NL

Johanna Francina Nieuwenburg - Moene

Johanna Nieuwenburg - Moene was de pleegmoeder van Miep Gies.

Persoon

Vervaardiger onbekend. Fotocollectie Anne Frank Stichting Amsterdam
  • Johanna Francina Nieuwenburg - Moene
  • Geboren op: 17 februari 1871
  • Geboren in: Leiden, Nederland
  • Overleden op: 17 november 1950
  • Overleden in: Amsterdam, Nederland

Johanna Nieuwenburg-Moene, rond 1920

Vervaardiger onbekend. Fotocollectie Anne Frank Stichting Amsterdam

Rechthebbende(n) onbekend

Johanna Francina Moene werd op 10 juli 1871 geboren in Leiden. Op 17 februari 1897 trouwde ze in haar geboortestad met Laurens Nieuwenburg.[1] Op 24 mei 1897 werd hun eerste zoon Laurens geboren, maar hij overleed twee maanden later op 13 augustus 1987.[2] Tussen 1898 en 1909 werden er vijf kinderen geboren, waarvan vier zonen: Pieter (1898-1977), Johannes Franciscus (1902-1986), Laurens (1904-1959), Gerardus (1907-onbekend) en een dochter: Catharina Maria (1909-1967).[3] 

In december 1920 werd Hermine Santrouschitz (later beter bekend als Miep Gies) uit Wenen als pleegkind in het gezin opgenomen, dat toen aan de Atjehstraat 19 in Leiden woonde.[4] Mieps herinneringen aan haar ontmoeting met de familie Nieuwenburg-Moene en de eerste tijd in Nederland bij hen zijn te lezen in Herinneringen aan Anne Frank.[5] Ze had een goede band met ze: 'Mijn pleegouders waren dol met me, vooral m'n moeder.'[6]

Op 19 mei 1924 verhuisde de familie naar Amsterdam. Miep woonde bij haar pleegouders tot ze in december 1940 bij Jan Gies ging wonen, met wie ze een half jaar later op 16 juli 1941 trouwde.[7] Op een van de overgeleverde trouwfoto's zijn Laurens en waarschijnlijk ook Johanna te zien, samen met hun kleindochter Irene Nieuwenburg,[8] de oudste dochter van hun zoon Johannes Franciscus Nieuwenburg.[9]

Mieps pleegouders worden kort genoemd door Anne Frank in haar dagboek, wanneer zij op 6 oktober 1942 schrijft over een huiszoeking op hun adres.[10] Laurens en Johanna woonden op dat moment bij hun dochter en Joodse schoonzoon Simon Zilverberg op de Deurloostraat 92 II.[11] Over deze huiszoeking is verder niets bekend.

Bron persoonsgegevens.[1] Adressen: Kalvermarkt 5, Leiden; Atjehstraat 19 (juni ’20);[3] Meerhuizenstraat 3 III, Amsterdam (mei '24); Gaaspstraat 25 III (april '28); Gaaspstraat 25 huis (aug. ’40); Deurloostraat 92 II (juni ’42); Gaaspstraat 25 huis (juli ’45).[1]

Noten

  1. a, b, c Stadsarchief Amsterdam (SAA), Dienst Bevolkingsregister, Archiefkaarten (toegangsnummer 30238): Archiefkaart J.F. Moene.
  2. ^ Erfgoed Leiden, Geboorteregister van Leiden, 1897, archiefnummer 0516, Stadsarchief van Leiden (SA III) (1816-1929), inventarisnummer 4762, aktenummer 717, fol. 181r.; Overlijdensregister van Leiden, 1897, archiefnummer 0516, Stadsarchief van Leiden (SA III) (1816-1929), inventarisnummer 5018, aktenummer 714, fol. 180r.
  3. a, b Erfgoed Leiden, Bevolkingsregister van Leiden: 78. supplement XIX A. (1 - 254), archiefnummer 0516, Stadsarchief van Leiden (SA III) (1816-1929), inventarisnummer 1378, blad 56.
  4. ^ Anne Frank Stichting (AFS), Anne Frank Collectie (AFC), reg. code A_Gies_I_005: Verklaring van de voorzitter van het Centraal Comite ter verzorging van Oostenrijkse Arbeiderskinderen in Nederland sub. Com. Leiden, gedateerd 19 augustus 1923. De verklaring is ondertekend door de secretaris Proos. Voorzitter van het Leidse comité is een zekere Van Stralen, penningmeester is mevrouw Van der Woude. Leidsch Dagblad, 28 december 1920; AFS, AFC, reg. code A_Gies_I_018: Verklaring Nieuwenburg-Moene inzake naturalisatie, 8 juni 1939.
  5. ^ Miep Gies & Alison Leslie Gold, Herinneringen aan Anne Frank. Het verhaal van Miep Gies, de steun en toeverlaat van de familie Frank in het Achterhuis, Amsterdam: Bert Bakker, 1987, p. 13-21.
  6. ^ Anne Frank Stichting (AFS), Getuigenarchief Gies, interview Jan en Miep Gies door Wouter van der Sluis en Janrense Boomsma, mei 1992, deel 1, p. 1.
  7. ^ SAA, Dienst Bevolkingsregister, Persoonskaarten (toegangsnummer 30408): Persoonskaart H. Santrouschitz.
  8. ^ AFS, AFC, reg. code A_Gies_III_002.
  9. ^ SAA, Dienst Bevolkingsregister, Archiefkaarten (toegangsnummer 30238): Archiefkaart I. Nieuwenburg.
  10. ^ Anne Frank, Dagboek A, 6 oktober 1942 (bij 30 september 1942), in: Verzameld werk, Amsterdam: Prometheus, 2013.
  11. ^ SAA, Dienst Bevolkingsregister, Woningkaarten (toegangsnummer 5445), inv. nr. 73: Woningkaart Deurloostraat 92 II.

Digitale Bestanden (1)

Foto van Miep Gies (rechts), met haar pleegmoeder Johanna Nieuwenburg-Moene (zitten links), pleegzusje Catharina (midden) en mogelijk de vrouw van een van haar pleegbroers, rond 1920

Gebruiksrechten: Rechthebbende(n) onbekend

Fotograaf: De collectie kan worden ingezet voor het publiek