Johannes Kleiman

Johannes (Jo) Kleiman werd geboren op 17 augustus 1896 als de zoon van Cornelis Kleiman en Emmetje Vink.^[1] Hij was de derde van vier kinderen. HIj had twee broers, Cornelis (Cor)  en Willem Jacobus (Willy), en een jonggestorven zusje, Agatha.

De familie Kleiman woonde in 1896 aan het Domineespad, nu bekend als Zuiderkerkstraat, in Koog aan de Zaan. Enkele maanden na de geboorte van Johannes vertrok het gezin naar Nijmegen. Kleiman trouwde in juli 1923 met Johanna Catharina Reuman. Dochter Johanna werd in 1928 geboren. Tijdens de onderduikperiode woonde hij met zijn gezin op het adres Wielingenstraat 12 II in Amsterdam.

De eerste contacten met Otto Frank dateren van 1923, toen Kleiman procuratiehouder werd van het Amsterdamse filiaal van de familiebank. Rond dezelfde tijd werd hij directeur van de Centrale Maatschappij voor Handel en Industrie, waar ook enkele familieleden en kennissen van Otto aan deelnamen. Otto was er zelf vanaf december ’33 commissaris. Sinds midden jaren dertig was Kleiman tevens commissaris bij uurwerkfabriek Paauwe en had hij met broer Willy een ongediertebestrijdingsbedrijf Cimex.

Kleiman speelde in 1938 een zeer belangrijke rol bij de oprichting van Pectacon, en was vanaf de ‘arisering’ in najaar ’40 directeur van Opekta. Hij was de initiatiefnemer van de onderduik in het Achterhuis, en was gedurende de hele periode een van de helpers. Zijn naam komt in Annes dagboek dan ook herhaaldelijk voor. Bij de inval van 4 augustus 1944 werd ook Kleiman gearresteerd, en hij bracht enkele weken in gevangenschap door. Op voorspraak van het Rode Kruis kwam hij vanwege zijn zwakke gezondheid vrij. Tot aan zijn overlijden – aan zijn bureau – bleef hij directeur van Opekta. Verder was hij enkele jaren Otto Franks vertegenwoordiger in het bestuur van de Anne Frank Stichting. In 1972 vroeg Otto Frank voor alle helpers, voor Kleiman dus postuum, de Yad Vashem-onderscheiding aan.^[2]