243777</a> (geraadpleegd 7 november 2022).</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"w24iw\" id=\"footnote-3\"><sup><a href=\"#footnote-marker-3-1\">^</a> </sup><cite>Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 27. Zie ook <a href=\"https://www.joodsmonument.nl/nl/page/143067/meijer-van-cleef\">https://www.joodsmonument.nl/nl/page/143067/meijer-van-cleef</a> (geraadpleegd 3 oktokber 2022).</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"5oaah\" id=\"footnote-4\"><sup><a href=\"#footnote-marker-4-1\">a</a>, <a href=\"#footnote-marker-4-2\">b</a> </sup><cite>SAA, Dienst Bevolkingsregister, Persoonsoonkaarten (toegangsnummer 30408): Persoonskaart Rozette van Cleef.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"n1lxf\" id=\"footnote-5\"><sup><a href=\"#footnote-marker-5-1\">^</a> </sup><cite>Mogelijk gaat dit om deTOP-groep, een Joodse padvinderijgroep in Den Haag; daar is ze echter in haar memoires niet helemaal duidelijk over. Zie : <a href=\"https://www.joodserfgoeddenhaag.nl/t-o-p-groep-een-joodse-padvindersgroep-in-den-haag-1932-1941/\">https://www.joodserfgoeddenhaag.nl/t-o-p-groep-een-joodse-padvindersgroep-in-den-haag-1932-1941/</a> (geraadpleegd 29 oktober 2022); Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 25-26.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"3y31w\" id=\"footnote-6\"><sup><a href=\"#footnote-marker-6-1\">^</a> </sup><cite>In haar memoires staan verschillende van haar gedichten en voorbeelden van welke muziek ze in haar hoofd had in het kamp. Zie bijvoorbeeld Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 77.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"3mw5e\" id=\"footnote-7\"><sup><a href=\"#footnote-marker-7-1\">^</a> </sup><cite>Kurt Reiner werd uiteindelijk verraden en kwam om in Auschwitz. Zie <a href=\"https://www.joodsmonument.nl/nl/page/540294/about-kurt-heinz-reiner%20\">https://www.joodsmonument.nl/nl/page/540294/about-kurt-heinz-reiner%20</a> (geraadpleegd 30 september 2022); Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 34.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"njuys\" id=\"footnote-8\"><sup><a href=\"#footnote-marker-8-1\">^</a> </sup><cite>'Advertentie KIFO', in: <em>Haagsche courant,</em> 19 april 1940, via Delpher: <a href=\"https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110527851:mpeg21:a0096\">https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ddd:110527851:mpeg21:a0096</a>; Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 34-35. Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p. 179.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"hrdo1\" id=\"footnote-9\"><sup><a href=\"#footnote-marker-9-1\">^</a> </sup><cite>Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p.35; <a href=\"https://www.joodsamsterdam.nl/verwalter/\">https://www.joodsamsterdam.nl/verwalter/</a> (geraadpleegd 3 oktober 2022).</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"bojsn\" id=\"footnote-10\"><sup><a href=\"#footnote-marker-10-1\">^</a> </sup><cite>Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p.36.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"d94ev\" id=\"footnote-11\"><sup><a href=\"#footnote-marker-11-1\">^</a> </sup><cite>Lindwer<em>, De laatste zeven maanden</em>, p.180.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"3wo7k\" id=\"footnote-12\"><sup><a href=\"#footnote-marker-12-1\">^</a> </sup><cite>Kaart V. Cleef, Meijer, Document ID 130270702, Arolsen Archives, <a href=\"https://collections.arolsen-archives.org/en/search/person/130270702?s=Meijer%20Cleef&t=2575089&p=0\">https://collections.arolsen-archives.org/en/search/person/130270702?s=Meijer%20Cleef&t=2575089&p=0</a> (geraadpleegd 3 oktokber 2022).</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"m7zwk\" id=\"footnote-13\"><sup><a href=\"#footnote-marker-13-1\">^</a> </sup><cite><a href=\"https://oorlogsgravenstichting.nl/personen/67413/hendrik-huften\">https://oorlogsgravenstichting.nl/personen/67413/hendrik-huften</a> (geraadpleegd 3 oktober 2022); <a href=\"https://www.oorlogsbronnen.nl/thema/Groep%20Henk%20H%C3%B6ften\">https://www.oorlogsbronnen.nl/thema/Groep%20Henk%20Höften</a> (3 oktober 2022); Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p.181; Roelofs, <em>Nog Altijd</em>, p.38-48.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"3s7qu\" id=\"footnote-14\"><sup><a href=\"#footnote-marker-14-1\">^</a> </sup><cite>Lindwer, <em>De laatste zeven maande</em>n, p. 181-182.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"sxzh6\" id=\"footnote-15\"><sup><a href=\"#footnote-marker-15-1\">^</a> </sup><cite>Cornelis Kaptein zou zichzelf tijdens de oorlog de ‘grootste jodenhater’ hebben genoemd. Hij werd na de oorlog ter dood veroordeeld en op 21 juli 1947 geëxecuteerd. Zie onder andere ‘Doodvonnis C.J. Kaptein voltrokken’ in: <em>Het Parool</em>, 21-07-1949, via Delpher: <a href=\"https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010828971:mpeg21:a0028\">https://resolver.kb.nl/resolve?urn=ABCDDD:010828971:mpeg21:a0028</a> en ‘Jodin in dienst der S.D.: Op één dag 29 menschen verraden’ in: <em>Nijmeegsch dagblad</em>, 28-12-1946, via Delpher <a href=\"https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMRANM03:048374072:mpeg21:a00002\">https://resolver.kb.nl/resolve?urn=MMRANM03:048374072:mpeg21:a00002</a> (geraadpleegd 3 oktober 2022).</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"5whyl\" id=\"footnote-16\"><sup><a href=\"#footnote-marker-16-1\">^</a> </sup><cite>Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 49-53.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"fn2xm\" id=\"footnote-17\"><sup><a href=\"#footnote-marker-17-1\">^</a> </sup><cite>Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 49-53; Lindwer, <em>De laatste zeven maande</em>n, p. 182-183.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"ebsii\" id=\"footnote-18\"><sup><a href=\"#footnote-marker-18-1\">^</a> </sup><cite>Ook Ronnie zelf vertelde over het maken van gedichtjes en briefjes in de gevangenis. Lindwer, <em>De laatste zeven maande</em>n, p.184; Anne Frank Stichting (AFS), Getuigenarchief, interview Frieda Menco-Brommet, 12 februari 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"mksyu\" id=\"footnote-19\"><sup><a href=\"#footnote-marker-19-1\">^</a> </sup><cite>In een interview met de Anne Frank Stichting vertelde Ronnie dat ze in Auschwitz in blok 29 zat met de familie Frank. AFS, Getuigenarchief, interview Ronnie Goldstein van Cleef, 13 december 1994. Lindwer<em>, De laatste zeven maanden</em>, p. 191.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"odj3t\" id=\"footnote-20\"><sup><a href=\"#footnote-marker-20-1\">^</a> </sup><cite>Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p. 195.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"ndxc2\" id=\"footnote-21\"><sup><a href=\"#footnote-marker-21-1\">^</a> </sup><cite>Ad van Liempt, <em>Frieda. Verslag van een gelijmd leven. Herinneringen aan kamp Westerbork,</em> Hooghalen: Herinneringscentrum Kamp Westerbork, 2007, p. 58. AFS, Getuigenarchief, interview Frieda Menco-Brommet, 12 februari 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"otugs\" id=\"footnote-22\"><sup><a href=\"#footnote-marker-22-1\">^</a> </sup><cite>Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p. 194; Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 59, 77.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"34kza\" id=\"footnote-23\"><sup><a href=\"#footnote-marker-23-1\">^</a> </sup><cite>Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 78-84; Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p. 197, 201. Ook Frieda Brommet vertelde hierover. AFS, Getuigenarchief, interview Frieda Menco-Brommet, 12-februari 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"t9il3\" id=\"footnote-24\"><sup><a href=\"#footnote-marker-24-1\">^</a> </sup><cite>Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p .200.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"kzlkh\" id=\"footnote-25\"><sup><a href=\"#footnote-marker-25-1\">^</a> </sup><cite>Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p. 139; AFS, Getuigenarchief. Interview Bloeme Everts-Emden, 11 maart 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"ya95u\" id=\"footnote-26\"><sup><a href=\"#footnote-marker-26-1\">^</a> </sup><cite>Haar moeder Vrouwtje van Cleef-Hilversum (1898-1971) wist de oorlog door onderduik te overleven. Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 107-114.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"y7tug\" id=\"footnote-27\"><sup><a href=\"#footnote-marker-27-1\">^</a> </sup><cite>Roelofs, <em>Nog altijd</em>, p. 123; ‘Doodvonnis C.J. Kaptein voltrokken’ in: <em>Het Parool</em>, 21 juli 1949.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"zbdo4\" id=\"footnote-28\"><sup><a href=\"#footnote-marker-28-1\">^</a> </sup><cite><a href=\"https://nl.wikipedia.org/wiki/Ronnie_Goldstein-van_Cleef\" target=\"_blank\">https://nl.wikipedia.org/wiki/Ronnie_Goldstein-van_Cleef</a>.</cite></li>\r\n</ol>\r\n</section>\r\n\r\n<p> </p>\r\n</div>\r\n</div>",
"birth_date": "1921-06-28",
"death_date": "2008-01-29",
"gender": "female",
"birth_place": "Amersfoort",
"birth_country": "Nederland",
"death_place": "Amsterdam",
"death_country": "Nederland",
"summary": "Ronnie van Cleef was with Anne and Margot Frank in the scabies hut at Auschwitz-Birkenau.",
"summary_nl": "Ronnie van Cleef lag samen met Anne en Margot Frank in de schurftbarak in Auschwitz-Birkenau.",
"summary_en": "Ronnie van Cleef was with Anne and Margot Frank in the scabies hut at Auschwitz-Birkenau.",
"same_as": null,
"files": []
}