NL

Overlijden Anne en Margot Frank

Anne en Margot Frank stierven in concentratiekamp Bergen-Belsen aan de gevolgen van vlektyfus, vermoedelijk in februari 1945.

Gebeurtenis

7 februari 1945 - 28 februari 1945

52,759139 N 9,905833 O

Lohheide

Niedersachsen

Duitsland

​De exacte overlijdensdatum van Anne en Margot Frank staat niet vast, maar ligt vermoedelijk in de maand februari 1945.[1]

Het Informatiebureau van het Nederlandse Rode Kruis (NRK heeft na de oorlog de wettelijk taak om plaats en datum van overlijden van de vele vermiste personen vast te stellen. Dit gebeurde niet op basis van onderzoek, maar bij benadering.[2]

Kampgenote Lientje Rebling-Brilleslijper verklaarde in 1952 dat Anne Frank plm. Maart 1945 stierf. Hieruit heeft het NRK geconcludeerd dat de sterfdatum van Anne Frank ergens tussen 1 en 31 maart 1945 gelegen moet hebben.[3] De 'Commissie tot het doen van aangifte van overlijden van vermisten' van het Ministerie van Justitie nam deze conclusie over en de datum vastgesteld op 31 maart 1945. Deze datum is vervolgens gepubliceerd in de Staatscourant.[4] De officiele overlijdensakte werd uiteindelijk tien jaar later op 29 juli 1954 in Amsterdam opgemaakt.[5]

Op grond van getuigenissen, documenten en een analyse van het ziekteverloop van vlektyfus valt af te leiden dat Anne en haar zus Margot vermoedelijk al in februari 1945 zijn overleden:

Hanneli Goslar en de zussen Martha en Ilse van Collem verklaarden dat zij Anne in februari 1945 ontmoet hadden bij het hek dat het Frauenkamp scheidde van het Sternlager.[6]Omdat deze ontmoeting tot stand kwam door tussenkomst van Auguste van Pels die blijkens een transportlijst al op 7 februari 1945 naar Raguhn (buitencommando van Buchenwald) vertrekt, moet deze ontmoeting eind januari of begin februari 1945 hebben plaatsgevonden.[7] Margot was, volgens getuigenverklaringen, dan al te ziek om op te staan.[6] In het pakketje dat de meisjes over het hek naar Anne gooiden, zatten spullen afkomstig uit een Rode Kruispakket. De grootmoeder van Hanneli had omstreeks 23 januari 1945 een Rode Kruispakket ontvangen.[8]

Net als Auguste van Pels vertrokken Rachel van Amerongen en Annelore Daniel, die in dezelfde barak als Anne en Margot Frank verbleven, op 7 februari 1945 naar Raguhn.[9] Zowel Rachel als Annelore verklaarden dat Anne ziek was en de verschijnselen van vlektyfus vertoonde.[10] Rachel van Amerongen zeiin een interview uit 1988: '(...) dat ze tyfus hadden was duidelijk (...). Ze kregen die weggetrokken gezichten, dat vel over been. (...) De verschijnselen van tyfus openbaarden zich duidelijk bij hen: dat langzame wegebben, een soort apathie, gemengd met oplevingen, totdat ook zij zo ziek werden dat er geen hoop meer was (…).'[11] Ook Nanette Blitz die Anne voor het laatst in januari 1945 ontmoette, vertelde in een interview uit 2012 dat Anne en Margot ziek waren.[12]

Vlektyfus is een ziekte met vaak een dodelijke afloop na ongeveer twee weken. Na een incubatietijd van ongeveer een week treden de eerste verschijnselen op: ernstige hoofdpijn, rillingen, koorts en spierpijn. Vijf dagen later gevolgd door huiduitslag en verminderd bewustzijn.[13] Gezien dit ziekteverloop is het aannemelijk dat Anne en Margot al in februari 1945 zijn overleden. 

Otto Frank
Otto Frank hoorde op 18 juli 1945 dat zijn beide dochters in Bergen-Belsen zijn overleden.[14] Later vertelde hij: Uiteindelijk vond ik twee zusters die gelijk met hen in Bergen-Belsen hadden gezeten en die me dan over de laatste, dodelijke ziekte van mijn kinderen vertelden. Beiden waren door ontberingen zo verzwakt dat ze aan de daar heersende tyfus ten prooi waren gevallen.[15] Hij doelde hier op de zussen Jannie en Lientje Brilleslijper. 

De afdeling Rectificatie van het Bevolkingsregister wilde van Otto Frank weten of er getuigen waren van het overlijden van zijn dochters in Bergen Belsen. Op 4 oktober 1945 vroeg Otto Frank schriftelijk aan Lien Rebling-Brilleslijper of zij hem een 'desbetreffend schrijven' zou kunnen doen toekomen.[16] Lientje Brilleslijper verklaarde op 11 november 1945 dat Margot en Anne Frank omstreeks eind februari, begin maart 1945 zijn overleden.[17] Dit is in tegenspraak met de verklaringen die zij en haar zus later aflegden waarin de datum varieert van eind februari tot heel kort voor de bevrijding van Bergen-Belsen op 15 april 1945.[18]

Noten

  1. ^ Zie: Erika Prins en Gertjan Broek, "Margot was al te ziek, maar Anne kwam nog naar het hek", in NRC, 31 maart 2015.
  2. ^ Raymund Schütz, Vermoedelijk op transport, masterscriptie Archief Wetenschappen, Leiden november 2010 (update juni 2011), p.3.
  3. ^ Het Nederlandse Rode Kruis (NRK), Den Haag, Oorlogsnazorg, 117266, volgnr. 3: Carthoteekkaartje Afwikkelingsbureau Concentratiekampen., Annelies M. Frank.
  4. ^ NRK, Oorlogsnazorg, E-mail Michiel Schwartzenberg aan Erika Prins (Anne Frank Stichting), 16 maart 2015.
  5. ^ NRK, Oorlogsnazorg, 117267, volgnr. 3: Brief van het Rode Kruis, juni 1960. Het nummer van de akte is Reg A 105, fol 9v.
  6. a, b Hanneli Goslar in Jon Blair (regie & prod.), Anne Frank remembered, London: The Jon Blair Film Company, 1995; Anne Frank Stichting (AFS), Getuigenarchief, Getuigenverhalen I, interview, Martha Dotan van Collem, 2011; Getuigenarchief, Getuigenverhalen II, Interview, Ilse Zilversmit - van Collem. 2013
  7. ^ International Tracing Service (ITS), Bad Arolson, Archivnummer: 5792, Abschrift Überstellungsliste von KL Bergen-Belsen an KL Buchenwald/Raguhn.
  8. ^ ITS, docnr. 3396827#1 (1.1.3.1/0025/0071), Commission Mixte de Secours de la croix-rouge internationale, brief aan Generalführer hartmann, 23 januari 1945.
  9. ^ ITS, Bad Arolson, Archivnummer: 5792, Abschrift Überstellungsliste von KL Bergen-Belsen an KL Buchenwald/Raguhn.
  10. ^ Willy Lindwer, De laatste zeven maanden. Vrouwen in het spoor van Anne Frank. Hilversum: Gooi en Sticht, 1988, p.128-129; AFS, Getuigenarchief, Getuigenverhalen II, Annelore Daniel.  
  11. ^ Lindwer, De laatste zeven maanden, p.128-129.
  12. ^ AFS, Getuigenarchief, Getuigenverhalen II, interview, Nanette Blitz, 2012.  
  13. ^ Zie http://www.rivm.nl/Documenten_en_publicaties/Professioneel_Praktisch/Richtlijnen/Infectieziekten/LCI_richtlijnen/LCI_richtlijn_Vlektyfus (geraadpleegd maart 2015).   
  14. ^ AFS, Anne Frank Collectie (AFC), Otto Frank Archief (OFA): Agenda 1945; Brief Otto Frank aan Alice Frank-Stern.
  15. ^ AFS, AFC, reg.code OFA_070: bitte schreiben Sie mir etwas über Anne Frank (Nederlandse vertaling van Ingeborg Lesener).  
  16. ^ AFS, AFC, reg.code OFA_085: Otto Frank aan Lien Rebling, 4 oktpber 1945.  
  17. ^ AFS, AFC, OFA, reg.code OFA_085: Verklaring van C.R. Rebling-Brilleslijper, 11 november 1945.
  18. ^ A_Getuigen_I_001: verklaring C.R. Rebling-Brilleslijper, 11 november 1945; OFA_85, Uittreksel uit "Herinneringen aan Anne Frank van Lien Jaldati, 5 of 15 april 1951; Lindwer, De laatste zeven maanden, p. 100.  

Digitale Bestanden (1)

Anne Frank overleed niet in maart 1945 maar maand eerder

Anne Frank is niet in maart 1945 overleden, zoals tot nu toe werd aangenomen, maar naar alle waarschijnlijkheid al een maand eerder, blijkt uit onderzoek van de Anne Frank Stichting. Volgens de officiële documenten, opgesteld door het Rode Kruis, overleden Anne en haar zus Margot Frank in maart aan de gevolgen van vlektyfus. Door bestudering van verschillende archieven en relevante getuigenissen van overlevenden reconstrueerden onderzoekers van de Anne Frank Stichting de laatste maanden van Anne en Margot.

Publiek domein.

Download file