NL

Otto Frank en de uitgave van Annes verhaaltjes

Otto Frank was naast de publicatie van het dagboek van Anne actief betrokken bij de uitgave van haar verhaaltjes.

Nog voor publicatie van 'Het Achterhuis' benaderde Otto Frank verschillende uitgevers om Annes verhaaltjes uit te geven, die zij tijdens de onderduikperiode had geschreven.

Anne begon met het schrijven van deze verhaaltjes in de zomer van 1943:

'Een onderbreking in de Achterhuisschetsen. Ik ben een paar weken geleden begonnen om eens een verhaal te schrijven, iets dat helemaal verzonnen is en heb daar zo'n plezier aan gekregen dat m'n pennekinderen zich opstapelen.[1] De verhaaltjes zijn opgetekend in het dagboek, op de losse vellen en in een gekartonneerd schrift: Verhaaltjes, en gebeurtenissen uit het Achterhuis beschreven door Anne Frank. Ingewijd Donderdag 2 september 1943.'[2]

Tijdens de onderduik kreeg Anne het idee om ze uit te geven: 'Liefste Kitty, (…) Ik wil bij de "Prins" aanvragen of ze een sprookje van me plaatsen, natuurlijk onder een pseudoniem, maar daar mijn sprookjes tot nu toe nog te lang zijn, denk ik niet dat ik veel kans op slagen heb.'[3] Otto Frank vertelde hierover in 1959 dat Anne aan Jo Kleiman vroeg om onder andere het verhaaltje Blurry op te sturen onder de naam van zijn dochter Corrie (= pseudoniem voor Jopie Kleiman). Maar Kleiman vond dit te gevaarlijk.[4]

Nadat Otto Frank de geschriften van zijn dochter kreeg, liet hij najaar 1945 eerst de verhaaltjes uitschrijven en vertalen om aan zijn familie te sturen. Het eerste verhaaltje is: Blurry, der Weltentdekker [sic], dat gaat over een beertje.[5]  Otto Frank schreef aan zijn moeder op 12 december 1945: 'Frl. Schütz wird Dir wohl eine Uebersetzung von Annes Märchen Eva’s Traum senden, was sie mir im letzten Jahr zum Geburtstag gegeben hatte.'[6]

In het verhaaltje Waarom? herkende Otto Frank de invloed van de brief die hij haar op haar tiende had gestuurd en die zij in haar dagboek had geplakt, door de tekst: 'Het zal me een steun voor het leven zijn.'[7] Het verhaaltje Geef! was volgens Otto Frank kinderlijk idealistisch, maar wel typisch Anne. In navolging van haar moeder en grootmoeder gebruikte ze het veel gebezigde zinnetje: 'Niemand is nog van geven arm geworden.'[8] Het verhaal Een Wiskunde-les vond Otto Frank veelzeggend over de psychologie van Anne.[9]

Tot tweemaal toe wees Uitgeverij Contact het manuscript van de verhaaltjes af.[10] Vervolgens probeerde Otto Frank tevergeefs andere uitgeverijen te interesseren.[11] Uiteindelijk werden hij en Contact het toch eens. De uitgeverij stelde voor de bundel zodanig te redigeren dat Kaatje, beoordeeld als minder sterk, er niet in kwam. Bovendien kregen de schoolherinneringen een plaats achterin, vooral vanwege hun belang voor de "psychologie" van Anne. Zo verscheen in 1949 Weet je nog? Verhalen en sprookjes toch bij Contact.[12]
In 1960 verscheen bij Contact ook nog een ruimere selectie van Anne’s verhaaltjes: Verhalen rondom het Achterhuis.[13] De uitgever wilde het liefst een integrale uitgave maar begreep dat Otto Frank de "zwakkere gedeelten" niet gepubliceerd wilde zien.[14]

Noten

  1. ^ Anne Frank, Dagboek B, 7 augustus 1943, in: Verzameld werk, Amsterdam: Prometheus, 2013.
  2. ^ Omdat er geen dagboekaantekeningen van 6 december1942 tot 22 december 1943 in de A-versie zijn overgeleverd, is het niet duidelijk of Anne Frank in deze periode de verhaaltjes eerst in haar (tweede niet overgeleverde) dagboek heeft opgeschreven en wellicht later in het verhaaltjesboek in het net heeft overgeschreven.
  3. ^ Anne Frank, Dagboek A, 21 april 1944, in: Verzameld werk.
  4. ^ Anne Frank Stichting (AFS), Anne Frank Collectie (AFC), Otto Frank Archief (OFA), reg. code OFA_101: Otto Frank aan Uitgeverij Contact / Gilles de Neve, 3 oktober 1959.
  5. ^ AFS, AFC, reg. code OFA_072: Otto Frank aan Alice Frank-Stern, 30 september en 11 november 1945. 
  6. ^ AFS, AFC, reg. code OFA_072: Otto Frank aan Alice Frank-Stern, 12 december 1945.
  7. ^ Wisconsin Historical Society (WHS), Madison, WI, Goodrich/Hackett papers 1927-1961, Box no 2, correspondence 1952-1956: Brief Otto Frank aan Frances Goodrich en Albert Hacketts, 1 januari 1954.
  8. ^ WHS, Goodrich/Hackett papers 1927-1961, Box no 2, correspondence 1952-1956: Brief Otto Frank aan Frances Goodrich en Albert Hackett, 7 april 1954.
  9. ^ AFS, AFC, reg. code OFA_101: Otto Frank aan Uitgeverij Contact, 5 juli 1949.  
  10. ^ AFS, AFC, reg. code OFA_090: Uitgeverij Contact aan Otto Frank, 5 november 1946 en 17 januari 1948.
  11. ^ AFS, AFC, reg. code OFA_090: Brief van De Bezige Bij aan Otto Frank,16 januari 1946 ('te zwak, te onrijp en te weinig evenwichtig'); Brief Otto Frank aan uitgeverij de Telg, 4 december 1946; Briefkaart van de Arbeiderspers aan Otto Frank, 22 december 1947; Brief van uitgeverij de Driehoek aan Otto Frank, 28 februari 1948.
  12. ^ Anne Frank, Weet je nog? Verhalen en sprookjes. Amsterdam/Antwerpen: Contact, 1949.
  13. ^ Anne Frank, Verhalen rondom het Achterhuis, Amsterdam/ Antwerpen: Contact, 1960. 
  14. ^ AFS, AFC, reg. code OFA_101: Uitgeverij Contact aan Otto Frank, 13 oktober 1959.