Fritz Pfeffer

Fritz Pfeffer werd op 30 april 1889 in Giessen geboren als een zoon van textielhandelaar Ignatz Pfeffer en Jeanette Pfeffer-Hirsch.^[1] Hij had een zus en vier broers: Minna, Julius, Emil, Ernst en Hans.

Na het gymnasium in zijn geboortestad volgde hij in de jaren 1908-1911 een tandartsopleiding aan de universiteit van Würzburg.^[2][3] Van 1913 tot 1938 had hij een eigen praktijk in Berlijn-Charlottenburg.^[4]

Tijdens de Eerste Wereldoorlog maakte hij onder meer deel uit van het 116e Infanterieregiment. De divisie waar dit regiment toe behoorde, nam deel aan de slagen om Verdun en aan de Somme. Terug in Berlijn hervatte hij zijn praktijk. Verder was hij een actief sporter, en deed vooral veel aan roeien in de waterrijke gebieden rond Berlijn.

In 1926 trouwde Pfeffer met Vera Henriette Bythiner, met wie hij in 1927 een zoon genaamd Werner kreeg. Het huwelijk werd in 1933 ontbonden.^[5] Midden jaren dertig leerde hij Charlotte Kaletta kennen. Zij konden niet trouwen omdat inmiddels de rassenwetten van Neurenberg van kracht waren. Een onderdeel hiervan was een verbod op huwelijken tussen Joden en niet-Joodse Duitsers.

Pfeffer deed een poging naar het Verenigd Koninkrijk te emigreren, maar op 5 mei 1937 werd zijn aanvraag tot registratie als tandarts door de General Medical Council (GMC) in Londen afgewezen.^[6] Zijn jongere broer Ernst Pfeffer had anderhalf jaar eerder een zelfde verzoek gedaan en was wel toegelaten.^[7] Na de Kristallnacht (9-10 november 1938) vluchtte Pfeffer naar Nederland. Hij wilde naar Chili om zich daar op de paardenfokkerij toe te leggen. Zijn verzoek om die aanvraag in Nederland te mogen afwachten wees minister Goseling in juni 1939 af.^[8] Een huwelijk met Charlotte Kaletta kon ook niet in Nederland gesloten worden omdat hier als gevolg van een verdrag uit 1902 toestemming van de Duitse overheid voor nodig was.^[9] Pfeffer onderzocht de mogelijkheid in een ander land te trouwen, maar omdat hij sinds januari 1939 niet meer over een geldig paspoort beschikte was dat bij voorbaat kansloos.

Otto Frank ontmoette Pfeffer voor het eerst in het voorjaar van 1940. Pfeffer woonde toen in bij Otto’s jeugdvriendin Stephanie Schuster. Later betrok hij een kamer aan de Bernard Zweerskade.^[10] Ondanks de ontzegging van verblijf in Nederland is Pfeffer niet vertrokken. Hij werd ook niet uitgezet. Hij werkte in de praktijk van de tandarts Samuel van der Hoeden. In de herfst van 1942 werd de situatie voor hem gevaarlijk, daar hij formeel niet de relatief veilige status van gemengd gehuwde had. Door bemiddeling van Miep Gies, die patient bij hem was, kon hij op 16 november 1942 in het Achterhuis terecht. Hij vertelde zijn hospes dat hij voor een nierkwaal naar het ziekenhuis moest en verdween. Via Miep hield hij het contact met Charlotte Kaletta in stand.^[11]

Na de arrestatie op 4 augustus 1944 kwam Pfeffer in Westerbork terecht. Met het transport van 3 september 1944 ging hij naar Auschwitz. Een kampoverlevende verklaarde later dat Pfeffer met een transport bestaande uit tandartsen en tandheelkundigen uit Auschwitz naar Neuengamme was vertrokken. Daar overleed Fritz Pfeffer op 55-jarige leeftijd, volgens de overlijdensakte ten gevolge van een darmontsteking.^[12]

Bron persoonsgegevens.^[13][14]