Samuel Meijer Kropveld
Samuel Meijer Kropveld was een ervaren chirurg uit Amsterdam. Als gevangene in Auschwitz I werkte hij in de ziekenbarak. Hij zorgde ervoor dat Otto Frank daar werd opgenomen.
Persoon
Samuel Meijer Kropveld legde het artsenexamen af in 1910 en promoveerde in 1921. Vanaf 1933 stond hij vermeld als chirurg en gynaecoloog. In augustus 1941 voerde hij in het Nederlands Israëlitisch Ziekenhuis te Amsterdam de eerste geslaagde hartoperatie in Nederland uit. Vanwege zijn Joodse afkomst heeft dit destijds niet de gebruikelijke publiciteit gekregen.[1]
In september 1942 kreeg Kropveld van de Joodsche Raad een pas waaruit zijn onmisbaarheid voor de medische verzorging van de Joodse bevolking van Amsterdam bleek. Het stempel achterop toont dat hij in het bezit van een fiets bleef.[2] Ook had hij een Ausweis vanwege zijn werk voor het Nederlands-Israëlitisch Ziekenhuis en Oudeliedengesticht.[3]
De Joodsche Raad droeg hem op 16 november 1942 op zijn woning te verlaten en zich voor vervangende woonruimte tot de Stedelijke Woningdienst te wenden.[4] Op 28 december 1942 kreeg hij vergunning naar de Jacob Obrechtstraat te verhuizen.[5]
Als gemengd gehuwde was hij in principe beschermd tegen deportatie. Om onbekende redenen maakte hij op 3 september 1944 toch deel uit van het transport Westerbork-Auschwitz. Kropveld was tijdens dit transport een van de twee Zugärzte.[6] In Auschwitz kreeg hij een functie in de ziekenbarak. Toen Otto Frank in november 1944 verzwakt en vervuild werd aangetroffen, wist Kropveld hem, in overleg met de Praagse neuroloog Bruno Fischer, daar onder te brengen. Kropveld verliet Auschwitz in januari 1945 met de ontruimingstransporten en kwam in Mauthausen en Ebensee terecht.[7]
Na de oorlog was hij tot 1957 verbonden aan het Weesperplein Ziekenhuis in Amsterdam.[1]
Bron persoonsgegevens.[8] Adressen: De Lairessestraat 56hs, Amsterdam; Jacob Obrechtstraat 72hs (feb. ’43); Roosendaal (’78).[9]
Noten
- a, b “Dr. S.M. Kropveld; het begin van de Nederlandse hartchirurgie”, Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 133 (1989) 45, p. 2238.
- ^ Privébezit familie Kropveld: Tweetalige verklaring met pasfoto van de Joodsche Raad, 15 september 1942.
- ^ Privébezit familie. Kropveld: ‘Ausweis’, 17 augustus 1942.
- ^ Privébezit familie Kropveld: Brief Joodsche Raad aan familie Kropveld, 16 november 1942.
- ^ Privébezit familie Kropveld: Verhuisvergunning No. 16671 getekend door Aus der Funten.
- ^ Nederlandse Rode Kruis, Collectie Vervolging (NRK 2050), inv. nr. 675: Transportsamenstelling Westerbork-Auschwitz, 3 september 1944.
- ^ NIOD Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, Kampen en gevangenissen (toegang 250d), inv. nr. 646: Verklaring S.M. Kropveld, 4 maart 1948.
- ^ Stadsarchief Amsterdam (SAA), Dienst Bevolkingsregister, Archiefkaarten (toegangsnummer 30238): Archiefkaart S.M. Kropveld; "Familieberichten", Het Parool, 28 juli 1978, p. 15'; “Dr. S.M. Kropveld; het begin van de Nederlandse hartchirurgie", p. 2238.
- ^ SAA, Dienst Bevolkingsregister, Archiefkaarten (toegangsnummer 30238): Archiefkaart S.M. Kropveld.