Lien Brilleslijper
Lien Brilleslijper was de oudere zus van Jannie Brilleslijper. Zij zaten in in hetzelfde transport als de familie Frank naar Auschwitz-Birkenau.
Rebekka (Lien, Lientje) Brilleslijper was danseres. Ze woonde in Den Haag met de Duitse pianist en filosoof Eberhard Rebling.[1] In 1941 werd hun dochter Kathinka Anita geboren, en ze traden op 16 januari 1946 in Amsterdam in het huwelijk.[2]
Toen ze met Rebling op ‘het Hooge Nest’ in Huizen woont, huisvestten zij daar een aantal onderduikers onder wie haar zuster Marianne ('Jannie') met man en kind. Op 11 juli 1944 viel de SD binnen en arresteerde na een urenlange huiszoeking alle aanwezigen.[3] Op 20 juli 1944 werd ze overgebracht naar Westerbork, en vervolgens op 3 september gedeporteerd naar Auschwitz-Birkenau.[4] Op de transportlijst stond ze als "Rebling - Brilleslijper", terwijl ze nog niet formeel getrouwd was. Dit gaf haar wel de status "Schutzhäftling", net als haar zus Jannie. Hun ouders en broer behoorden tot de gewone gevangenen, met alle gevolgen voor hun kansen van dien.[5]
Vanuit Birkenau kwam ze in Bergen-Belsen terecht, waar ze omstreeks november 1944 Anne en Margot Frank ontmoette. Ze maakte ook het overlijden van Anne en Margot mee.[6]
Op 18 juli 1945 noteerde Otto Frank in zijn agenda: "Lien Rebling".[7] Hij hoorde toen van haar het definitieve nieuws van de dood van zijn dochters. In juni 1947 stuurde hij haar een exemplaar van het dan net verschenen boek Het Achterhuis. In het begeleidend briefje schreef hij dat zij en haar zuster hem "de laatste berichten" over zijn kinderen overbrachten.[8]
Vanaf 1952 woonde ze met haar gezin in Oost-Berlijn. Onder de artiestennaam Lin Jaldati trad ze jarenlang samen met Rebling op, waarbij ze jiddische liederen ten gehore brachten.[9] Begin jaren zestig had ze een meningsverschil met Otto Frank over politieke kwesties als de denazificatie van de beide Duitslanden. Ze voerden hier enige tijd correspondentie over.[10]
Het verhaal van Rebekka Brilleslijper en haar zus Jannie is in romanvorm opgeschreven door Roxane van Iperen en uitgegeven in 2018.[11]
Bron persoonsgegevens.[12] Adressen: Bankastraat 131, Den Haag (’38);[13] Bergen; Driftweg, Huizen (’43-’44);[14] Prinsengracht 579-II, Amsterdam (sept. ’45), Berlijn (1952).[15]
Noten
- ^ Haags Gemeente Archief (HGA), Digitale Stamboon Den Haag: Gezinskaarten R. Brilleslijper en E. Rebling (geraadpleegd mei 2015).
- ^ Stadsarchief Amsterdam (SAA), Dienst Bevolkingsregister, Archiefkaarten (toegang snummer 30238): Archiefkaarten R. Brilleslijper en E. Rebling.
- ^ Ad van Liempt, Kopgeld. Nederlandse premiejagers op zoek naar joden 1943, Amsterdam: Balans, 2009, p. 192-194.
- ^ Nederlandse Rode Kruis, Den Haag, Bureau Oorlogsnazorg, dossier 190262: ‘ABC-kaartje’ R. Brilleslijper.
- ^ NRK, Bureau Oorlogsnazorg, inv. nr. 1066: Transportlijst Westerbork - Auschwitz, 3 september 1944, nrs. 225-227, 788 en 884.
- ^ Willy Lindwer, De laatste zeven maanden van Anne Frank. Het ongeschreven hoofdstuk van het Dagboek, Hilversum: Just Publishers, Heruitgave, 2008, p. 90, 100.
- ^ Anne Frank Stichting (AFS), Anne Frank Collectie (AFC), Otto Frank Archief (OFA), reg. code OFA_002: Agenda Otto Frank, 18 juli 1945.
- ^ AFS, AFC, reg. code OFA_100, Otto Frank aan Lien Rebling-Brilleslijper, juni 1947.
- ^ Rob Groenewoud, “Bij de kwartierstaat van Rebekka Brilleslijper”, in: Misjpoge, 21 (2008) 4, p. 135-136.
- ^ AFS, AFC, reg. code OFA_085: Briefwisseling van Otto Frank met Lin Jaldati, 30 november 1964 t/m 20 februari 1965.
- ^ Roxane van Iperen, ’t Hooge Nest, Amsterdam: Lebowski Publishers, 2018.
- ^ SAA, Dienst Bevolkingsregister, Archiefkaarten (toegangsnummer 30238): Archiefkaart R. Brilleslijper; Rob Groenewoud, “Bij de kwartierstaat van Rebekka Brilleslijper”.
- ^ HGA, Digitale Stamboom Den Haag: Gezinskaart R. Brilleslijper (geraadpleegd mei 2015).
- ^ Lindwer, De laatste zeven maanden, p. 70-71.
- ^ SAA, Dienst Bevolkingsregister, Archiefkaarten (toegangsnummer 30238): Archiefkaart R. Brilleslijper.