HTTP 200 OK
Allow: GET, HEAD, OPTIONS
Content-Type: application/json
Vary: Accept
{
"id": 28,
"files": [],
"main_image": null,
"latitude": "50.0337",
"longitude": "19.177955",
"events": [
{
"id": 31,
"main_image": null,
"url": "https://research.annefrank.org/en/gebeurtenissen/e6f64793-1d54-470c-90d9-30fce32bb35e/",
"subjects": [
"https://research.annefrank.org/en/api/subjects/3684c3f2-ba86-43cb-a9ed-73e6ec6c6189?format=api"
],
"persons": [
"https://research.annefrank.org/en/api/persons/c096c411-9830-4e8e-bc9c-85ff188a1feb?format=api"
],
"location": "https://research.annefrank.org/en/api/locations/5a4f4ec6-61c8-4342-bbd1-ea805a62ce06?format=api",
"published": true,
"uuid": "e6f64793-1d54-470c-90d9-30fce32bb35e",
"name": "Anne Frank in Auschwitz-Birkenau",
"name_nl": "Anne Frank in Auschwitz-Birkenau",
"name_en": "Anne Frank in Auschwitz-Birkenau",
"content": "<p>After arrival and selection, the remaining women from the transport were considered potential forced labourers who could be used in the German war industry. The women therefore ended up in the part of Auschwitz-Birkenau that was considered a <em>Durchgangslager</em> (transit camp) for forced labourers.<sup data-footnote-id=\"0vvg4\"><a href=\"#footnote-1\" id=\"footnote-marker-1-1\" rel=\"footnote\">[1]</a></sup> Anne ended up in <em>Frauenblock 29</em> with her mother and sister Margot and Auguste van Pels.<sup data-footnote-id=\"notcp\"><a href=\"#footnote-2\" id=\"footnote-marker-2-1\" rel=\"footnote\">[2]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Bloeme Emden and Lenie de Jong-van Naarden formed a close-knit group in Auschwitz-Birkenau with ten or so other Dutch women. There they had contact with Anne, Margot and Edith. According to Bloeme, Anne, Margot and Edith Frank formed an 'inseparable trinity'.<sup data-footnote-id=\"dn7p2\"><a href=\"#footnote-3\" id=\"footnote-marker-3-1\" rel=\"footnote\">[3]</a></sup> In the barracks, Anne, Margot and Edith were said to have shared a bed together.<sup data-footnote-id=\"zo9o1\"><a href=\"#footnote-4\" id=\"footnote-marker-4-1\" rel=\"footnote\">[4]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Several witnesses recounted that Anne and Margot temporarily stayed in an infirmary barrack because of scabies. Lenie de Jong-van Naarden recalled that it was actually Margot who had to be admitted, but that Anne wanted to stay with her sister and therefore went with her.<sup data-footnote-id=\"2ubk9\"><a href=\"#footnote-5\" id=\"footnote-marker-5-1\" rel=\"footnote\">[5]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>The conditions in the scabies barracks were appalling and many sick people were left to fend for themselves. To help Anne and Margot in the <em>Krätzeblock</em>, Edith Frank, together with Frieda Brommet's mother (who was also in the scabies barrack) and Lenie de Jong-van Naarden dug a hole somewhere on the side of the barrack to pass food in to the children.<sup data-footnote-id=\"fiu6t\"><a href=\"#footnote-6\" id=\"footnote-marker-6-1\" rel=\"footnote\">[6]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Moreover, Edith Frank and Frieda Brommet's mother were said to have been hiding in order to avoid being taken on a transport so as to be able to continue caring for their children. Frieda Brommet recalled:</p>\r\n\r\n<blockquote>'They dug a hole together. (...) and one day my mother came and she could also speak through that hole, and she said, she would shout: 'Frieda! Frieda!' [...] And said: 'Mrs Frank and I are the only ones here in the camp now. We have been hiding because the group has been put on a transport. But we hid because we wanted to stay with you. And we stole some bread and I'm giving it to you now through the hole and you have to share it between the four of you.' And the four of them was with Margot and Anne.'<sup data-footnote-id=\"07nqu\"><a href=\"#footnote-7\" id=\"footnote-marker-7-1\" rel=\"footnote\">[7]</a></sup></blockquote>\r\n\r\n<p>On <strong>30 October 1944</strong>, there was a selection for a transport of about a thousand women who, although sick, were considered potentially suitable for working in the German war industry.<sup data-footnote-id=\"1811y\"><a href=\"#footnote-8\" id=\"footnote-marker-8-1\" rel=\"footnote\">[8]</a></sup> Rosa de Winter told how Anne and Margot were selected for this and that Edith and herself were left behind.<sup data-footnote-id=\"w9i6t\"><a href=\"#footnote-9\" id=\"footnote-marker-9-1\" rel=\"footnote\">[9]</a></sup> The transport left on <strong>1 November</strong> and arrived in Bergen-Belsen on <strong>3 November 1944</strong>.</p>\r\n\r\n<section class=\"footnotes\">\r\n<header>\r\n<h2>Footnotes</h2>\r\n</header>\r\n\r\n<ol>\r\n\t<li data-footnote-id=\"0vvg4\" id=\"footnote-1\"><sup><a href=\"#footnote-marker-1-1\">^</a> </sup><cite>Danuta Czech noemt BIIc als het deel van Auschwitz-Birkenau waar de vrouwen terecht komen: Danuta Czech, <em>Kalendarium der Ereignisse im Konzentrationslager Auschwitz-Birkenau 1939–1945</em>, Reinbek bei Hamburg: Rowohlt, 1989, pp. 921-922; Waclaw Dlugoborski, Franciscek Piper (eds.), <em>Auschwitz 1940-1945. Central issues in the history of the camp</em>, Oswiecim: Auschwitz-Birkenau State Museum, 2000, deel V, p. 220-221. Rosa de Winter noemt barak 29 in BIIb als het deel van het kamp waar ze terecht komen: Rosa de Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt! Het satanswerk van de S.S.: relaas van het lijden en de bevrijding uit het concentratiekamp "Birkenau" bij Auschwitz</em>, Doetinchem: Misset, 1944, p. 23.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"notcp\" id=\"footnote-2\"><sup><a href=\"#footnote-marker-2-1\">^</a> </sup><cite>Dit is gebaseerd op de verklaringen van verschillende getuigen uit hetzelfde transport die zeggen in dezelfde barak als Edith, Anne en Margot te hebben verbleven: Willy Lindwer, <em>De laatste zeven maanden. Vrouwen in het spoor van Anne Frank</em>, Hilversum: Gooi & Sticht, 1988; Rosa de Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt!</em>, p.23.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"dn7p2\" id=\"footnote-3\"><sup><a href=\"#footnote-marker-3-1\">^</a> </sup><cite>Anne Frank Stichting (AFS), Getuigenarchief: Interview Bloeme Evers-Emden, 11 maart 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"zo9o1\" id=\"footnote-4\"><sup><a href=\"#footnote-marker-4-1\">^</a> </sup><cite>NIOD Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, 250d, Kampen en gevangenissen, inv.nr. 583, I. Salomon. Ook andere vertelden hierover: Bloeme Evers-Emden, Ronnie Goldstein-van Cleef, Lenie de Jong-van Naarden, Frieda Menco-Brommet, Anita Mayer-Roos.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"2ubk9\" id=\"footnote-5\"><sup><a href=\"#footnote-marker-5-1\">^</a> </sup><cite>AFS, Getuigenarchief: Interview Lenie de Jong-van Naarden, 22 maart 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"fiu6t\" id=\"footnote-6\"><sup><a href=\"#footnote-marker-6-1\">^</a> </sup><cite>Ook Frieda’s moeder Rebecca Brommet-Ritmeester overleefde de Holocaust. AFS, Getuigenarchief: Interview Frieda Menco-Brommet, 12 februari 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"07nqu\" id=\"footnote-7\"><sup><a href=\"#footnote-marker-7-1\">^</a> </sup><cite>AFS, Getuigenarchief. De getuigenissen hierover van Frieda Menco-Brommet, Ronnie Goldstein-van Cleef en Lenie de Jong-van Naarden hebben allemaal dezelfde strekking en wijken slechts in enkele kleine details van elkaar af. </cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"1811y\" id=\"footnote-8\"><sup><a href=\"#footnote-marker-8-1\">^</a> </sup><cite>L. Landsberger, A. de Haas, K. Selowsky (red.), <em>Auschwitz. Deel VI: De afvoertransporten uit Auschwitz en omgeving naar het noorden en het westen, en de grote evacuatietransporten</em>, 's-Gravenhage: Hoofdbesuur van de Vereniging Het Nederlandsche Roode Kruis, 1952, p. 15.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"w9i6t\" id=\"footnote-9\"><sup><a href=\"#footnote-marker-9-1\">^</a> </sup><cite>Rosa de Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt!, </em>p. 27-29.</cite></li>\r\n</ol>\r\n</section>",
"content_nl": "<p>Na de aankomst en selectie werden de overgebleven vrouwen van het transport beschouwd als potentiele dwangarbeidsters die ingezet konden worden in de Duitse oorlogsindustrie. De vrouwen kwamen daarom terecht in het deel van Auschwitz-Birkenau dat als <em>Durchgangslager</em> (doorgangskamp) voor dwangarbeidsters werd beschouwd.<sup data-footnote-id=\"0vvg4\"><a href=\"#footnote-1\" id=\"footnote-marker-1-1\" rel=\"footnote\">[1]</a></sup> Anne kwam met haar moeder en zusje Margot en Auguste van Pels in <em>Frauenblock 29</em> terecht. <sup data-footnote-id=\"notcp\"><a href=\"#footnote-2\" id=\"footnote-marker-2-1\" rel=\"footnote\">[2]</a></sup> </p>\r\n\r\n<p>Bloeme Emden en Lenie de Jong-van Naarden vormden samen met een tiental andere Nederlandse vrouwen een hecht groepje in Auschwitz-Birkenau. Daar hadden ze contact met Anne, Margot en Edith. Volgens Bloeme vormden Anne, Margot en Edith Frank een ‘<em>onafscheidelijke drie-eenheid</em>’.<sup data-footnote-id=\"dn7p2\"><a href=\"#footnote-3\" id=\"footnote-marker-3-1\" rel=\"footnote\">[3]</a></sup> In de barak zouden Anne, Margot en Edith samen een bed hebben gedeeld.<sup data-footnote-id=\"zo9o1\"><a href=\"#footnote-4\" id=\"footnote-marker-4-1\" rel=\"footnote\">[4]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Verschillende getuigen vertellen dat Anne en Margot tijdelijk vanwege schurft in een ziekenbarak verbleven. Lenie de Jong-van Naarden herinnerde zich dat het eigenlijk Margot was die moest worden opgenomen, maar dat Anne bij haar zus wilde blijven en daarom met haar meeging.<sup data-footnote-id=\"2ubk9\"><a href=\"#footnote-5\" id=\"footnote-marker-5-1\" rel=\"footnote\">[5]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>De omstandigheden in de schurftbarak waren erbarmelijk en veel zieken werden aan hun lot overgelaten. Om Anne en Margot in het <em>Krätzeblock</em> te helpen groef Edith Frank samen met de moeder van Frieda Brommet (die ook in de schurftbarak lag) en Lenie de Jong-van Naarden, ergens aan de zijkant van de barak een gat om eten aan de kinderen te geven.<sup data-footnote-id=\"fiu6t\"><a href=\"#footnote-6\" id=\"footnote-marker-6-1\" rel=\"footnote\">[6]</a></sup> </p>\r\n\r\n<p>Bovendien zouden Edith Frank en de moeder van Frieda Brommet zich hebben verstopt om niet mee te gaan op transport en zo voor hun kinderen te blijven zorgen. Frieda Brommet herinnerde zich:</p>\r\n\r\n<blockquote>'Ze hebben samen een gat gegraven. (…) en op een dag kwam mijn moeder en die kon ook spreken door dat gat, en die zei, die riep dan: ‘Frieda! Frieda!’ […] En zei: ‘Mevrouw Frank en ik zijn de enigen die nu hier in het kamp zijn. We hebben ons verstopt want de groep is op transport gegaan. Maar wij hebben ons verstopt, want we wilden bij jullie blijven. En we hebben wat brood gestolen en dat geef ik nu aan door het gat en dat moeten jullie maar met z’n vieren delen.’ En met z’n vieren was met Margot en Anne.'<sup data-footnote-id=\"07nqu\"><a href=\"#footnote-7\" id=\"footnote-marker-7-1\" rel=\"footnote\">[7]</a></sup></blockquote>\r\n\r\n<p>Op <strong>30 oktober 1944 </strong>was er een selectie voor een transport van ongeveer duizend vrouwen die weliswaar ziek waren, maar potentieel wel voor te werkstelling in de Duitse oorlogsindustrie geschikt geacht werden.<sup data-footnote-id=\"1811y\"><a href=\"#footnote-8\" id=\"footnote-marker-8-1\" rel=\"footnote\">[8]</a></sup> Rosa de Winter vertelde hoe Anne en Margot hiervoor werden geselecteerd en dat Edith en zijzelf achterbleven.<sup data-footnote-id=\"w9i6t\"><a href=\"#footnote-9\" id=\"footnote-marker-9-1\" rel=\"footnote\">[9]</a></sup> Het transport vertrok op <strong>1 november</strong> en kwam op <strong>3 november 1944</strong> in Bergen-Belsen aan.</p>\r\n\r\n<section class=\"footnotes\">\r\n<header>\r\n<h2>Footnotes</h2>\r\n</header>\r\n\r\n<ol>\r\n\t<li data-footnote-id=\"0vvg4\" id=\"footnote-1\"><sup><a href=\"#footnote-marker-1-1\">^</a> </sup><cite>Danuta Czech noemt BIIc als het deel van Auschwitz-Birkenau waar de vrouwen terecht komen: Danuta Czech, <em>Kalendarium der Ereignisse im Konzentrationslager Auschwitz-Birkenau 1939–1945</em>, Reinbek bei Hamburg: Rowohlt, 1989, pp. 921-922; Waclaw Dlugoborski, Franciscek Piper (eds.), <em>Auschwitz 1940-1945. Central issues in the history of the camp</em>, Oswiecim: Auschwitz-Birkenau State Museum, 2000, deel V, p. 220-221. Rosa de Winter noemt barak 29 in BIIb als het deel van het kamp waar ze terecht komen: Rosa de Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt! Het satanswerk van de S.S.: relaas van het lijden en de bevrijding uit het concentratiekamp "Birkenau" bij Auschwitz</em>, Doetinchem: Misset, 1944, p. 23.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"notcp\" id=\"footnote-2\"><sup><a href=\"#footnote-marker-2-1\">^</a> </sup><cite>Dit is gebaseerd op de verklaringen van verschillende getuigen uit hetzelfde transport die zeggen in dezelfde barak als Edith, Anne en Margot te hebben verbleven: Willy Lindwer, <em>De laatste zeven maanden. Vrouwen in het spoor van Anne Frank</em>, Hilversum: Gooi & Sticht, 1988; Rosa de Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt!</em>, p.23.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"dn7p2\" id=\"footnote-3\"><sup><a href=\"#footnote-marker-3-1\">^</a> </sup><cite>Anne Frank Stichting (AFS), Getuigenarchief: Interview Bloeme Evers-Emden, 11 maart 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"zo9o1\" id=\"footnote-4\"><sup><a href=\"#footnote-marker-4-1\">^</a> </sup><cite>NIOD Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, 250d, Kampen en gevangenissen, inv.nr. 583, I. Salomon. Ook andere vertelden hierover: Bloeme Evers-Emden, Ronnie Goldstein-van Cleef, Lenie de Jong-van Naarden, Frieda Menco-Brommet, Anita Mayer-Roos.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"2ubk9\" id=\"footnote-5\"><sup><a href=\"#footnote-marker-5-1\">^</a> </sup><cite>AFS, Getuigenarchief: Interview Lenie de Jong-van Naarden, 22 maart 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"fiu6t\" id=\"footnote-6\"><sup><a href=\"#footnote-marker-6-1\">^</a> </sup><cite>Ook Frieda’s moeder Rebecca Brommet-Ritmeester overleefde de Holocaust. AFS, Getuigenarchief: Interview Frieda Menco-Brommet, 12 februari 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"07nqu\" id=\"footnote-7\"><sup><a href=\"#footnote-marker-7-1\">^</a> </sup><cite>AFS, Getuigenarchief. De getuigenissen hierover van Frieda Menco-Brommet, Ronnie Goldstein-van Cleef en Lenie de Jong-van Naarden hebben allemaal dezelfde strekking en wijken slechts in enkele kleine details van elkaar af. </cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"1811y\" id=\"footnote-8\"><sup><a href=\"#footnote-marker-8-1\">^</a> </sup><cite>L. Landsberger, A. de Haas, K. Selowsky (red.), <em>Auschwitz. Deel VI: De afvoertransporten uit Auschwitz en omgeving naar het noorden en het westen, en de grote evacuatietransporten</em>, 's-Gravenhage: Hoofdbesuur van de Vereniging Het Nederlandsche Roode Kruis, 1952, p. 15.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"w9i6t\" id=\"footnote-9\"><sup><a href=\"#footnote-marker-9-1\">^</a> </sup><cite>Rosa de Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt!, </em>p. 27-29.</cite></li>\r\n</ol>\r\n</section>",
"content_en": "<p>After arrival and selection, the remaining women from the transport were considered potential forced labourers who could be used in the German war industry. The women therefore ended up in the part of Auschwitz-Birkenau that was considered a <em>Durchgangslager</em> (transit camp) for forced labourers.<sup data-footnote-id=\"0vvg4\"><a href=\"#footnote-1\" id=\"footnote-marker-1-1\" rel=\"footnote\">[1]</a></sup> Anne ended up in <em>Frauenblock 29</em> with her mother and sister Margot and Auguste van Pels.<sup data-footnote-id=\"notcp\"><a href=\"#footnote-2\" id=\"footnote-marker-2-1\" rel=\"footnote\">[2]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Bloeme Emden and Lenie de Jong-van Naarden formed a close-knit group in Auschwitz-Birkenau with ten or so other Dutch women. There they had contact with Anne, Margot and Edith. According to Bloeme, Anne, Margot and Edith Frank formed an 'inseparable trinity'.<sup data-footnote-id=\"dn7p2\"><a href=\"#footnote-3\" id=\"footnote-marker-3-1\" rel=\"footnote\">[3]</a></sup> In the barracks, Anne, Margot and Edith were said to have shared a bed together.<sup data-footnote-id=\"zo9o1\"><a href=\"#footnote-4\" id=\"footnote-marker-4-1\" rel=\"footnote\">[4]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Several witnesses recounted that Anne and Margot temporarily stayed in an infirmary barrack because of scabies. Lenie de Jong-van Naarden recalled that it was actually Margot who had to be admitted, but that Anne wanted to stay with her sister and therefore went with her.<sup data-footnote-id=\"2ubk9\"><a href=\"#footnote-5\" id=\"footnote-marker-5-1\" rel=\"footnote\">[5]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>The conditions in the scabies barracks were appalling and many sick people were left to fend for themselves. To help Anne and Margot in the <em>Krätzeblock</em>, Edith Frank, together with Frieda Brommet's mother (who was also in the scabies barrack) and Lenie de Jong-van Naarden dug a hole somewhere on the side of the barrack to pass food in to the children.<sup data-footnote-id=\"fiu6t\"><a href=\"#footnote-6\" id=\"footnote-marker-6-1\" rel=\"footnote\">[6]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Moreover, Edith Frank and Frieda Brommet's mother were said to have been hiding in order to avoid being taken on a transport so as to be able to continue caring for their children. Frieda Brommet recalled:</p>\r\n\r\n<blockquote>'They dug a hole together. (...) and one day my mother came and she could also speak through that hole, and she said, she would shout: 'Frieda! Frieda!' [...] And said: 'Mrs Frank and I are the only ones here in the camp now. We have been hiding because the group has been put on a transport. But we hid because we wanted to stay with you. And we stole some bread and I'm giving it to you now through the hole and you have to share it between the four of you.' And the four of them was with Margot and Anne.'<sup data-footnote-id=\"07nqu\"><a href=\"#footnote-7\" id=\"footnote-marker-7-1\" rel=\"footnote\">[7]</a></sup></blockquote>\r\n\r\n<p>On <strong>30 October 1944</strong>, there was a selection for a transport of about a thousand women who, although sick, were considered potentially suitable for working in the German war industry.<sup data-footnote-id=\"1811y\"><a href=\"#footnote-8\" id=\"footnote-marker-8-1\" rel=\"footnote\">[8]</a></sup> Rosa de Winter told how Anne and Margot were selected for this and that Edith and herself were left behind.<sup data-footnote-id=\"w9i6t\"><a href=\"#footnote-9\" id=\"footnote-marker-9-1\" rel=\"footnote\">[9]</a></sup> The transport left on <strong>1 November</strong> and arrived in Bergen-Belsen on <strong>3 November 1944</strong>.</p>\r\n\r\n<section class=\"footnotes\">\r\n<header>\r\n<h2>Footnotes</h2>\r\n</header>\r\n\r\n<ol>\r\n\t<li data-footnote-id=\"0vvg4\" id=\"footnote-1\"><sup><a href=\"#footnote-marker-1-1\">^</a> </sup><cite>Danuta Czech noemt BIIc als het deel van Auschwitz-Birkenau waar de vrouwen terecht komen: Danuta Czech, <em>Kalendarium der Ereignisse im Konzentrationslager Auschwitz-Birkenau 1939–1945</em>, Reinbek bei Hamburg: Rowohlt, 1989, pp. 921-922; Waclaw Dlugoborski, Franciscek Piper (eds.), <em>Auschwitz 1940-1945. Central issues in the history of the camp</em>, Oswiecim: Auschwitz-Birkenau State Museum, 2000, deel V, p. 220-221. Rosa de Winter noemt barak 29 in BIIb als het deel van het kamp waar ze terecht komen: Rosa de Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt! Het satanswerk van de S.S.: relaas van het lijden en de bevrijding uit het concentratiekamp "Birkenau" bij Auschwitz</em>, Doetinchem: Misset, 1944, p. 23.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"notcp\" id=\"footnote-2\"><sup><a href=\"#footnote-marker-2-1\">^</a> </sup><cite>Dit is gebaseerd op de verklaringen van verschillende getuigen uit hetzelfde transport die zeggen in dezelfde barak als Edith, Anne en Margot te hebben verbleven: Willy Lindwer, <em>De laatste zeven maanden. Vrouwen in het spoor van Anne Frank</em>, Hilversum: Gooi & Sticht, 1988; Rosa de Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt!</em>, p.23.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"dn7p2\" id=\"footnote-3\"><sup><a href=\"#footnote-marker-3-1\">^</a> </sup><cite>Anne Frank Stichting (AFS), Getuigenarchief: Interview Bloeme Evers-Emden, 11 maart 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"zo9o1\" id=\"footnote-4\"><sup><a href=\"#footnote-marker-4-1\">^</a> </sup><cite>NIOD Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, 250d, Kampen en gevangenissen, inv.nr. 583, I. Salomon. Ook andere vertelden hierover: Bloeme Evers-Emden, Ronnie Goldstein-van Cleef, Lenie de Jong-van Naarden, Frieda Menco-Brommet, Anita Mayer-Roos.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"2ubk9\" id=\"footnote-5\"><sup><a href=\"#footnote-marker-5-1\">^</a> </sup><cite>AFS, Getuigenarchief: Interview Lenie de Jong-van Naarden, 22 maart 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"fiu6t\" id=\"footnote-6\"><sup><a href=\"#footnote-marker-6-1\">^</a> </sup><cite>Ook Frieda’s moeder Rebecca Brommet-Ritmeester overleefde de Holocaust. AFS, Getuigenarchief: Interview Frieda Menco-Brommet, 12 februari 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"07nqu\" id=\"footnote-7\"><sup><a href=\"#footnote-marker-7-1\">^</a> </sup><cite>AFS, Getuigenarchief. De getuigenissen hierover van Frieda Menco-Brommet, Ronnie Goldstein-van Cleef en Lenie de Jong-van Naarden hebben allemaal dezelfde strekking en wijken slechts in enkele kleine details van elkaar af. </cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"1811y\" id=\"footnote-8\"><sup><a href=\"#footnote-marker-8-1\">^</a> </sup><cite>L. Landsberger, A. de Haas, K. Selowsky (red.), <em>Auschwitz. Deel VI: De afvoertransporten uit Auschwitz en omgeving naar het noorden en het westen, en de grote evacuatietransporten</em>, 's-Gravenhage: Hoofdbesuur van de Vereniging Het Nederlandsche Roode Kruis, 1952, p. 15.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"w9i6t\" id=\"footnote-9\"><sup><a href=\"#footnote-marker-9-1\">^</a> </sup><cite>Rosa de Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt!, </em>p. 27-29.</cite></li>\r\n</ol>\r\n</section>",
"date": null,
"date_start": "1944-09-06",
"date_end": "1944-11-01",
"summary": "After arriving and registering in Auschwitz-Birkenau, Anne ended up in Frauenblock 29 with her mother, Margot and Auguste van Pels. From there, it is thought she and Margot stayed temporarily in the scabies barrack.",
"summary_nl": "Na de aankomst en registratie in Auschwitz-Birkenau kwam Anne met haar moeder, Margot en Auguste van Pels in 'Frauenblock 29' terecht. Vandaaruit zou ze samen met Margot tijdelijk in de schurftbarak hebben verbleven.",
"summary_en": "After arriving and registering in Auschwitz-Birkenau, Anne ended up in Frauenblock 29 with her mother, Margot and Auguste van Pels. From there, it is thought she and Margot stayed temporarily in the scabies barrack.",
"same_as": null,
"files": []
},
{
"id": 34,
"main_image": null,
"url": "https://research.annefrank.org/en/gebeurtenissen/94f329b5-7f20-4f97-9b07-ef580bda0d3c/",
"subjects": [
"https://research.annefrank.org/en/api/subjects/3684c3f2-ba86-43cb-a9ed-73e6ec6c6189?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/subjects/2e08df39-e056-499f-8465-346045ff6943?format=api"
],
"persons": [
"https://research.annefrank.org/en/api/persons/5166e05f-5950-486d-bb13-160b2a586fd5?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/persons/ae1d4c0d-33fe-491e-be2a-e5cfb9218e41?format=api"
],
"location": "https://research.annefrank.org/en/api/locations/5a4f4ec6-61c8-4342-bbd1-ea805a62ce06?format=api",
"published": true,
"uuid": "94f329b5-7f20-4f97-9b07-ef580bda0d3c",
"name": "Edith Frank imprisoned in Auschwitz-Birkenau",
"name_nl": "Edith Frank in Auschwitz-Birkenau",
"name_en": "Edith Frank imprisoned in Auschwitz-Birkenau",
"content": "<p>After arrival and selection, the remaining women from the transport were considered potential forced labourers who could be used in the German war industry. The women therefore ended up in the part of Auschwitz-Birkenau that was considered a <em>Durchgangslager</em> (transit camp) for forced labourers.<sup data-footnote-id=\"damv1\"><a href=\"#footnote-1\" id=\"footnote-marker-1-1\" rel=\"footnote\">[1]</a></sup> Edith Frank ended up in <em>Frauenblock 29</em> with her daughters.<sup data-footnote-id=\"sk0gy\"><a href=\"#footnote-2\" id=\"footnote-marker-2-1\" rel=\"footnote\">[2]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>There are several witnesses who relate that Anne and Margot were put in an infirmary barrack briefly because of scabies. Edith, together with other women, dug a hole under the wooden barrack wall to pass on some food to her daughters.<sup data-footnote-id=\"agen7\"><a href=\"#footnote-3\" id=\"footnote-marker-3-1\" rel=\"footnote\">[3]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>On <strong>30 October 1944 </strong>, there was a selection of about a thousand women who, although ill, were considered potentially suitable for employment in the German war industry.<sup data-footnote-id=\"y3aep\"><a href=\"#footnote-4\" id=\"footnote-marker-4-1\" rel=\"footnote\">[4]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Rosa de Winter-Levy was in barrack 29 with the Frank women and wrote about her friendship with Edith Frank and her daughters in her book <em>Aan de gaskamer ontsnapt! </em>('Escaped the Gas Chamber!')<em> </em>in <strong>August 1945 </strong>. She later talked about the selection of Anne and Margot in an interview with Ernst Schnabel:</p>\r\n\r\n<blockquote>'Another Blocksperre, but this time we had to wait naked in the roll call yard, and it took a very long time (...) And then it was the two girls' turn: Anne and Margot. And Anne stood with her face still under the spotlight and nudged Margot. And Margot stood upright in the light and there they stood for a moment. Naked and shaven headed. And Anne looked at us with her bright face as she stood upright, and then they went. What happened out of the spotlight could no longer be seen. And Mrs Frank screamed, "The children! Oh God!"’<sup data-footnote-id=\"wlflb\"><a href=\"#footnote-5\" id=\"footnote-marker-5-1\" rel=\"footnote\">[5]</a></sup></blockquote>\r\n\r\n<p>She also described how Edith and she narrowly escaped gassing by joining a roll call of women from another barracks. Several selections for transport followed, which Edith and Rosa did not pass, but with the help of the <em>Blockälteste</em> they managed to escape gassing.<sup data-footnote-id=\"s68wa\"><a href=\"#footnote-6\" id=\"footnote-marker-6-1\" rel=\"footnote\">[6]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>In <strong>November 1944</strong>, Edith fell ill and ended up in the infirmary barracks. Some time later, Rosa de Winter also became so ill that she ended up in the <em>Durchfallblock </em>(for diarrhoea patients). One day there, she saw Edith Frank being brought into her barracks. "One morning new patients came in. Suddenly I recognised Edith, she had come from another ward. She was just a ghost. A few days later she died, totally exhausted."<sup data-footnote-id=\"klqpl\"><a href=\"#footnote-7\" id=\"footnote-marker-7-1\" rel=\"footnote\">[7]</a></sup> Edith Frank died on<strong> 6 January 1945 </strong>in Auschwitz-Birkenau.<sup data-footnote-id=\"yl9vp\"><a href=\"#footnote-8\" id=\"footnote-marker-8-1\" rel=\"footnote\">[8]</a></sup></p>\r\n\r\n<section class=\"footnotes\">\r\n<header>\r\n<h2>Footnotes</h2>\r\n</header>\r\n\r\n<ol>\r\n\t<li data-footnote-id=\"damv1\" id=\"footnote-1\"><sup><a href=\"#footnote-marker-1-1\">^</a> </sup><cite>Danuta Czech noemt BIIc als het deel van Auschwitz-Birkenau waar de vrouwen terecht komen: Danuta Czech, <em>Kalendarium der Ereignisse im Konzentrationslager Auschwitz-Birkenau 1939–1945</em>, Reinbek bei Hamburg: Rowohlt, 1989, pp. 921-922; Waclaw Dlugoborski, Franciscek Piper (eds.), <em>Auschwitz 1940-1945. Central issues in the history of the camp</em>, Oswiecim: Auschwitz-Birkenau State Museum, 2000, deel V, p. 220-221. Rosa de Winter noemt barak 29 in BIIb als het deel van het kamp waar ze terecht komen: Rosa de Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt! Het satanswerk van de S.S.: relaas van het lijden en de bevrijding uit het concentratiekamp "Birkenau" bij Auschwitz</em>, Doetinchem: Misset, 1944, p. 23</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"sk0gy\" id=\"footnote-2\"><sup><a href=\"#footnote-marker-2-1\">^</a> </sup><cite>Dit is gebaseerd op de verklaringen van verschillende getuigen uit hetzelfde transport die zeggen in dezelfde barak als Edith, Anne en Margot te hebben verbleven: Willy Lindwer, <em>De laatste zeven maanden. Vrouwen in het spoor van Anne Frank</em>, Hilversum: Gooi & Sticht, 1988; Rosa de Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt!</em>, p.23</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"agen7\" id=\"footnote-3\"><sup><a href=\"#footnote-marker-3-1\">^</a> </sup><cite>Leny de Jong-van Naarden in: Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p. 180-182; Ronnie van Cleef in: Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p. 214-215; Frieda Brommet in: Ad van Liempt,<em> Frieda. Verslag van een gelijmd leven</em>, Hooghalen: Herinneringscentrum Kamp Westerbork, 2007, p. 61.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"y3aep\" id=\"footnote-4\"><sup><a href=\"#footnote-marker-4-1\">^</a> </sup><cite>L. Landsberger, A. de Haas, K. Selowsky (red.), <em>Auschwitz. Deel VI: De afvoertransporten uit Auschwitz en omgeving naar het noorden en het westen, en de grote evacuatietransporten</em>, 's-Gravenhage: Hoofdbestuur van de Vereniging Het Nederlandsche Roode Kruis, 1952, p. 15.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"wlflb\" id=\"footnote-5\"><sup><a href=\"#footnote-marker-5-1\">^</a> </sup><cite>Origineel citaat: ‘Wieder Blocksperre, aber diesmal mussten wir nackt auf dem Apellplatz warten, und es dauerte sehr lange. (…) Und dann kamen die beiden Mädchen an die Reihe: Anne und Margot. Und An[1]ne hatte ihr Gesicht, sogar unter dem Scheinwerfer noch, und sie stieß Margot an, und Margot ging aufrecht ins Licht, und da standen sie einen Augenblick, nackt und kahl, und Anne sah zu uns herüber, mit ihrem ungetrübten Gesicht und gerade, und dann gingen sie. Was hinter dem Scheinwerfer war, war nicht mehr zu sehen. Und Frau Frank schrie: Die Kinder! O Gott...’ In: Ernst Schnabel, <em>Anne Frank, Spur eines Kindes. Ein Bericht</em>, Frankfurt/Main, 1958, p. 138-139.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"s68wa\" id=\"footnote-6\"><sup><a href=\"#footnote-marker-6-1\">^</a> </sup><cite>De Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt!</em>, p. 27-29. </cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"klqpl\" id=\"footnote-7\"><sup><a href=\"#footnote-marker-7-1\">^</a> </sup><cite>De Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt!</em>, p.29. Zelf zou Rosa de Winter-Levy Auschwitz ternauwernood overleven.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"yl9vp\" id=\"footnote-8\"><sup><a href=\"#footnote-marker-8-1\">^</a> </sup><cite>Anne Frank Stichting (AFS), Anne Frank Collectie (AFC), Otto Frank Archief (OFA), reg. code OFA_068: Aangifte van overlijden. Op haar archiefkaart staat: <em>omg. Oświęcim</em>. Stadsarchief Amsterdam, Dienst Bevolkingsregister, Archiefkaarten (toegangsnummer 30238): Archiefkaart Edith Holländer: Oświęcim is de oorspronkelijke, Poolse naam voor Auschwitz. L. Landsberger, A. de Haas, K. Selowsky (red.), <em>Auschwitz, Deel V: De Deportatietransporten in 1944, </em>'s Gravenhage: Hoofdbestuur van de Vereniging het Nederlandsche Roode Kruis, 1953, p. 23: Het Nederlandse Rode Kruis heeft na de oorlog, in het kader van zijn wettelijk taak om plaats en datum van overlijden van de vele vermisten vast te stellen, voor gedeporteerden naar Auschwitz meestal 'in of in de omgeving van Auschwitz' genomen.</cite></li>\r\n</ol>\r\n</section>",
"content_nl": "<p>Na de aankomst en selectie werden de overgebleven vrouwen van het transport beschouwd als potentiele dwangarbeidsters die ingezet konden worden in de Duitse oorlogsindustrie. De vrouwen kwamen daarom terecht in het deel van Auschwitz-Birkenau dat als <em>Durchgangslager</em> (doorgangskamp) voor dwangarbeidster werd beschouwd.<sup data-footnote-id=\"damv1\"><a href=\"#footnote-1\" id=\"footnote-marker-1-1\" rel=\"footnote\">[1]</a></sup> Edith Frank kwam met haar dochters in <em>Frauenblock 29</em> terecht.<sup data-footnote-id=\"sk0gy\"><a href=\"#footnote-2\" id=\"footnote-marker-2-1\" rel=\"footnote\">[2]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Er zijn verschillende getuigen die vertellen dat Anne en Margot tijdelijk vanwege schurft in een ziekenbarak verbleven. Edith groef samen met andere vrouwen een gat onder de houten barakwand om wat eten door te kunnen geven aan haar dochters.<sup data-footnote-id=\"agen7\"><a href=\"#footnote-3\" id=\"footnote-marker-3-1\" rel=\"footnote\">[3]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Op <strong>30 oktober 1944 </strong>was er een selectie van ongeveer duizend vrouwen die weliswaar ziek waren, maar potentieel wel voor te werkstelling in de Duitse oorlogsindustrie geschikt geacht werden.<sup data-footnote-id=\"y3aep\"><a href=\"#footnote-4\" id=\"footnote-marker-4-1\" rel=\"footnote\">[4]</a></sup> </p>\r\n\r\n<p>Rosa de Winter-Levy zat met de vrouwen Frank in barak 29 en schreef in <strong>augustus 1945 </strong>in haar boek <em>Aan de gaskamer ontsnapt! </em>over haar vriendschap met Edith Frank en haar dochters. Later vertelde ze in een interview met Ernst Schnabel over de selectie van Anne en Margot:</p>\r\n\r\n<blockquote>'Opnieuw Blocksperre, maar ditmaal moesten we naakt op de appelplaats wachten, en het duurde heel lang. (…) En toen kwamen de beide meisjes aan de beurt: Anne en Margot. En Anne stond met haar gezicht zelfs nog onder de schijnwerper en stootte Margot aan. En Margot ging rechtop in het licht staan en daar stonden ze een ogenblik. Naakt en kaal. En Anne keek naar ons met haar heldere gezicht, terwijl ze rechtop stond, en toen gingen ze. Wat achter de schijnwerper gebeurde was niet meer te zien. En mevrouw Frank schreeuwde: "De kinderen! O God!"'’<sup data-footnote-id=\"wlflb\"><a href=\"#footnote-5\" id=\"footnote-marker-5-1\" rel=\"footnote\">[5]</a></sup></blockquote>\r\n\r\n<p>Ook beschreef ze hoe Edith en zij ternauwernood aan vergassing ontkwamen door zich te aan te sluiten bij een tel-appel van vrouwen uit een andere barak. Er volgden verschillende selecties voor transport, waar Edith en Rosa niet doorheen kwamen, maar met behulp van de <em>Blockälteste</em> wisten ze aan vergassing te ontkomen.<sup data-footnote-id=\"s68wa\"><a href=\"#footnote-6\" id=\"footnote-marker-6-1\" rel=\"footnote\">[6]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>In <strong>november 1944</strong> werd Edith ziek en kwam ze in de ziekenbarak terecht. Enige tijd later werd ook Rosa de Winter zo ziek dat ze in het <em>Durchfallblock </em>(voor diarreepatienten) terecht kwam. Op een dag zag zij daar hoe Edith Frank haar barak werd binnengebracht. ‘<em>Op een morgen komen nieuwe patiënten binnen. Ineens herken ik Edith, zij komt uit een andere ziekenafdeling. Zij is nog maar een schim. Enkele dagen nadien sterft zij, totaal uitgeput</em>.’<sup data-footnote-id=\"klqpl\"><a href=\"#footnote-7\" id=\"footnote-marker-7-1\" rel=\"footnote\">[7]</a></sup> Edith Frank stierf op<strong> 6 januari 1945 </strong>in Auschwitz-Birkenau.<sup data-footnote-id=\"yl9vp\"><a href=\"#footnote-8\" id=\"footnote-marker-8-1\" rel=\"footnote\">[8]</a></sup></p>\r\n\r\n<section class=\"footnotes\">\r\n<header>\r\n<h2>Footnotes</h2>\r\n</header>\r\n\r\n<ol>\r\n\t<li data-footnote-id=\"damv1\" id=\"footnote-1\"><sup><a href=\"#footnote-marker-1-1\">^</a> </sup><cite>Danuta Czech noemt BIIc als het deel van Auschwitz-Birkenau waar de vrouwen terecht komen: Danuta Czech, <em>Kalendarium der Ereignisse im Konzentrationslager Auschwitz-Birkenau 1939–1945</em>, Reinbek bei Hamburg: Rowohlt, 1989, pp. 921-922; Waclaw Dlugoborski, Franciscek Piper (eds.), <em>Auschwitz 1940-1945. Central issues in the history of the camp</em>, Oswiecim: Auschwitz-Birkenau State Museum, 2000, deel V, p. 220-221. Rosa de Winter noemt barak 29 in BIIb als het deel van het kamp waar ze terecht komen: Rosa de Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt! Het satanswerk van de S.S.: relaas van het lijden en de bevrijding uit het concentratiekamp "Birkenau" bij Auschwitz</em>, Doetinchem: Misset, 1944, p. 23</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"sk0gy\" id=\"footnote-2\"><sup><a href=\"#footnote-marker-2-1\">^</a> </sup><cite>Dit is gebaseerd op de verklaringen van verschillende getuigen uit hetzelfde transport die zeggen in dezelfde barak als Edith, Anne en Margot te hebben verbleven: Willy Lindwer, <em>De laatste zeven maanden. Vrouwen in het spoor van Anne Frank</em>, Hilversum: Gooi & Sticht, 1988; Rosa de Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt!</em>, p.23</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"agen7\" id=\"footnote-3\"><sup><a href=\"#footnote-marker-3-1\">^</a> </sup><cite>Leny de Jong-van Naarden in: Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p. 180-182; Ronnie van Cleef in: Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p. 214-215; Frieda Brommet in: Ad van Liempt,<em> Frieda. Verslag van een gelijmd leven</em>, Hooghalen: Herinneringscentrum Kamp Westerbork, 2007, p. 61.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"y3aep\" id=\"footnote-4\"><sup><a href=\"#footnote-marker-4-1\">^</a> </sup><cite>L. Landsberger, A. de Haas, K. Selowsky (red.), <em>Auschwitz. Deel VI: De afvoertransporten uit Auschwitz en omgeving naar het noorden en het westen, en de grote evacuatietransporten</em>, 's-Gravenhage: Hoofdbestuur van de Vereniging Het Nederlandsche Roode Kruis, 1952, p. 15.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"wlflb\" id=\"footnote-5\"><sup><a href=\"#footnote-marker-5-1\">^</a> </sup><cite>Origineel citaat: ‘Wieder Blocksperre, aber diesmal mussten wir nackt auf dem Apellplatz warten, und es dauerte sehr lange. (…) Und dann kamen die beiden Mädchen an die Reihe: Anne und Margot. Und An[1]ne hatte ihr Gesicht, sogar unter dem Scheinwerfer noch, und sie stieß Margot an, und Margot ging aufrecht ins Licht, und da standen sie einen Augenblick, nackt und kahl, und Anne sah zu uns herüber, mit ihrem ungetrübten Gesicht und gerade, und dann gingen sie. Was hinter dem Scheinwerfer war, war nicht mehr zu sehen. Und Frau Frank schrie: Die Kinder! O Gott...’ In: Ernst Schnabel, <em>Anne Frank, Spur eines Kindes. Ein Bericht</em>, Frankfurt/Main, 1958, p. 138-139.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"s68wa\" id=\"footnote-6\"><sup><a href=\"#footnote-marker-6-1\">^</a> </sup><cite>De Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt!</em>, p. 27-29. </cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"klqpl\" id=\"footnote-7\"><sup><a href=\"#footnote-marker-7-1\">^</a> </sup><cite>De Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt!</em>, p.29. Zelf zou Rosa de Winter-Levy Auschwitz ternauwernood overleven.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"yl9vp\" id=\"footnote-8\"><sup><a href=\"#footnote-marker-8-1\">^</a> </sup><cite>Anne Frank Stichting (AFS), Anne Frank Collectie (AFC), Otto Frank Archief (OFA), reg. code OFA_068: Aangifte van overlijden. Op haar archiefkaart staat: <em>omg. Oświęcim</em>. Stadsarchief Amsterdam, Dienst Bevolkingsregister, Archiefkaarten (toegangsnummer 30238): Archiefkaart Edith Holländer: Oświęcim is de oorspronkelijke, Poolse naam voor Auschwitz. L. Landsberger, A. de Haas, K. Selowsky (red.), <em>Auschwitz, Deel V: De Deportatietransporten in 1944, </em>'s Gravenhage: Hoofdbestuur van de Vereniging het Nederlandsche Roode Kruis, 1953, p. 23: Het Nederlandse Rode Kruis heeft na de oorlog, in het kader van zijn wettelijk taak om plaats en datum van overlijden van de vele vermisten vast te stellen, voor gedeporteerden naar Auschwitz meestal 'in of in de omgeving van Auschwitz' genomen.</cite></li>\r\n</ol>\r\n</section>\r\n\r\n<div> </div>",
"content_en": "<p>After arrival and selection, the remaining women from the transport were considered potential forced labourers who could be used in the German war industry. The women therefore ended up in the part of Auschwitz-Birkenau that was considered a <em>Durchgangslager</em> (transit camp) for forced labourers.<sup data-footnote-id=\"damv1\"><a href=\"#footnote-1\" id=\"footnote-marker-1-1\" rel=\"footnote\">[1]</a></sup> Edith Frank ended up in <em>Frauenblock 29</em> with her daughters.<sup data-footnote-id=\"sk0gy\"><a href=\"#footnote-2\" id=\"footnote-marker-2-1\" rel=\"footnote\">[2]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>There are several witnesses who relate that Anne and Margot were put in an infirmary barrack briefly because of scabies. Edith, together with other women, dug a hole under the wooden barrack wall to pass on some food to her daughters.<sup data-footnote-id=\"agen7\"><a href=\"#footnote-3\" id=\"footnote-marker-3-1\" rel=\"footnote\">[3]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>On <strong>30 October 1944 </strong>, there was a selection of about a thousand women who, although ill, were considered potentially suitable for employment in the German war industry.<sup data-footnote-id=\"y3aep\"><a href=\"#footnote-4\" id=\"footnote-marker-4-1\" rel=\"footnote\">[4]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Rosa de Winter-Levy was in barrack 29 with the Frank women and wrote about her friendship with Edith Frank and her daughters in her book <em>Aan de gaskamer ontsnapt! </em>('Escaped the Gas Chamber!')<em> </em>in <strong>August 1945 </strong>. She later talked about the selection of Anne and Margot in an interview with Ernst Schnabel:</p>\r\n\r\n<blockquote>'Another Blocksperre, but this time we had to wait naked in the roll call yard, and it took a very long time (...) And then it was the two girls' turn: Anne and Margot. And Anne stood with her face still under the spotlight and nudged Margot. And Margot stood upright in the light and there they stood for a moment. Naked and shaven headed. And Anne looked at us with her bright face as she stood upright, and then they went. What happened out of the spotlight could no longer be seen. And Mrs Frank screamed, "The children! Oh God!"’<sup data-footnote-id=\"wlflb\"><a href=\"#footnote-5\" id=\"footnote-marker-5-1\" rel=\"footnote\">[5]</a></sup></blockquote>\r\n\r\n<p>She also described how Edith and she narrowly escaped gassing by joining a roll call of women from another barracks. Several selections for transport followed, which Edith and Rosa did not pass, but with the help of the <em>Blockälteste</em> they managed to escape gassing.<sup data-footnote-id=\"s68wa\"><a href=\"#footnote-6\" id=\"footnote-marker-6-1\" rel=\"footnote\">[6]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>In <strong>November 1944</strong>, Edith fell ill and ended up in the infirmary barracks. Some time later, Rosa de Winter also became so ill that she ended up in the <em>Durchfallblock </em>(for diarrhoea patients). One day there, she saw Edith Frank being brought into her barracks. "One morning new patients came in. Suddenly I recognised Edith, she had come from another ward. She was just a ghost. A few days later she died, totally exhausted."<sup data-footnote-id=\"klqpl\"><a href=\"#footnote-7\" id=\"footnote-marker-7-1\" rel=\"footnote\">[7]</a></sup> Edith Frank died on<strong> 6 January 1945 </strong>in Auschwitz-Birkenau.<sup data-footnote-id=\"yl9vp\"><a href=\"#footnote-8\" id=\"footnote-marker-8-1\" rel=\"footnote\">[8]</a></sup></p>\r\n\r\n<section class=\"footnotes\">\r\n<header>\r\n<h2>Footnotes</h2>\r\n</header>\r\n\r\n<ol>\r\n\t<li data-footnote-id=\"damv1\" id=\"footnote-1\"><sup><a href=\"#footnote-marker-1-1\">^</a> </sup><cite>Danuta Czech noemt BIIc als het deel van Auschwitz-Birkenau waar de vrouwen terecht komen: Danuta Czech, <em>Kalendarium der Ereignisse im Konzentrationslager Auschwitz-Birkenau 1939–1945</em>, Reinbek bei Hamburg: Rowohlt, 1989, pp. 921-922; Waclaw Dlugoborski, Franciscek Piper (eds.), <em>Auschwitz 1940-1945. Central issues in the history of the camp</em>, Oswiecim: Auschwitz-Birkenau State Museum, 2000, deel V, p. 220-221. Rosa de Winter noemt barak 29 in BIIb als het deel van het kamp waar ze terecht komen: Rosa de Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt! Het satanswerk van de S.S.: relaas van het lijden en de bevrijding uit het concentratiekamp "Birkenau" bij Auschwitz</em>, Doetinchem: Misset, 1944, p. 23</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"sk0gy\" id=\"footnote-2\"><sup><a href=\"#footnote-marker-2-1\">^</a> </sup><cite>Dit is gebaseerd op de verklaringen van verschillende getuigen uit hetzelfde transport die zeggen in dezelfde barak als Edith, Anne en Margot te hebben verbleven: Willy Lindwer, <em>De laatste zeven maanden. Vrouwen in het spoor van Anne Frank</em>, Hilversum: Gooi & Sticht, 1988; Rosa de Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt!</em>, p.23</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"agen7\" id=\"footnote-3\"><sup><a href=\"#footnote-marker-3-1\">^</a> </sup><cite>Leny de Jong-van Naarden in: Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p. 180-182; Ronnie van Cleef in: Lindwer, <em>De laatste zeven maanden</em>, p. 214-215; Frieda Brommet in: Ad van Liempt,<em> Frieda. Verslag van een gelijmd leven</em>, Hooghalen: Herinneringscentrum Kamp Westerbork, 2007, p. 61.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"y3aep\" id=\"footnote-4\"><sup><a href=\"#footnote-marker-4-1\">^</a> </sup><cite>L. Landsberger, A. de Haas, K. Selowsky (red.), <em>Auschwitz. Deel VI: De afvoertransporten uit Auschwitz en omgeving naar het noorden en het westen, en de grote evacuatietransporten</em>, 's-Gravenhage: Hoofdbestuur van de Vereniging Het Nederlandsche Roode Kruis, 1952, p. 15.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"wlflb\" id=\"footnote-5\"><sup><a href=\"#footnote-marker-5-1\">^</a> </sup><cite>Origineel citaat: ‘Wieder Blocksperre, aber diesmal mussten wir nackt auf dem Apellplatz warten, und es dauerte sehr lange. (…) Und dann kamen die beiden Mädchen an die Reihe: Anne und Margot. Und An[1]ne hatte ihr Gesicht, sogar unter dem Scheinwerfer noch, und sie stieß Margot an, und Margot ging aufrecht ins Licht, und da standen sie einen Augenblick, nackt und kahl, und Anne sah zu uns herüber, mit ihrem ungetrübten Gesicht und gerade, und dann gingen sie. Was hinter dem Scheinwerfer war, war nicht mehr zu sehen. Und Frau Frank schrie: Die Kinder! O Gott...’ In: Ernst Schnabel, <em>Anne Frank, Spur eines Kindes. Ein Bericht</em>, Frankfurt/Main, 1958, p. 138-139.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"s68wa\" id=\"footnote-6\"><sup><a href=\"#footnote-marker-6-1\">^</a> </sup><cite>De Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt!</em>, p. 27-29. </cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"klqpl\" id=\"footnote-7\"><sup><a href=\"#footnote-marker-7-1\">^</a> </sup><cite>De Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt!</em>, p.29. Zelf zou Rosa de Winter-Levy Auschwitz ternauwernood overleven.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"yl9vp\" id=\"footnote-8\"><sup><a href=\"#footnote-marker-8-1\">^</a> </sup><cite>Anne Frank Stichting (AFS), Anne Frank Collectie (AFC), Otto Frank Archief (OFA), reg. code OFA_068: Aangifte van overlijden. Op haar archiefkaart staat: <em>omg. Oświęcim</em>. Stadsarchief Amsterdam, Dienst Bevolkingsregister, Archiefkaarten (toegangsnummer 30238): Archiefkaart Edith Holländer: Oświęcim is de oorspronkelijke, Poolse naam voor Auschwitz. L. Landsberger, A. de Haas, K. Selowsky (red.), <em>Auschwitz, Deel V: De Deportatietransporten in 1944, </em>'s Gravenhage: Hoofdbestuur van de Vereniging het Nederlandsche Roode Kruis, 1953, p. 23: Het Nederlandse Rode Kruis heeft na de oorlog, in het kader van zijn wettelijk taak om plaats en datum van overlijden van de vele vermisten vast te stellen, voor gedeporteerden naar Auschwitz meestal 'in of in de omgeving van Auschwitz' genomen.</cite></li>\r\n</ol>\r\n</section>",
"date": null,
"date_start": "1944-09-06",
"date_end": "1945-01-06",
"summary": "Edith Frank was imprisoned in Auschwitz-Birkenau from 6 September 1944 until her death on 6 January 1945.",
"summary_nl": "Edith Frank zit van 6 september 1944 tot haar dood op 6 januari 1945 gevangen in Auschwitz-Birkenau.",
"summary_en": "Edith Frank was imprisoned in Auschwitz-Birkenau from 6 September 1944 until her death on 6 January 1945.",
"same_as": null,
"files": []
},
{
"id": 27,
"main_image": null,
"url": "https://research.annefrank.org/en/gebeurtenissen/6591505b-e0e3-494c-80c7-b9aa9bca3fd1/",
"subjects": [
"https://research.annefrank.org/en/api/subjects/3684c3f2-ba86-43cb-a9ed-73e6ec6c6189?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/subjects/f73f6619-f9da-43bb-a24e-401740e0ab0f?format=api"
],
"persons": [
"https://research.annefrank.org/en/api/persons/c096c411-9830-4e8e-bc9c-85ff188a1feb?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/persons/0855fb95-33ad-4cc8-a549-21853833eff5?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/persons/5166e05f-5950-486d-bb13-160b2a586fd5?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/persons/e4a1ba76-6838-4779-9853-b332dcee8815?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/persons/ae1d4c0d-33fe-491e-be2a-e5cfb9218e41?format=api"
],
"location": "https://research.annefrank.org/en/api/locations/5a4f4ec6-61c8-4342-bbd1-ea805a62ce06?format=api",
"published": true,
"uuid": "6591505b-e0e3-494c-80c7-b9aa9bca3fd1",
"name": "Selection for Bergen-Belsen",
"name_nl": "Selectie voor Bergen-Belsen",
"name_en": "Selection for Bergen-Belsen",
"content": "<p>On <strong>30 October 1944</strong>, there was a selection of about a thousand women who, although sick, were considered potentially suitable for being put to work in the German war industry.<sup data-footnote-id=\"ee1p0\"><a href=\"#footnote-1\" id=\"footnote-marker-1-1\" rel=\"footnote\">[1]</a></sup> The transport went to Bergen-Belsen camp. Rosa de Winter-Levy wrote after the war that Anne and her sister Margot were selected for this transport while she and Edith Frank remained behind in Auschwitz-Birkenau.<sup data-footnote-id=\"ghxv4\"><a href=\"#footnote-2\" id=\"footnote-marker-2-1\" rel=\"footnote\">[2]</a></sup> In an interview with Ernst Schnabel, Rosa de Winter further elucidated her recollection of Anne and Margot's selection:</p>\r\n\r\n<blockquote>"And then it was the two girls' turn: Anne and Margot. And Anne stood with her face still even under the spotlight and nudged Margot. And Margot stood upright in the light and there they stood for a moment. Naked and bare. And Anne looked at us with her bright face as she stood upright, and then they went. What happened behind the spotlight could no longer be seen. And Mrs Frank screamed: 'The children! Oh God!"<em>'</em><sup data-footnote-id=\"851rm\"><a href=\"#footnote-3\" id=\"footnote-marker-3-1\" rel=\"footnote\">[3]</a></sup></blockquote>\r\n\r\n<p>Auguste van Pels was also selected for the transport to Bergen-Belsen. The group of over one thousand women was locked in a hut until the transport left the next day, <strong>1 November 1944</strong>. The train arrived in Bergen-Belsen a few days later, on <strong>3 November 1944</strong>.<sup data-footnote-id=\"lkuqz\"><a href=\"#footnote-4\" id=\"footnote-marker-4-1\" rel=\"footnote\">[4]</a></sup></p>\r\n\r\n<section class=\"footnotes\">\r\n<header>\r\n<h2>Footnotes</h2>\r\n</header>\r\n\r\n<ol>\r\n\t<li data-footnote-id=\"ee1p0\" id=\"footnote-1\"><sup><a href=\"#footnote-marker-1-1\">^</a> </sup><cite>Het Nederlandsche Roode Kruis, <em>Auschwitz, Deel VI: De afvoertransporten uit Auschwitz en omgeving naar het noorden en het westen en de grote evacuatie-transporten</em>. Uitgave van het hoofdbestuur van de vereniging het Nederlandse Roode Kruis, ’s Gravenhage, maart 1952, p. 15.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"ghxv4\" id=\"footnote-2\"><sup><a href=\"#footnote-marker-2-1\">^</a> </sup><cite>Rosa de Winter-Levy, A<em>an de gaskamer ontsnapt! Het Satanswerk van de S.S.: relaas van het lijden en de bevrijding uit het concentratiekamp “Birkenau” bij Auschwitz</em>, Doetinchem: Misset, 1945, p. 24.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"851rm\" id=\"footnote-3\"><sup><a href=\"#footnote-marker-3-1\">^</a> </sup><cite>Origineel citaat: ‘Und dann kamen die beiden Mädchen an die Reihe. Anne und Margot. Und Anne hatte ihr Gesicht, sogar unter dem Scheinwerfer noch, und sie stieß Margot an, und Margot ging aufrecht ins Licht, und da standen sie einen Augenblick, nackt und kahl, und Anne sah zu uns herüber, mit ihrem ungetrübten Gesicht und gerade, und dann gingen sie. Was hinter dem Scheinwerfer war, war nicht mehr zu sehen. Und Frau Frank schrie: Die Kinder! O Gott…’ Ernst Schnabel, <em>Anne Frank: Spur eines Kindes,</em> Frankfurt am Main: Fischer Bücherei, p. 138-139<strong>.</strong></cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"lkuqz\" id=\"footnote-4\"><sup><a href=\"#footnote-marker-4-1\">^</a> </sup><cite>Bas von Benda-Beckmann, <em>Na het Achterhuis. Anne Frank en de andere onderduikers in de kampen, </em>Amsterdam: Querido, 2020, p. 222.</cite></li>\r\n</ol>\r\n</section>",
"content_nl": "<p>Op <strong>30 oktober 1944</strong> was er een selectie van ongeveer duizend vrouwen die weliswaar ziek waren, maar potentieel wel voor tewerkstelling in de Duitse oorlogsindustrie geschikt geacht werden.<sup data-footnote-id=\"ee1p0\"><a href=\"#footnote-1\" id=\"footnote-marker-1-1\" rel=\"footnote\">[1]</a></sup> Het transport ging naar kamp Bergen Belsen. Rosa de Winter-Levy schreef na de oorlog dat Anne en haar zusje Margot voor dit transport werden geselecteerd terwijl zijzelf en Edith Frank achterbleven in Auschwitz-Birkenau.<sup data-footnote-id=\"ghxv4\"><a href=\"#footnote-2\" id=\"footnote-marker-2-1\" rel=\"footnote\">[2]</a></sup> In een interview met Ernst Schnabel lichtte Rosa de Winter haar herinnering aan de selectie van Anne en Margot verder toe:</p>\r\n\r\n<blockquote>'En toen kwamen de beide meisjes aan de beurt: Anne en Margot. En Anne stond met haar gezicht zelfs nog onder de schijnwerper en stootte Margot aan. En Margot ging rechtop in het licht staan en daar stonden ze een ogenblik. Naakt en kaal. En Anne keek naar ons met haar heldere gezicht, terwijl ze rechtop stond, en toen gingen ze. Wat achter de schijnwerper gebeurde was niet meer te zien. En mevrouw Frank schreeuwde: ‘De kinderen! O God!'<sup data-footnote-id=\"851rm\"><a href=\"#footnote-3\" id=\"footnote-marker-3-1\" rel=\"footnote\">[3]</a></sup></blockquote>\r\n\r\n<p>Ook Auguste van Pels werd geselecteerd voor het transport naar Bergen Belsen. De meer dan duizend geselecteerde vrouwen werden in een barak opgesloten totdat het transport de volgende dag, <strong>1 november 1944</strong>, vertrok. De trein kwam een paar dagen later, op <strong>3 november 1944</strong>, in Bergen-Belsen aan.<sup data-footnote-id=\"lkuqz\"><a href=\"#footnote-4\" id=\"footnote-marker-4-1\" rel=\"footnote\">[4]</a></sup></p>\r\n\r\n<section class=\"footnotes\">\r\n<header>\r\n<h2>Footnotes</h2>\r\n</header>\r\n\r\n<ol>\r\n\t<li data-footnote-id=\"ee1p0\" id=\"footnote-1\"><sup><a href=\"#footnote-marker-1-1\">^</a> </sup><cite>Het Nederlandsche Roode Kruis, <em>Auschwitz, Deel VI: De afvoertransporten uit Auschwitz en omgeving naar het noorden en het westen en de grote evacuatie-transporten</em>. Uitgave van het hoofdbestuur van de vereniging het Nederlandse Roode Kruis, ’s Gravenhage, maart 1952, p. 15.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"ghxv4\" id=\"footnote-2\"><sup><a href=\"#footnote-marker-2-1\">^</a> </sup><cite>Rosa de Winter-Levy, A<em>an de gaskamer ontsnapt! Het Satanswerk van de S.S.: relaas van het lijden en de bevrijding uit het concentratiekamp “Birkenau” bij Auschwitz</em>, Doetinchem: Misset, 1945, p. 24.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"851rm\" id=\"footnote-3\"><sup><a href=\"#footnote-marker-3-1\">^</a> </sup><cite>Origineel citaat: ‘Und dann kamen die beiden Mädchen an die Reihe. Anne und Margot. Und Anne hatte ihr Gesicht, sogar unter dem Scheinwerfer noch, und sie stieß Margot an, und Margot ging aufrecht ins Licht, und da standen sie einen Augenblick, nackt und kahl, und Anne sah zu uns herüber, mit ihrem ungetrübten Gesicht und gerade, und dann gingen sie. Was hinter dem Scheinwerfer war, war nicht mehr zu sehen. Und Frau Frank schrie: Die Kinder! O Gott…’ Ernst Schnabel, <em>Anne Frank: Spur eines Kindes,</em> Frankfurt am Main: Fischer Bücherei, p. 138-139<strong>.</strong></cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"lkuqz\" id=\"footnote-4\"><sup><a href=\"#footnote-marker-4-1\">^</a> </sup><cite>Bas von Benda-Beckmann, <em>Na het Achterhuis. Anne Frank en de andere onderduikers in de kampen, </em>Amsterdam: Querido, 2020, p. 222.</cite></li>\r\n</ol>\r\n</section>",
"content_en": "<p>On <strong>30 October 1944</strong>, there was a selection of about a thousand women who, although sick, were considered potentially suitable for being put to work in the German war industry.<sup data-footnote-id=\"ee1p0\"><a href=\"#footnote-1\" id=\"footnote-marker-1-1\" rel=\"footnote\">[1]</a></sup> The transport went to Bergen-Belsen camp. Rosa de Winter-Levy wrote after the war that Anne and her sister Margot were selected for this transport while she and Edith Frank remained behind in Auschwitz-Birkenau.<sup data-footnote-id=\"ghxv4\"><a href=\"#footnote-2\" id=\"footnote-marker-2-1\" rel=\"footnote\">[2]</a></sup> In an interview with Ernst Schnabel, Rosa de Winter further elucidated her recollection of Anne and Margot's selection:</p>\r\n\r\n<blockquote>"And then it was the two girls' turn: Anne and Margot. And Anne stood with her face still even under the spotlight and nudged Margot. And Margot stood upright in the light and there they stood for a moment. Naked and bare. And Anne looked at us with her bright face as she stood upright, and then they went. What happened behind the spotlight could no longer be seen. And Mrs Frank screamed: 'The children! Oh God!"<em>'</em><sup data-footnote-id=\"851rm\"><a href=\"#footnote-3\" id=\"footnote-marker-3-1\" rel=\"footnote\">[3]</a></sup></blockquote>\r\n\r\n<p>Auguste van Pels was also selected for the transport to Bergen-Belsen. The group of over one thousand women was locked in a hut until the transport left the next day, <strong>1 November 1944</strong>. The train arrived in Bergen-Belsen a few days later, on <strong>3 November 1944</strong>.<sup data-footnote-id=\"lkuqz\"><a href=\"#footnote-4\" id=\"footnote-marker-4-1\" rel=\"footnote\">[4]</a></sup></p>\r\n\r\n<section class=\"footnotes\">\r\n<header>\r\n<h2>Footnotes</h2>\r\n</header>\r\n\r\n<ol>\r\n\t<li data-footnote-id=\"ee1p0\" id=\"footnote-1\"><sup><a href=\"#footnote-marker-1-1\">^</a> </sup><cite>Het Nederlandsche Roode Kruis, <em>Auschwitz, Deel VI: De afvoertransporten uit Auschwitz en omgeving naar het noorden en het westen en de grote evacuatie-transporten</em>. Uitgave van het hoofdbestuur van de vereniging het Nederlandse Roode Kruis, ’s Gravenhage, maart 1952, p. 15.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"ghxv4\" id=\"footnote-2\"><sup><a href=\"#footnote-marker-2-1\">^</a> </sup><cite>Rosa de Winter-Levy, A<em>an de gaskamer ontsnapt! Het Satanswerk van de S.S.: relaas van het lijden en de bevrijding uit het concentratiekamp “Birkenau” bij Auschwitz</em>, Doetinchem: Misset, 1945, p. 24.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"851rm\" id=\"footnote-3\"><sup><a href=\"#footnote-marker-3-1\">^</a> </sup><cite>Origineel citaat: ‘Und dann kamen die beiden Mädchen an die Reihe. Anne und Margot. Und Anne hatte ihr Gesicht, sogar unter dem Scheinwerfer noch, und sie stieß Margot an, und Margot ging aufrecht ins Licht, und da standen sie einen Augenblick, nackt und kahl, und Anne sah zu uns herüber, mit ihrem ungetrübten Gesicht und gerade, und dann gingen sie. Was hinter dem Scheinwerfer war, war nicht mehr zu sehen. Und Frau Frank schrie: Die Kinder! O Gott…’ Ernst Schnabel, <em>Anne Frank: Spur eines Kindes,</em> Frankfurt am Main: Fischer Bücherei, p. 138-139<strong>.</strong></cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"lkuqz\" id=\"footnote-4\"><sup><a href=\"#footnote-marker-4-1\">^</a> </sup><cite>Bas von Benda-Beckmann, <em>Na het Achterhuis. Anne Frank en de andere onderduikers in de kampen, </em>Amsterdam: Querido, 2020, p. 222.</cite></li>\r\n</ol>\r\n</section>",
"date": "1944-10-30",
"date_start": null,
"date_end": null,
"summary": "On 30 October, Anne and Margot Frank, along with Auguste van Pels and one thousand other women, were selected for deportation to the Bergen-Belsen concentration camp. They left the next day.",
"summary_nl": "Op 30 oktober werden Anne en Margot Frank, samen met Auguste van Pels en duizend andere vrouwen geselecteerd om te worden overgebracht naar Concentratiekamp Bergen-Belsen. De volgende dag gingen ze op transport.",
"summary_en": "On 30 October, Anne and Margot Frank, along with Auguste van Pels and one thousand other women, were selected for deportation to the Bergen-Belsen concentration camp. They left the next day.",
"same_as": null,
"files": []
}
],
"subjects": [
{
"id": 396124423,
"image": null,
"url": "https://research.annefrank.org/en/onderwerpen/3684c3f2-ba86-43cb-a9ed-73e6ec6c6189/",
"published": true,
"uuid": "3684c3f2-ba86-43cb-a9ed-73e6ec6c6189",
"name": "Auschwitz-Birkenau: the women in the Durchgangslager",
"name_nl": "Auschwitz-Birkenau: de vrouwen in het Durchgangslager",
"name_en": "Auschwitz-Birkenau: the women in the Durchgangslager",
"description": "<p>Little is known about the time in Auschwitz of the women from the Secret Annex. The camp records are almost entirely lost. What we do know comes from various witnesses who stayed with Anne, Margot, Edith Frank and Auguste van Pels in Auschwitz-Birkenau.</p>\r\n\r\n<h1><strong>Huts</strong></h1>\r\n\r\n<p>Bloeme Emden and Lenie de Jong-van Naarden formed a close-knit group in Auschwitz-Birkenau along with a dozen other Dutch women. They also had contact there with Anne, Margot and Edith. According to Bloeme, Anne, Margot and Edith formed an '<em>inseparable trinity</em>'.<sup data-footnote-id=\"ej5op\"><a href=\"#footnote-1\" id=\"footnote-marker-1-1\" rel=\"footnote\">[1]</a></sup> In hut 29, Anne, Margot and Edith were said to have shared a bed together.<sup data-footnote-id=\"eg46k\"><a href=\"#footnote-2\" id=\"footnote-marker-2-1\" rel=\"footnote\">[2]</a></sup> Auguste van Pels also stayed in hut 29, but little is known about her stay there.</p>\r\n\r\n<p>How long the women were in the quarantine hut, we do not know. Indeed, according to witnesses, Anne and Margot ended up in the <em>Krätzeblock</em>: the hut for scabies sufferers and other sick people. Lenie de Jong-van Naarden remembered that it was actually Margot who had to be admitted, but that Anne wanted to stay with her sister and therefore went with her.<sup data-footnote-id=\"o762y\"><a href=\"#footnote-3\" id=\"footnote-marker-3-1\" rel=\"footnote\">[3]</a></sup> Conditions in the scabies hut were appalling and many sick people were abandoned to their fate there. To help her daughters in the <em>Krätzeblock</em>, Edith Frank, together with Rebbeca Brommet-Ritmeester (the mother of Frieda Brommet, who was also in the scabies hut) and Lenie de Jong-van Naarden, dug a hole somewhere along the side of the hut to give food to the children.<sup data-footnote-id=\"aa35f\"><a href=\"#footnote-4\" id=\"footnote-marker-4-1\" rel=\"footnote\">[4]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>In addition, Rebbeca Brommet-Ritmeester and Edith Frank were said to have hidden in order to avoid being taken on a transport and thus continue to care for their children. Frieda Brommet recalled:</p>\r\n\r\n<blockquote>'They dug a hole together. (...) and one day my mother came and she could also speak through that hole, and she said, she would shout, 'Frieda! Frieda!' [...] And said: 'Mrs Frank and I are the only ones here in the camp now. We have been hiding because the group has gone on transport. But we hid because we wanted to stay with you. And we stole some bread and I am giving it to you now through the hole and you have to share it between the four of you.' And that four was with Margot and Anne.'<sup data-footnote-id=\"725df\"><a href=\"#footnote-5\" id=\"footnote-marker-5-1\" rel=\"footnote\">[5]</a></sup></blockquote>\r\n\r\n<h1><strong>Selections</strong></h1>\r\n\r\n<p>When Anne and Margot were discharged from the scabies hut is unclear. What we do know is that Anne, Margot and Auguste were selected for work in Bergen-Belsen on the evening of <strong>30 October 1944</strong>.</p>\r\n\r\n<p>Rosa de Winter-Levy was also in hut 29 with the Frank women. She wrote about her friendship with Edith Frank and her daughters in her book <em>Escaped the Gas Chamber! </em>in August 1945. She later recounted the selection of Anne and Margot in an interview with Ernst Schnabel:</p>\r\n\r\n<blockquote>'Again Blocksperre, but this time we had to wait naked on the roll call court, and it took a very long time (...) And then it was the two girls' turn: Anne and Margot. And Anne stood with her face even still under the spotlight and nudged Margot. And Margot stood upright in the light and there they stood for a moment. Naked and bare. And Anne looked at us with her bright face as she stood upright, and then they went. What happened behind the spotlight could no longer be seen. And Mrs Frank screamed, "The children! Oh God..."'<sup data-footnote-id=\"9u98v\"><a href=\"#footnote-6\" id=\"footnote-marker-6-1\" rel=\"footnote\">[6]</a></sup></blockquote>\r\n\r\n<p>The more than a thousand selected women were locked in a hut until the transport left on<strong> 1 November 1944</strong>. The women who had not been selected, such as Rosa de Winter-Levy and Edith Frank, were locked in a hut in the <em>B-Lager</em> and transferred two days later to the <em>A-Lager</em> - the part where the infirmary huts were located - obviously to be murdered soon. Several selections for transport followed, which Edith and Rosa did not pass, but with the help of the <em>Blockälteste</em> they managed to escape gassing.<sup data-footnote-id=\"bo3vk\"><a href=\"#footnote-7\" id=\"footnote-marker-7-1\" rel=\"footnote\">[7]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>However, it was not long until Edith Frank was so ill that she was admitted to the infirmary hut. Some time later, Rosa also became so ill that she was put in the <em>Durchfallblock</em> (for diarhoea sufferers). One day there, she saw Edith Frank being brought into her hut. 'One morning new patients came in. Suddenly I recognise Edith, she comes from another ward. She is just a ghost. A few days later she dies, totally exhausted.'<sup data-footnote-id=\"rilye\"><a href=\"#footnote-8\" id=\"footnote-marker-8-1\" rel=\"footnote\">[8]</a></sup></p>\r\n\r\n<div>\r\n<div>\r\n<section class=\"footnotes\">\r\n<header>\r\n<h2>Footnotes</h2>\r\n</header>\r\n\r\n<ol>\r\n\t<li data-footnote-id=\"ej5op\" id=\"footnote-1\"><sup><a href=\"#footnote-marker-1-1\">^</a> </sup><cite>Anne Frank Stichting (AFS), Anne Frank Collectie (AFC), Getuigenarchief, interview Bloeme Evers-Emden, 11 maart 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"eg46k\" id=\"footnote-2\"><sup><a href=\"#footnote-marker-2-1\">^</a> </sup><cite>NIOD Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, 250d, Kampen en gevangenissen, inv.nr. 583, I. Salomon. Ook andere vertelden hierover: Bloeme Evers-Emden, Ronnie Goldstein-van Cleef, Lenie de Jong-van Naarden, Frieda Menco-Brommet, Anita Mayer-Roos.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"o762y\" id=\"footnote-3\"><sup><a href=\"#footnote-marker-3-1\">^</a> </sup><cite>AFS, AFC, Getuigenarchief, interview Lenie de Jong-van Naarden, 22 maart 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"aa35f\" id=\"footnote-4\"><sup><a href=\"#footnote-marker-4-1\">^</a> </sup><cite>Ook Frieda’s moeder Rebecca Brommet-Ritmeester overleefde de Holocaust. AFS, AFC, Getuigenarchief, interview Frieda Menco-Brommet, 12 februari 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"725df\" id=\"footnote-5\"><sup><a href=\"#footnote-marker-5-1\">^</a> </sup><cite>AFS, Getuigenarchief. De getuigenissen hierover van Frieda Menco-Brommet, Ronnie Goldstein-van Cleef en Lenie de Jong-van Naarden hebben allemaal dezelfde strekking en wijken slechts in enkele kleine details van elkaar af.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"9u98v\" id=\"footnote-6\"><sup><a href=\"#footnote-marker-6-1\">^</a> </sup><cite>Origineel citaat: ‘Wieder Blocksperre, aber diesmal mussten wir nackt auf dem Apellplatz warten, und es dauerte sehr lange. (…) Und dann kamen die beiden Mädchen an die Reihe: Anne und Margot. Und An[1]ne hatte ihr Gesicht, sogar unter dem Scheinwerfer noch, und sie stieß Margot an, und Margot ging aufrecht ins Licht, und da standen sie einen Augenblick, nackt und kahl, und Anne sah zu uns herüber, mit ihrem ungetrübten Gesicht und gerade, und dann gingen sie. Was hinter dem Scheinwerfer war, war nicht mehr zu sehen. Und Frau Frank schrie: Die Kinder! O Gott...’ In: Ernst Schnabel, <em>Anne Frank, Spur eines Kindes. Ein Bericht</em>, Frankfurt/Main, 1958, p. 138-139.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"bo3vk\" id=\"footnote-7\"><sup><a href=\"#footnote-marker-7-1\">^</a> </sup><cite>Zie: Bas von Benda-Beckmann, <em>Na het Achterhuis. Anne Frank en de andere onderduikers in de kampen, </em>Amsterdam: Querido, 2020, p.211-214.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"rilye\" id=\"footnote-8\"><sup><a href=\"#footnote-marker-8-1\">^</a> </sup><cite>Rosa de Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt! Het satanswerk van de S.S.: relaas van het lijden in de bevrijding uit het concentratiekamp "Birkenau" bij Auschwitz</em>, Doetinchem: Misset, 1945, 29. Zelf zou Rosa de Winter-Levy Auschwitz ternauwernood overleven.</cite></li>\r\n</ol>\r\n</section>\r\n</div>\r\n</div>",
"description_nl": "<p>Over het verblijf van de vrouwelijke onderduikers in Auschwitz is weinig bekend. De kampadministratie is bijna geheel verloren gegaan. Wat we wel weten is afkomstig van verschillende getuigen die samen met Anne, Margot, Edith Frank en Auguste van Pels in Auschwitz-Birkenau verbleven.</p>\r\n\r\n<h1><strong>Barakken</strong></h1>\r\n\r\n<p>Bloeme Emden en Lenie de Jong-van Naarden vormden samen met een tiental andere Nederlandse vrouwen een hecht groepje in Auschwitz-Birkenau. Ook hadden ze daar contact met Anne, Margot en Edith. Volgens Bloeme vormden Anne, Margot en Edith een ‘<em>onafscheidelijke drie-eenheid</em>’.<sup data-footnote-id=\"ej5op\"><a href=\"#footnote-1\" id=\"footnote-marker-1-1\" rel=\"footnote\">[1]</a></sup> In barak 29 zouden Anne, Margot en Edith samen een bed hebben gedeeld.<sup data-footnote-id=\"eg46k\"><a href=\"#footnote-2\" id=\"footnote-marker-2-1\" rel=\"footnote\">[2]</a></sup> Ook Auguste van Pels verbleef in barak 29, maar over haar verblijf daar is weinig bekend.</p>\r\n\r\n<p>Hoe lang de vrouwen in de quarantainebarak zaten, weten we niet. Volgens getuigenissen kwamen Anne en Margot namelijk in het <em>Krätzeblock</em> terecht: de barak voor schurftlijders en andere zieken. Lenie de Jong-van Naarden herinnerde zich dat het eigenlijk Margot was die moest worden opgenomen, maar dat Anne bij haar zus wilde blijven en daarom met haar meeging.<sup data-footnote-id=\"o762y\"><a href=\"#footnote-3\" id=\"footnote-marker-3-1\" rel=\"footnote\">[3]</a></sup> De omstandigheden in de schurftbarak waren erbarmelijk en veel zieken werden aan hun lot overgelaten. Om haar dochters in het <em>Krätzeblock </em>te helpen groef Edith Frank samen met Rebbeca Brommet-Ritmeester (de moeder van Frieda Brommet, die ook in de schurftbarak lag) en Lenie de Jong-van Naarden, ergens aan de zijkant van de barak een gat om eten aan de kinderen te geven.<sup data-footnote-id=\"aa35f\"><a href=\"#footnote-4\" id=\"footnote-marker-4-1\" rel=\"footnote\">[4]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Bovendien zouden Rebbeca Brommet-Ritmeester en Edith Frank zich hebben verstopt om niet mee te hoeven op transport en zo voor hun kinderen te kunnen blijven zorgen. Frieda Brommet herinnerde zich:</p>\r\n\r\n<blockquote>\r\n<p>'Ze hebben samen een gat gegraven. (…) en op een dag kwam mijn moeder en die kon ook spreken door dat gat, en die zei, die riep dan: ‘Frieda! Frieda!’ […] En zei: ‘Mevrouw Frank en ik zijn de enigen die nu hier in het kamp zijn. We hebben ons verstopt want de groep is op transport gegaan. Maar wij hebben ons verstopt, want we wilden bij jullie blijven. En we hebben wat brood gestolen en dat geef ik nu aan door het gat en dat moeten jullie maar met z’n vieren delen.’ En met z’n vieren was met Margot en Anne.'<sup data-footnote-id=\"725df\"><a href=\"#footnote-5\" id=\"footnote-marker-5-1\" rel=\"footnote\">[5]</a></sup></p>\r\n</blockquote>\r\n\r\n<h1><strong>Selecties</strong></h1>\r\n\r\n<p>Wanneer Anne en Margot weer uit de schurftbarak kwamen is onduidelijk. Wat we wel weten is dat Anne, Margot en Auguste op de avond van <strong>30 oktober 1944</strong> geselecteerd werden voor tewerkstelling in Bergen-Belsen.</p>\r\n\r\n<p>Ook Rosa de Winter-Levy zat met de vrouwen Frank in barak 29. Ze schreef in augustus 1945 in haar boek <em>Aan de gaskamer ontsnapt! </em>over haar vriendschap met Edith Frank en haar dochters. Later vertelde ze in een interview met Ernst Schnabel over de selectie van Anne en Margot:</p>\r\n\r\n<blockquote>\r\n<p>'Opnieuw Blocksperre, maar ditmaal moesten we naakt op de appelplaats wachten, en het duurde heel lang. (…) En toen kwamen de beide meisjes aan de beurt: Anne en Margot. En Anne stond met haar gezicht zelfs nog onder de schijnwerper en stootte Margot aan. En Margot ging rechtop in het licht staan en daar stonden ze een ogenblik. Naakt en kaal. En Anne keek naar ons met haar heldere gezicht, terwijl ze rechtop stond, en toen gingen ze. Wat achter de schijnwerper gebeurde was niet meer te zien. En mevrouw Frank schreeuwde: "De kinderen! O God..."’<sup data-footnote-id=\"9u98v\"><a href=\"#footnote-6\" id=\"footnote-marker-6-1\" rel=\"footnote\">[6]</a></sup></p>\r\n</blockquote>\r\n\r\n<p>De meer dan duizend geselecteerde vrouwen werden in een barak opgesloten totdat het transport op<strong> 1 november 1944</strong> vertrok. De niet-geselecteerde vrouwen, zoals Rosa de Winter-Levy en Edith Frank, werden opgesloten in een barak in het <em>B-Lager</em> en twee dagen later overgebracht naar het <em>A-Lager</em> – het deel waar de ziekenbarakken stonden – duidelijk om binnenkort te worden vermoord. Er volgenden verschillende selecties voor transport, waar Edith en Rosa niet doorheen kwamen, maar met behulp van de Blockälteste wisten ze aan vergassing te ontkomen.<sup data-footnote-id=\"bo3vk\"><a href=\"#footnote-7\" id=\"footnote-marker-7-1\" rel=\"footnote\">[7]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>Het duurde echter niet lang tot Edith Frank zo ziek was dat ze in de ziekenbarak werd opgenomen. Enige tijd later werd ook Rosa zo ziek dat ze in het Durchfallblock (voor diareepatienten) terecht kwam. Op een dag zag zij daar hoe Edith Frank haar barak werd binnengebracht. ‘Op een morgen komen nieuwe patiënten binnen. Ineens herken ik Edith, zij komt uit een andere ziekenafdeling. Zij is nog maar een schim. Enkele dagen nadien sterft zij, totaal uitgeput.’<sup data-footnote-id=\"rilye\"><a href=\"#footnote-8\" id=\"footnote-marker-8-1\" rel=\"footnote\">[8]</a></sup></p>\r\n\r\n<div>\r\n<div>\r\n<section class=\"footnotes\">\r\n<header>\r\n<h2>Footnotes</h2>\r\n</header>\r\n\r\n<ol>\r\n\t<li data-footnote-id=\"ej5op\" id=\"footnote-1\"><sup><a href=\"#footnote-marker-1-1\">^</a> </sup><cite>Anne Frank Stichting (AFS), Anne Frank Collectie (AFC), Getuigenarchief, interview Bloeme Evers-Emden, 11 maart 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"eg46k\" id=\"footnote-2\"><sup><a href=\"#footnote-marker-2-1\">^</a> </sup><cite>NIOD Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, 250d, Kampen en gevangenissen, inv.nr. 583, I. Salomon. Ook andere vertelden hierover: Bloeme Evers-Emden, Ronnie Goldstein-van Cleef, Lenie de Jong-van Naarden, Frieda Menco-Brommet, Anita Mayer-Roos.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"o762y\" id=\"footnote-3\"><sup><a href=\"#footnote-marker-3-1\">^</a> </sup><cite>AFS, AFC, Getuigenarchief, interview Lenie de Jong-van Naarden, 22 maart 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"aa35f\" id=\"footnote-4\"><sup><a href=\"#footnote-marker-4-1\">^</a> </sup><cite>Ook Frieda’s moeder Rebecca Brommet-Ritmeester overleefde de Holocaust. AFS, AFC, Getuigenarchief, interview Frieda Menco-Brommet, 12 februari 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"725df\" id=\"footnote-5\"><sup><a href=\"#footnote-marker-5-1\">^</a> </sup><cite>AFS, Getuigenarchief. De getuigenissen hierover van Frieda Menco-Brommet, Ronnie Goldstein-van Cleef en Lenie de Jong-van Naarden hebben allemaal dezelfde strekking en wijken slechts in enkele kleine details van elkaar af.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"9u98v\" id=\"footnote-6\"><sup><a href=\"#footnote-marker-6-1\">^</a> </sup><cite>Origineel citaat: ‘Wieder Blocksperre, aber diesmal mussten wir nackt auf dem Apellplatz warten, und es dauerte sehr lange. (…) Und dann kamen die beiden Mädchen an die Reihe: Anne und Margot. Und An[1]ne hatte ihr Gesicht, sogar unter dem Scheinwerfer noch, und sie stieß Margot an, und Margot ging aufrecht ins Licht, und da standen sie einen Augenblick, nackt und kahl, und Anne sah zu uns herüber, mit ihrem ungetrübten Gesicht und gerade, und dann gingen sie. Was hinter dem Scheinwerfer war, war nicht mehr zu sehen. Und Frau Frank schrie: Die Kinder! O Gott...’ In: Ernst Schnabel, <em>Anne Frank, Spur eines Kindes. Ein Bericht</em>, Frankfurt/Main, 1958, p. 138-139.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"bo3vk\" id=\"footnote-7\"><sup><a href=\"#footnote-marker-7-1\">^</a> </sup><cite>Zie: Bas von Benda-Beckmann, <em>Na het Achterhuis. Anne Frank en de andere onderduikers in de kampen, </em>Amsterdam: Querido, 2020, p.211-214.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"rilye\" id=\"footnote-8\"><sup><a href=\"#footnote-marker-8-1\">^</a> </sup><cite>Rosa de Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt! Het satanswerk van de S.S.: relaas van het lijden in de bevrijding uit het concentratiekamp "Birkenau" bij Auschwitz</em>, Doetinchem: Misset, 1945, 29. Zelf zou Rosa de Winter-Levy Auschwitz ternauwernood overleven.</cite></li>\r\n</ol>\r\n</section>\r\n</div>\r\n</div>",
"description_en": "<p>Little is known about the time in Auschwitz of the women from the Secret Annex. The camp records are almost entirely lost. What we do know comes from various witnesses who stayed with Anne, Margot, Edith Frank and Auguste van Pels in Auschwitz-Birkenau.</p>\r\n\r\n<h1><strong>Huts</strong></h1>\r\n\r\n<p>Bloeme Emden and Lenie de Jong-van Naarden formed a close-knit group in Auschwitz-Birkenau along with a dozen other Dutch women. They also had contact there with Anne, Margot and Edith. According to Bloeme, Anne, Margot and Edith formed an '<em>inseparable trinity</em>'.<sup data-footnote-id=\"ej5op\"><a href=\"#footnote-1\" id=\"footnote-marker-1-1\" rel=\"footnote\">[1]</a></sup> In hut 29, Anne, Margot and Edith were said to have shared a bed together.<sup data-footnote-id=\"eg46k\"><a href=\"#footnote-2\" id=\"footnote-marker-2-1\" rel=\"footnote\">[2]</a></sup> Auguste van Pels also stayed in hut 29, but little is known about her stay there.</p>\r\n\r\n<p>How long the women were in the quarantine hut, we do not know. Indeed, according to witnesses, Anne and Margot ended up in the <em>Krätzeblock</em>: the hut for scabies sufferers and other sick people. Lenie de Jong-van Naarden remembered that it was actually Margot who had to be admitted, but that Anne wanted to stay with her sister and therefore went with her.<sup data-footnote-id=\"o762y\"><a href=\"#footnote-3\" id=\"footnote-marker-3-1\" rel=\"footnote\">[3]</a></sup> Conditions in the scabies hut were appalling and many sick people were abandoned to their fate there. To help her daughters in the <em>Krätzeblock</em>, Edith Frank, together with Rebbeca Brommet-Ritmeester (the mother of Frieda Brommet, who was also in the scabies hut) and Lenie de Jong-van Naarden, dug a hole somewhere along the side of the hut to give food to the children.<sup data-footnote-id=\"aa35f\"><a href=\"#footnote-4\" id=\"footnote-marker-4-1\" rel=\"footnote\">[4]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>In addition, Rebbeca Brommet-Ritmeester and Edith Frank were said to have hidden in order to avoid being taken on a transport and thus continue to care for their children. Frieda Brommet recalled:</p>\r\n\r\n<blockquote>'They dug a hole together. (...) and one day my mother came and she could also speak through that hole, and she said, she would shout, 'Frieda! Frieda!' [...] And said: 'Mrs Frank and I are the only ones here in the camp now. We have been hiding because the group has gone on transport. But we hid because we wanted to stay with you. And we stole some bread and I am giving it to you now through the hole and you have to share it between the four of you.' And that four was with Margot and Anne.'<sup data-footnote-id=\"725df\"><a href=\"#footnote-5\" id=\"footnote-marker-5-1\" rel=\"footnote\">[5]</a></sup></blockquote>\r\n\r\n<h1><strong>Selections</strong></h1>\r\n\r\n<p>When Anne and Margot were discharged from the scabies hut is unclear. What we do know is that Anne, Margot and Auguste were selected for work in Bergen-Belsen on the evening of <strong>30 October 1944</strong>.</p>\r\n\r\n<p>Rosa de Winter-Levy was also in hut 29 with the Frank women. She wrote about her friendship with Edith Frank and her daughters in her book <em>Escaped the Gas Chamber! </em>in August 1945. She later recounted the selection of Anne and Margot in an interview with Ernst Schnabel:</p>\r\n\r\n<blockquote>'Again Blocksperre, but this time we had to wait naked on the roll call court, and it took a very long time (...) And then it was the two girls' turn: Anne and Margot. And Anne stood with her face even still under the spotlight and nudged Margot. And Margot stood upright in the light and there they stood for a moment. Naked and bare. And Anne looked at us with her bright face as she stood upright, and then they went. What happened behind the spotlight could no longer be seen. And Mrs Frank screamed, "The children! Oh God..."'<sup data-footnote-id=\"9u98v\"><a href=\"#footnote-6\" id=\"footnote-marker-6-1\" rel=\"footnote\">[6]</a></sup></blockquote>\r\n\r\n<p>The more than a thousand selected women were locked in a hut until the transport left on<strong> 1 November 1944</strong>. The women who had not been selected, such as Rosa de Winter-Levy and Edith Frank, were locked in a hut in the <em>B-Lager</em> and transferred two days later to the <em>A-Lager</em> - the part where the infirmary huts were located - obviously to be murdered soon. Several selections for transport followed, which Edith and Rosa did not pass, but with the help of the <em>Blockälteste</em> they managed to escape gassing.<sup data-footnote-id=\"bo3vk\"><a href=\"#footnote-7\" id=\"footnote-marker-7-1\" rel=\"footnote\">[7]</a></sup></p>\r\n\r\n<p>However, it was not long until Edith Frank was so ill that she was admitted to the infirmary hut. Some time later, Rosa also became so ill that she was put in the <em>Durchfallblock</em> (for diarhoea sufferers). One day there, she saw Edith Frank being brought into her hut. 'One morning new patients came in. Suddenly I recognise Edith, she comes from another ward. She is just a ghost. A few days later she dies, totally exhausted.'<sup data-footnote-id=\"rilye\"><a href=\"#footnote-8\" id=\"footnote-marker-8-1\" rel=\"footnote\">[8]</a></sup></p>\r\n\r\n<div>\r\n<div>\r\n<section class=\"footnotes\">\r\n<header>\r\n<h2>Footnotes</h2>\r\n</header>\r\n\r\n<ol>\r\n\t<li data-footnote-id=\"ej5op\" id=\"footnote-1\"><sup><a href=\"#footnote-marker-1-1\">^</a> </sup><cite>Anne Frank Stichting (AFS), Anne Frank Collectie (AFC), Getuigenarchief, interview Bloeme Evers-Emden, 11 maart 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"eg46k\" id=\"footnote-2\"><sup><a href=\"#footnote-marker-2-1\">^</a> </sup><cite>NIOD Nederlands Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies, 250d, Kampen en gevangenissen, inv.nr. 583, I. Salomon. Ook andere vertelden hierover: Bloeme Evers-Emden, Ronnie Goldstein-van Cleef, Lenie de Jong-van Naarden, Frieda Menco-Brommet, Anita Mayer-Roos.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"o762y\" id=\"footnote-3\"><sup><a href=\"#footnote-marker-3-1\">^</a> </sup><cite>AFS, AFC, Getuigenarchief, interview Lenie de Jong-van Naarden, 22 maart 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"aa35f\" id=\"footnote-4\"><sup><a href=\"#footnote-marker-4-1\">^</a> </sup><cite>Ook Frieda’s moeder Rebecca Brommet-Ritmeester overleefde de Holocaust. AFS, AFC, Getuigenarchief, interview Frieda Menco-Brommet, 12 februari 2010.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"725df\" id=\"footnote-5\"><sup><a href=\"#footnote-marker-5-1\">^</a> </sup><cite>AFS, Getuigenarchief. De getuigenissen hierover van Frieda Menco-Brommet, Ronnie Goldstein-van Cleef en Lenie de Jong-van Naarden hebben allemaal dezelfde strekking en wijken slechts in enkele kleine details van elkaar af.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"9u98v\" id=\"footnote-6\"><sup><a href=\"#footnote-marker-6-1\">^</a> </sup><cite>Origineel citaat: ‘Wieder Blocksperre, aber diesmal mussten wir nackt auf dem Apellplatz warten, und es dauerte sehr lange. (…) Und dann kamen die beiden Mädchen an die Reihe: Anne und Margot. Und An[1]ne hatte ihr Gesicht, sogar unter dem Scheinwerfer noch, und sie stieß Margot an, und Margot ging aufrecht ins Licht, und da standen sie einen Augenblick, nackt und kahl, und Anne sah zu uns herüber, mit ihrem ungetrübten Gesicht und gerade, und dann gingen sie. Was hinter dem Scheinwerfer war, war nicht mehr zu sehen. Und Frau Frank schrie: Die Kinder! O Gott...’ In: Ernst Schnabel, <em>Anne Frank, Spur eines Kindes. Ein Bericht</em>, Frankfurt/Main, 1958, p. 138-139.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"bo3vk\" id=\"footnote-7\"><sup><a href=\"#footnote-marker-7-1\">^</a> </sup><cite>Zie: Bas von Benda-Beckmann, <em>Na het Achterhuis. Anne Frank en de andere onderduikers in de kampen, </em>Amsterdam: Querido, 2020, p.211-214.</cite></li>\r\n\t<li data-footnote-id=\"rilye\" id=\"footnote-8\"><sup><a href=\"#footnote-marker-8-1\">^</a> </sup><cite>Rosa de Winter-Levy, <em>Aan de gaskamer ontsnapt! Het satanswerk van de S.S.: relaas van het lijden in de bevrijding uit het concentratiekamp "Birkenau" bij Auschwitz</em>, Doetinchem: Misset, 1945, 29. Zelf zou Rosa de Winter-Levy Auschwitz ternauwernood overleven.</cite></li>\r\n</ol>\r\n</section>\r\n</div>\r\n</div>",
"summary": "Anne, Margot and Edith Frank and Auguste van Pels were imprisoned in Auschwitz-Birkenau. Anne, Margot and Auguste were transported back to Bergen-Belsen concentration camp after two months. Edith stayed behind and died two months later.",
"summary_nl": "Anne, Margot en Edith Frank en Auguste van Pels zaten gevangen in Auschwitz-Birkenau. Anne, Margot en Auguste gingen na twee maanden weer op transport naar concentratiekamp Bergen-Belsen. Edith bleef achter en stierf twee maanden later.",
"summary_en": "Anne, Margot and Edith Frank and Auguste van Pels were imprisoned in Auschwitz-Birkenau. Anne, Margot and Auguste were transported back to Bergen-Belsen concentration camp after two months. Edith stayed behind and died two months later.",
"same_as": null,
"parent": 396124393,
"files": []
},
{
"id": 396124393,
"image": null,
"url": "https://research.annefrank.org/en/onderwerpen/2f953762-15f3-4feb-b405-3e6663a0db05/",
"published": true,
"uuid": "2f953762-15f3-4feb-b405-3e6663a0db05",
"name": "Concentration camps",
"name_nl": "Concentratiekampen",
"name_en": "Concentration camps",
"description": "<p>There were about 1,000 concentration and sub-camps and seven extermination camps. They were designed for the murder of millions of people, the elimination of political opponents, exploitation through forced labour, human medical experiments and the internment of prisoners of war. The camp system was an essential part of the National Socialist regime of injustice, from which large branches of German industry directly or indirectly benefitted.</p>\r\n\r\n<p>The people from the Secret Annex all ended up in various concentration and extermination camps:</p>\r\n\r\n<ul style=\"margin-left:40px\">\r\n\t<li>Anne Frank: Westerbork, Auschwitz-Birkenau, Bergen Belsen</li>\r\n\t<li>Margot Frank: Westerbork, Auschwitz-Birkenau, Bergen Belsen</li>\r\n\t<li>Edith Frank: Westerbork, Auschwitz-Birkenau</li>\r\n\t<li>Otto Frank: Westerbork, Auschwitz-I</li>\r\n\t<li>Peter van Pels: Westerbork, Auschwitz-I, Mauthausen, Melk</li>\r\n\t<li>Hermann van Pels: Westerbork, Auschwitz-I</li>\r\n\t<li>Auguste van Pels: Westerbork, Auschwitz-Birkenau, Bergen Belsen, Raguhn</li>\r\n\t<li>Fritz Pfeffer: Westerbork, Auschwitz-I, Neuengamme</li>\r\n</ul>",
"description_nl": "<p>Er waren ongeveer 1.000 concentratie- en subkampen en zeven vernietigingskampen. Ze waren bedoeld voor de moord op miljoenen mensen, de eliminatie van politieke tegenstanders, de uitbuiting door dwangarbeid, menselijke medische experimenten en de internering van krijgsgevangenen. Het kampsysteem vormde een essentieel onderdeel van het nationaal-socialistische regime van onrecht, waarvan grote takken van de Duitse industrie direct of indirect profiteerden.</p>\r\n\r\n<p>De onderduikers uit het Achterhuis belandden allemaal in verschillende concentratie- en vernietigingskampen: </p>\r\n\r\n<ul style=\"margin-left:40px\">\r\n\t<li>Anne Frank: Westerbork, Auschwitz-Birkenau, Bergen Belsen</li>\r\n\t<li>Margot Frank: Westerbork, Auschwitz-Birkenau, Bergen Belsen</li>\r\n\t<li>Edith Frank: Westerbork, Auschwitz-Birkenau</li>\r\n\t<li>Otto Frank: Westerbork, Auschwitz-I</li>\r\n\t<li>Peter van Pels: Westerbork, Auschwitz-I, Mauthausen, Melk</li>\r\n\t<li>Hermann van Pels: Westerbork, Auschwitz-I</li>\r\n\t<li>Auguste van Pels: Westerbork, Auschwitz-Birkenau, Bergen Belsen, Raguhn</li>\r\n\t<li>Fritz Pfeffer: Westerbork, Auschwitz-I, Neuengamme</li>\r\n</ul>",
"description_en": "<p>There were about 1,000 concentration and sub-camps and seven extermination camps. They were designed for the murder of millions of people, the elimination of political opponents, exploitation through forced labour, human medical experiments and the internment of prisoners of war. The camp system was an essential part of the National Socialist regime of injustice, from which large branches of German industry directly or indirectly benefitted.</p>\r\n\r\n<p>The people from the Secret Annex all ended up in various concentration and extermination camps:</p>\r\n\r\n<ul style=\"margin-left:40px\">\r\n\t<li>Anne Frank: Westerbork, Auschwitz-Birkenau, Bergen Belsen</li>\r\n\t<li>Margot Frank: Westerbork, Auschwitz-Birkenau, Bergen Belsen</li>\r\n\t<li>Edith Frank: Westerbork, Auschwitz-Birkenau</li>\r\n\t<li>Otto Frank: Westerbork, Auschwitz-I</li>\r\n\t<li>Peter van Pels: Westerbork, Auschwitz-I, Mauthausen, Melk</li>\r\n\t<li>Hermann van Pels: Westerbork, Auschwitz-I</li>\r\n\t<li>Auguste van Pels: Westerbork, Auschwitz-Birkenau, Bergen Belsen, Raguhn</li>\r\n\t<li>Fritz Pfeffer: Westerbork, Auschwitz-I, Neuengamme</li>\r\n</ul>",
"summary": "Concentration camps is the collective term for internment facilities, usually in the form of huts, used to (forcibly) imprison people. Before and during World War II, concentration camps were used to imprison or kill persecuted people. They were also used for forced labour.",
"summary_nl": "Concentratiekampen is het verzamelbegrip voor de gevangenenkampen, meestal in de vorm van barakken, die worden gebruikt om mensen (gedwongen) te verzamelen. Voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog werden concentratiekampen gebruikt om vervolgden op te sluiten of te vermoorden. Ook werden ze gebruikt voor de tewerkstelling van gevangenen.",
"summary_en": "Concentration camps is the collective term for internment facilities, usually in the form of huts, used to (forcibly) imprison people. Before and during World War II, concentration camps were used to imprison or kill persecuted people. They were also used for forced labour.",
"same_as": [
"https://data.niod.nl/WO2_Thesaurus/2017"
],
"parent": null,
"files": []
}
],
"related_locations": [
"https://research.annefrank.org/en/api/locations/1f31eae1-b6f4-4e50-acb4-9849bad63363?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/locations/7d90bb0d-e31e-4a44-a21d-67819dd2944e?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/locations/4c7c4d6c-b4f0-4ede-a91a-8f7908cb31f8?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/locations/a4547dbc-f124-4f4e-86d9-b72acaae0bee?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/locations/523ca8f5-7aaa-4a57-869d-2486f6a8ef1f?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/locations/08e5787e-a41e-4abe-a31f-32a7068e5d68?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/locations/d917f1be-4955-4f7b-a3f5-6bfe8a843ff2?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/locations/b78f2834-5ffa-4c5c-8d06-2179410d6834?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/locations/99776cef-fcd6-44d4-bf87-4aedd086fb3e?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/locations/50128146-8145-4cc2-838a-685e961bd232?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/locations/3bf246b9-b329-464d-a3d1-c80f726b8230?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/locations/48a9283c-9645-4b3e-a728-13ae8d5e289e?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/locations/3e426d6a-4607-4dd4-a82b-68edb209f8b6?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/locations/45c9079b-cec1-4ddf-8a76-988a9afb95f2?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/locations/5fde37cd-750d-4dce-b304-efae097dc6c2?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/locations/a39467ab-0152-4645-9450-72349602960e?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/locations/86b0f37c-86b2-4b6d-962b-c104eaf13966?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/locations/7bfc85d1-8bc1-4259-8572-a7328b046782?format=api",
"https://research.annefrank.org/en/api/locations/0602b4bb-c64e-4ebd-8488-7db3661f989f?format=api"
],
"url": "https://research.annefrank.org/en/locaties/5a4f4ec6-61c8-4342-bbd1-ea805a62ce06/",
"published": true,
"name": "Auschwitz-Birkenau camp - Women's camp",
"name_nl": "Kamp Auschwitz-Birkenau - Vrouwenkamp",
"name_en": "Auschwitz-Birkenau camp - Women's camp",
"uuid": "5a4f4ec6-61c8-4342-bbd1-ea805a62ce06",
"content": "",
"content_nl": "",
"content_en": "",
"position": "SRID=4326;POINT (19.177955 50.0337)",
"summary": "In sector B1b of Auschwitz II (Birkenau), there were brick barrack huts, which were used as a women's camp from July 1943 to November 1944.",
"summary_nl": "In sector B1b van Auschwitz II (Birkenau) bevonden zich stenen barakken aan die van juli 1943 tot en met november 1944 in gebruik waren als vrouwenkamp.",
"summary_en": "In sector B1b of Auschwitz II (Birkenau), there were brick barrack huts, which were used as a women's camp from July 1943 to November 1944.",
"same_as": null,
"street": "",
"zipcode": "",
"city": "Auschwitz-Birkenau",
"state": "",
"land": "Bezet Polen",
"location_events": [
34,
31,
27
]
}