Hermann van Pels
Hermann van Pels was medewerker van Pectacon en was één van de onderduikers in het Achterhuis.
Persoon
Hermann van Pels werd op 31 maart 1898 in Gehrde geboren.[1] Gehrde is een plaats tussen Osnabrück en Oldenburg. Op de persoons- en gezinskaart van Hermann van Pels staat foutief 31 maart 1890.[2] Dit is een administratieve vergissing die een eigen leven is gaan leiden. Hermann was een zoon van Aäron van Pels en Lina Vorsänger. Hij was de vierde van zes kinderen. Zijn broer en zussen waren: David Max, Henny, Ida Henriëtte, Clara en Meta.
Over de jonge jaren en schoolopleiding van Hermann van Pels is niets bekend. Uit verklaringen van zijn zuster Ida weten we van een stage bij de firma Alsberg en van een werkkring bij Karstadt in Kiel. Het is zeker dat hij van maart tot en met augustus 1917 in Kiel woonde en vandaar naar Hamburg ging. In december 1925 trouwde hij in Elberfeld met Auguste Röttgen. Uit het huwelijk werd in 1926 zoon Peter geboren.
Hermann van Pels woonde met zijn gezin jarenlang in Osnabrück. Toen voor Joden het leven door het nazisme in toenemende mate moeilijk werd, vertrok hij in 1937 naar Nederland en streek in Amsterdam-Zuid neer. Hij had door de jaren heen veel inwoning, onder meer van zijn schoonouders. De komst naar Nederland leverde geen bijzondere moeilijkheden op omdat van Pels de Nederlandse nationaliteit had. Omdat hij Nederlander was, viel hij onder de dienstplichtwet. Welke praktische gevolgen dat voor hem heeft gehad is niet duidelijk. Wel werd hij begin 1939 aangehouden omdat hij gesignaleerd stond als deserteur, maar die kwestie liep met een sisser af. Rond dezelfde tijd plaatste het Amerikaanse consulaat hem op de wachtlijst voor emigratie “under the German quota”.[3]
Van Pels had met zijn zwager Max Goldschmidt een handel in textielgoederen. Hier stapte hij begin 1939 uit, en ging bij Otto Franks bedrijf Pectacon werken. In juli 1942 dook Hermann van Pels met zijn gezin onder in het Achterhuis. Wat over deze periode over Van Pels bekend is, komt uit het dagboek van Anne, met enige aanvulling en correctie door Otto en Miep.
Van Pels kwam na de arrestatie in Westerbork terecht. Hij ging vandaar met het transport van 3 september 1944 naar Auschwitz. In het mannenkamp deed hij zwaar werk, waarbij hij zijn duim ernstig bezeerde. Hij vroeg om Stubendienst maar werd daardoor slachtoffer van een tussentijdse selectie en het is vrijwel zeker dat hij in de gaskamer werd vermoord. Hermann van Pels was toen 46 jaar.[4]
Noten
- ^ Standesamt Gehrde, Geboorteregister 6 juli 1948 (afschrift); Nationaal Archief, Den Haag, Nederlands Beheersinstituut (NBI): Beheersdossiers, nummer toegang 2.09.16, inv. nr. 141144.
- ^ Stadsarchief Amsterdam, Dienst Bevolkingsregister, Archiefkaarten (toegangsnummer 30238): Archiefkaart H. van Pels; Gezinskaarten, Gezinskaart H. van Pels.
- ^ Anne Frank Stichting, Anne Frank Collectie, reg. code A_vPels_I_001: Amerikaanse Consul aan H. van Pels, 25 april 1939.
- ^ Literatuur: Menno Metselaar, 'Een egoïstische vader, een ijdele moeder en een verlegen jongen? De familie van Pels: medeschuilers in het Achterhuis', in: Anne Frank Magazine 1998, p. 8-13; Aukje Vergeest, Anne Frank in het Achterhuis: wie was wie?, Amsterdam: Rainbow, 2014.