Hanneli Goslar en Anne Frank in Bergen-Belsen

Het Kleine Frauenlager waar Anne en Margot Frank verbleven in Bergen-Belsen lag direct naast het Sternlager. De twee delen werden van elkaar gescheiden door een hek dat bestond uit twee lagen gaas en prikkeldraad met daartussen stro of riet. De gevangenen konden elkaar dus niet zien, maar wel horen. Zo ontmoette Anne bij het hek haar goede vriendin Hanneli Goslar (1928), die sinds januari 1944 in het Sternlager zat opgesloten.

In januari of begin februari 1945 kwam iemand Hanneli halen omdat er aan de andere kant van het hek iemand was die haar vriendinnetje Anne in het kamp had gezien.^[1] Hanneli dacht dat Anne met haar familie naar Zwitserland was gevlucht en was stomverbaasd om te horen dat Anne in het kamp terecht was gekomen. Ze herinnerde zich nog goed dat ze met Anne kwam te spreken: Dus ik heb geen andere keuze dan in de avond, zover als ik kan, dichtbij het prikkeldraad te komen. En ik begin daarover heen te roepen […] En toen ik daar aan het prikkeldraad riep: ‘Hallo, hallo’, de vrouw die mij antwoordde was de moeder van Peter, mevrouw Van Pels.(…) En zij wist precies dat ik een vriendin van Anne was en het eerste wat ze zegt was: ‘O, jij wilt Anne spreken.’ Ik zeg: ‘Ja natuurlijk.’ We hebben een halve minuut gepraat, het was te gevaarlijk. En toen voegde ze alleen nog bij […]: ‘Margot kan ik niet brengen, die kan niet meer tot dit prikkeldraad lopen, maar ik breng Anne.’ En daar stond ik en wachtte. En werkelijk na vijf minuten of zo, een heel zwak stemmetje, en het was Anne.^[2]

Nadat de meisjes eerste samen huilden, brachten ze elkaar op de hoogte van hun ervaringen. Omdat de omstandigheden in het ´kleine vrouwenkamp´ een stuk slechter waren dan in het Sternlager ging Hanneli Goslar opzoek naar eten en kleding voor Anne. De volgende avond spraken ze weer af bij het hek en gooide Hanneli Goslar een pakketje over het prikkeldraad. En toen hoor ik dat Anne huilt en schreeuwt en kwaad is. Wat is er gebeurd? Nee, ik kon haar niet zien, en dat prikkeldraad was hoog en de nacht was donker en ik moest gooien naar wat ik hoor. Maar daar waren honderden andere hongerige vrouwen, en een andere vrouw had dat pakje opgepakt, rende weg, en heeft haar niets gegeven. Nou, ik moest haar eerst kalmeren en ik heb beloofd: ‘Wij doen het nog een keer.´^[3]

Uiteindelijk lukte het Hanneli om opnieuw een pakketje samen te stellen en dit keer kwam het wel bij Anne aan. In het totaal hebben de vriendinnen elkaar drie keer aan het hek ontmoet.^[3] Ook Martha van Collem (1929), die de familie Frank kende van de Liberaal Joodse Gemeente in Amsterdam, was een of twee keer bij deze ontmoetingen aanwezig. Net als Irene Hasenberg (1930) die in het kamp goed bevriend was geraakt met Hanneli Goslar en herinnerde dat ze samen opzoek waren gegaan naar kleding voor in het pakketje dat de eerste keer gestolen werd door een andere vrouw.^[4]

Naar alle waarschijnlijkheid hebben Anne en Hanneli Goslar elkaar tussen 23 januari en 7 februari ontmoet.^[5] Het moet vóór 7 februari zijn geweest, omdat Auguste van Pels die dag naar Raguhn vertrok en ze via Auguste met elkaar in contact konden komen.^[6] Ook weten we door een bewaard gebleven lijst dat de grootmoeder van Hanneli Goslar op 23 januari 1945 een pakket via het Zwitserse Rode Kruis heeft ontvangen.^[7]