Fritz Pfeffer duikt onder in het Achterhuis
Op 16 november 1942 dook Fritz Pfeffer onder in het Achterhuis aan de Prinsengracht. Tijdens de onderduik deelde hij een kamer met Anne Frank.
In de Amsterdamse kennissenkring van Fritz Pfeffer was onbekend dat hij vanwege de Neurenberger wetten niet officieel met Charlotte Kaletta was getrouwd. Zijn status was dan ook niet die van een gemengd gehuwde, maar van een ongetrouwde Volljude. Daarom zag ook hij zich genoodzaakt onder te duiken. Voordat hij dit deed schreef hij op 15 november 1942 een afscheidsbrief aan Charlotte Kaletta, waarin hij haar in bedekte termen uitlegde dat hij had besloten om ondertduiken.[1]
Op 16 november 1942 dook Fritz Pfeffer onder in het achterhuis van Prinsengracht 263. Daar bleef hij tot de inval van 4 augustus 1944.[2] Hij sliep hier in het smalle kamertje, dat hij deelde met Anne Frank, rechtsachter op de tweede verdieping van het Achterhuis.[3]
De mogelijke komst van Pfeffer naar het Achterhuis komt in het dagboek van Anne Frank voor het eerst ter sprake op 21 september 1942.[4] Dat is ongeveer twee maanden voor hij daadwerkelijk arriveerde. In de A-versie staat geen exacte datum van Pfeffers komst. Volgens deze versie zou Johannes Kleiman Pfeffer bij het Hoofdpostkantoor ophalen en zouden zij naar de Prinsengracht lopen.[5] In de B-versie schrijft Anne op 17 november 1942 over de komst van Pfeffer. Kleiman zou met de tram zijn gegaan: 'Kleiman stapte in de tram, reed terug naar kantoor en Pf. liep dezelfde weg op.'[6]
Op 30 november 1942 meldde zijn huisbaas Felix Mittwoch dat Pfeffer hem had verteld dat hij vanwege een nierziekte misschien een operatie in een niet nader genoemd ziekenhuis moest ondergaan. Nadat Mittwoch enige dagen niets meer van zijn huurder hoorde, meldde hij hem bij de Vreemdelingendienst van de politie af.[7]
In het Achterhuis
Fritz Pfeffer was arts en tandarts. Als tandarts trad hij ook in het Achterhuis op.[8] Anne beschrijft hoe hij haar onderzoekt toen ze ziek was.[9] Hij betrok het kleine kamertje waar tot dan Anne en Margot sliepen, en deelde dat voortaan met Anne. Margot verhuisde naar de slaapkamer van haar ouders. Aanvankelijk schrijft Anne dat de sfeer in huis goed is. Later komen er meer berichten over conflicten tussen de onderduikers en tussen haar en Pfeffer.
Noten
- ^ Anne Frank Stichting (AFS), Anne Frank Collectie (AFC), reg. code A_Pfeffer_I_013: Brief van Fritz Pfeffer aan Charlotte Kaletta, 15 november 1942.
- ^ Anne Frank, Dagboek B, 12 november 1942, in: Verzameld werk, Amsterdam: Prometheus, 2013.
- ^ Anne Frank, Dagboek A en B, 10 november 1942, in: Verzameld werk.
- ^ Anne Frank, Dagboek A, 21 september 1942, in: Verzameld werk. Dit nuanceert het verhaal dat Pfeffer op stel en sprong naar het Achterhuis moest komen wel enigszins.
- ^ Anne Frank, Dagboek A, 13 november 1942, in: Verzameld werk.
- ^ Anne Frank, Dagboek B, 17 november 1942, in: Verzameld werk.
- ^ Stadsarchief Amsterdam, Gemeentepolitie Amsterdam, inv. nr. 4046: Felilx Mittwoch aan Vreemdelingendienst, 30 november 1942.
- ^ Anne Frank, Dagboek B, 10 december 1942, in: Verzameld werk; Verhaaltjes en gebeurtenissen uit het Achterhuis, "De tandarts", 8 december 1942, in: Verzameld werk.
- ^ Anne Frank, Dagboek B, 22 december 1943, in: Verzameld werk.